Hout I

• Techniek
• Middelbare school
• Voortgezet speciaal onderwijs
• vmbo
• Leerroute VL
• Leerroute VB
• Leerroute VK
• Leerroute VG

Thema Hout I

Wat weet je al over het onderwerp hout

opdracht 1

Inleiding

Doelstellingen                                                         Opruimen       

competenties                                                          Zelfbeoordeling competenties

Metaal theorie                                                         LOB

• introductie filmpje                                               Huiswerkopdracht 
• Belang van hout in ons leven 1                          Begrippenlijst
• Energiebron 2  
• Papier en karton 3               
• milieu 4       
• Culturleel 5 
• Gezondheid en welzijn 6 
• Houtsoorten 7
• Tekeninglezen 8
• Toegepast rekenen 9
• Praktische handelingen
• Praktische opdracht 1 bloemenpers
• Praktische opdracht 2 nestkastje

Inhoudsopgave

In deze module gaan we leren werken met verschillende soorten hout. Hoe kan je hout het best bewerken zonder dat ze beschadigen. In deze modulen leer je ook welke verschillende houtsoorten er zijn,  bewerkingstechnieken toe te passen en gebruik van de gereedschappen. Dit doen wij door het maken van twee werkstukken, bloemenpers en een nestkastje. Tijden deze lessen werken we ook aan onze competenties, deze zijn.  

• Materialen en middelen inzetten

• Instructies en procedures opvolgen

• Kwaliteit leveren

Inleiding

Tijdens deze les ga je het volgde leren:

• Verschillende hoysoorten benoemen en aanwijzen.
• Op verschillende manieren meten, aftekenen, zagen, vijlen, schuren en boren, verbinden.
•  Je kan het toegepaste gereedschappen benoemen en gebruiken  

Doelstellingen

Competenties

Aan deze competenties ga je werken:

• K 2.9 Hoe zet je materialen en middelen in

• K 2.15 Kwaliteit leveren

• K 2.16 Instructies en procedures opvolgen 

Klik op de video        om het filmpje te zien.

Introductie filmpje

Belang van hout in ons leven 1

Hout speelt een cruciale rol in ons dagelijks leven vanwege zijn veelzijdigheid en 

duurzaamheid. Hier zijn enkele belangrijke aspecten:

Bouwmateriaal

• Huizen en meubels: Hout wordt veel gebruikt in de bouw van huizen, meubels, vloeren en deuren vanwege zijn sterkte en esthetische waarde.

• Constructies: Bruggen, schuren en andere constructies maken vaak gebruik van hout vanwege de flexibiliteit en het gemak van bewerking en natuurlijke uitstraling.

houtenhuis

houtenvloer

houtenvloer

houtendeur

houtenbrug

constructies

Energiebron 2

 Energiebron

• Brandhout: In veel delen van de wereld wordt hout nog steeds gebruikt als brandstof voor     

  koken en verwarming.

• Biomassa: Houtafval kan worden omgezet in biomassa-energie, een hernieuwbare 

  energiebron.

brandhout

biomassa

biomassa

Papier en karton 3

Papier en karton

• Papierproductie: Houtpulp is de basis voor de productie van papier en karton, essentieel

   voor boeken, kranten, verpakkingen en meer.

papierproductie

houtpulp

karton

Milieu 4

Milieuvoordelen

• Duurzaamheid: Hout is een hernieuwbaar materiaal, mits verantwoord beheerd. Bossen 

  kunnen worden herplant en duurzaam beheerd om een constante houtvoorraad te  

  garanderen. FSC hout? Forest stuward consil

• Koolstofopslag: Bomen absorberen koolstofdioxide uit de atmosfeer, en houtproducten blijven 

  koolstof opslaan gedurende hun levensduur.

productiebos

FSC logo

Cultureel 5

Culturele en esthetische waarde

• Kunst en ambachten: Hout wordt gebruikt in beeldhouwkunst, muziekinstrumenten en 

  andere ambachtelijke producten.

• Interieurontwerp: Houten elementen voegen warmte en karakter toe aan interieurs.

kunstwerk

muziekinstrument

houten wanden 

Gezondheid en welzijn 6

Gezondheid en welzijn

Natuurlijke omgeving: Houten gebouwen en meubels kunnen bijdragen aan een gezondere leefomgeving door hun natuurlijke uitstraling en het vermogen om vocht te reguleren.

Hout is dus niet alleen een praktisch materiaal, maar draagt ook bij aan een duurzame en gezonde leefomgeving. 

houtenhuis

houtenmeubels

Houtsoorten 7

Enkele houtsoorten zijn:

Eik, beuk, grenen, mahonie, en multiplex, zie voorbeelden van uit de kist.

Deze verschillenden houtsoorten hebben allemaal verschillende eigenschappen, 

sterkte, duurzaamheid, kleur, en toepassingen.

Deze bomen groeien in diverse klimaten en regio's, wat bijdraagt aan de variëteit en beschikbaarheid van houtsoorten voor verschillende toepassingen. 

wereld delen

Houtsoorten  Eik

• Waar groeit het?: Eikenbomen groeien in Europa, Noord-Amerika en Azië.

• Eigenschappen: Eik is sterk en duurzaam. Het heeft een lichte kleur.

• Toepassingen: Eik wordt gebruikt voor meubels, vloeren en deuren.

eikeboom

eikenblad

Houtsoorten  Beuk

•Beuk

• Waar groeit het?: Beukenbomen groeien in Europa, Azië en Noord-Amerika.

• Eigenschappen: Beuk is hard en heeft een fijne nerf. Het is licht van kleur.

• Toepassingen: Beuk wordt gebruikt voor meubels, speelgoed en keukengerei.

beukeboom

beukenblad

Houtsoorten  Grenen

•Grenen

• Waar groeit het?: Grenenbomen groeien in Europa en Noord-Azië.

• Eigenschappen: Grenen is zacht en licht van kleur. Het heeft vaak knoesten.

• Toepassingen: Grenen wordt gebruikt voor meubels, vloeren en bouwmaterialen

Bos

Grene

Houtsoorten  Mahonie

•Mahonie

• Waar groeit het?: Mahoniebomen groeien in tropische gebieden zoals Midden- en Zuid-Amerika.

• Eigenschappen: Mahonie is hard en heeft een roodbruine kleur. Het is duurzaam.

• Toepassingen: Mahonie wordt gebruikt voor luxe meubels, muziekinstrumenten en boten.

mahoni / swietenia

mahoniblad

Houtsoorten  Multiplex

Multiplex

• Waar groeit het?: Multiplex is gemaakt van verschillende houtlagen. De bomen die 

   hiervoor worden gebruikt, zoals berken en populier, groeien in Europa, Azië en Noord-       

   Amerika.

• Eigenschappen: Multiplex is sterk en duurzaam. Het bestaat uit dunne lagen hout die op  

  elkaar zijn gelijmd.

• Toepassingen: Multiplex wordt gebruikt voor meubels, vloeren, werkbanken en  

  bouwmaterialen.

multiplex

Houtsoorten  spaanplaat en MDF 

Tijden het zagen en schuren van houtplaten en planken ontstaat er zaagsel of 

schuurstof.  Dit kunnen we verbranden en energie mee opwekken. Maar je kan er ook weer nieuwe platen hout van maken 

Door het zaagsel of schuurstof  met lijm te vermengen en tot platen te persen ontstaat er nieuwe houtsoort. 

Eigenschappen: poreus, niet geschikt voor buiten en in vochtige ruimtes, makkelijk te verwerken.

Toepassingen: meubels kastdeuren en boekenplank

spaanplaat

spaanplaat

MDF

Tekening lezen 8 bloemenpers

Je leert hoe je een technische tekening maakt van een bloemenpers op basis van een foto.

De maat van de plank is 28 cm x 10 cm x 1,5 cm

Technische tekening maken van de bloemenpers

• Maak van de bloemenpers een technische tekening op A3 papier
• Maak een bovenaanzicht en zij aanzicht 
• Waar komen de gaten voor de slotbouten
• Gebruik een liniaal
• Teken met potlood
• Schrijf maten bij de tekening

Laat je tekening beoordelen door je leraar.

slotbout

vleugelmoer

Tekening lezen 9 nestkast

Je leert hoe je een technische tekening maakt van een nestkastje op basis van een 

foto.

Welke aanzichten zie je?

1. ....
2. ....
3. ....
4. ...
5. ...

Welke aanzichten zie je bij de nestkast?

Tekening lezen 9 nestkast

Wat zijn tekenlijnen?

Wat zijn hulplijnen?

Wat zijn maatlijnen?

Technische tekening maken van een nestkast

• Maak van de nestkast een technische tekening op A3 papier
• Maak een vooraanzicht, achteraanzicht, zijaanzicht, bovenaanzicht en onderaanzicht  
• Waar komen de schroeven (hou rekening met de hout dikte)
• Waar komt de aan vliegopening, voor een mezenkast diameter 28mm
• Nestkast moet makkelijk opengemaakt kunnen worden
• Gebruik een liniaal
• Teken met potlood
• Teken maat en hulplijnen en schijf de maten er bij

Laat je tekening beoordelen door je leraar.

Laat bij je antwoord altijd de berekening zien

Toegepast rekenen

Hoeveel bloemenpersen kan jij maken?

Je wilt een bloemenpers maken. hiervoor moet je een houtenplaat bestellen in een 

webshop. 

 

• Je gaat berekenen hoeveel bloemenpersen je uit 1 houtenplaat kan maken
  
• Wat kost 1 bloemenpers
  

• De bloemenpers die jij gaat maken heeft de volgende afmeting 300 x 20 x 18
• Per bloemenpers heb je 2 plankjes nodig
• Je kiest voor de volgende houtenplaat in de webwinkel: afmeting staalplaat                         18 18 x 2440 x 1220 mm

• Gebruik kladpapier bij je berekening

Zie volgde slide voor meer informatie van uit de webshop. De slide daarna kan je de kosten uitrekenen volgens aangegeven stappenplan.

Webshop Houtenplaten

Houtenplaat

Tip: let op welke maateenheid de houtenplaat heeft en wat 

je moet aanvinken 

Klik op de webshop om naar de juiste internetpagina te gaan.

• Vink bij het filter de juiste maat gegevens aan 
• Met de afmeting 18 mm x 2440 mm lang x 1220 mm breed

Wat betekend de afmeting 18 x 2440 x 1220

1. de lengte is 2440 mm, de breedte 18 mm en dikte 1220 mm
2. de breedte is 18 mm, de lengt 1220 mm en dikte 2240 mm
3. de breedte is 1220 mm, de lengte 2440 mm en de dikte 18 mm
4. de breedte is 2440 mm, de lengte 1220 mm en dikte 18 mm

Wat is de naam van de houtenplaat die je gaat bestellen

1. Multiplex
2. MDF
3. Okoume
4. Kronospan

Hoeveel bedraagt de verzendkosten?

1. €12,50 en €99,-
2. €25,- en €99,-
3. €50,50 en €75,-
4. €75,- en €125,-

Reken uit volgens onderstaande stappenplan
stap 1 hoeveel kost de plaat hout in de webshop?
stap 2 hoe groot is de bloemenpers die jij gaat maken?

Reken uit volgens onderstaande stappenplan
stap 3 Bereken de oppervlakte van de plaat hout?
stap 4 Bereken de oppervlakte van de bloemenpers?
stap 5 hoeveel bloemenpersen kan je maken uit 1 plaathout?
stap 6 wat kost 1 bloemenpers ?

Praktische handelingen

Je krijgt een plankje hout van 28 x 10 x 1,5 cm om een bloemenpers van te maken.

eisen aan de opdrachtzijn:

• Er moet 4 slotbouten door heen kunnen
• Er moet een tekst of afbeeldeng op gebrand worden
• Alle scherpe randen moeten glad zijn.
• Hij moet functioneel zijn 

1. Ontwerp je eigen bloemenpers.
2. Laat je ontwerp controleren door je leraar.
3. Knip het papier uit en neem het met grijspotlood over op hout.
4. Ga vervolgens aan de slag zoals je geleerd heb.

Tip: extra creativiteit word rekening meegehouden in de beoordeling

Praktische opdracht 1 Bloemenpers

Je krijgt van je leraar een plank hout waaruit je aan de hand van je eigen technische tekening een nestkast gaat maken.

• maak een zaagplan
• neem de maten met potlood over op het hout
• zaag veilig je planken op maat
• schuur alle scherpe randen glad, eerst met grof schuurpapier en daarna met fijn schuurpapier
• boor met een gatenboor van 28mm de vliegopening
• boor de schroefgaten met 3mm boor
• monteer het nestkastje

Laat je nestkast beoordelen door je leraar

Praktische opdracht 2 Nestkastje

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.9 Hoe zet je materialen en middelen in
Waarom heb je deze materialen gebruikt?
Op welke veiligheids punten moet je letten bij deze materialen en middelen?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.15 Kwaliteit leveren
Aan welke eisen moet je werk voldoen?
Welke oplossingen heb je hiervoor bedacht omdat te
te bereiken?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.16 Instructies en procedures opvolgen
Welke werkzaamheden heb je uitgevoerd in de les?
Op welke voorschriften moet je letten?

Bekijk op de volgde slide het filmpje en kijk goed welke beroepen er allemaal in zitten verwerkt. 

Je kan ook de beroepen opschrijven uit de vorige filmpjes.

LOB

Welke beroepen heb je allemaal kunnen zien in het filmpje?

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 1

Liniaal

Drevel

schuin en stomp

Veiligheidsbril

boorklem

Duimstok

Bril

Kruipolie

Bankhamer

Metalenbankschroef

Kolomboor

Doorslag

recht en stomp

Centerpunt

schuin en scherp

Boorolie

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 2

platina

Staal

Goud

zink

Zilver

Gietijzer

Verzinktplaatstaal

roestvaststaal

Kunststof

Tin

Koper

Aluminium

Messing

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 3

plattevijl

Boorolie

Lasapparaat

Slijptol

rondevijl

Halfrondevijl

Bankschroef

Magneet

Winkelhaak

Blokhaak

Polijstmachine

Kolomboormachine

Spuitbus

A
B	Beschermen Metaal voorzien van een laagje verf om roesten te voorkomen
	Bewerken Metaal in gewenste vorm maken
	Boorolie Is een vloeistof om te voorkomen dat de boor te heet en minder scherp word
	Bot De boor word minder scherp waardoor je er moeilijker een gaat je mee kan maken
C	Centerpunt De punt herken je aan schuin en een scherpe punt. Hiermee sla je een deukje in het metaal voordat je er een gaatje in gaat boren. Anders kan de boor weggeleiden
	Chroom Chroom is een metaal dat er zilverachtig uitziet en een blauwe glans heeft. Het is heel hard en wordt vaak gebruikt om andere metalen te beschermen tegen roest.
D	Doorslag De punt herken je aan recht en stomp. Je kan hiermee een pen uit een scharnier tikken
	Drevel De punt herken je aan schuin en stompe punt. Hiermee kan je spijkers verder in het hout slaan.

Begrippenlijst

D	Duurzame metalen Duurzame metalen zijn metalen die op een milieuvriendelijke manier worden gewonnen, gebruikt en hergebruikt. Ze zijn belangrijk omdat ze minder schade aanrichten aan de natuur en vaak goed te recyclen zijn
E
F
G	Gietijzer Gietijzer is een soort metaal dat wordt gemaakt door gesmolten ijzer in een vorm te gieten. Het is heel sterk, maar ook een beetje breekbaar.
	Graveren Graveren in metaal betekent dat je met een speciaal gereedschap of machine een tekening, tekst of patroon in het metaal snijdt. Dit kan bijvoorbeeld met een laser of een graveermachine.
H	Hefboom Het hefboomprincipe is eigenlijk een slimme manier om minder kracht te gebruiken om iets zwaars te tillen of te bewegen
I	ijzerhoudende metalen Een ijzerhoudend metaal wordt vaak aangeduid als een ferrometaal. Dit zijn metalen die ijzer bevatten, zoals staal en gietijzer
J
K	Kenmerken verwijst naar een eigenschap of een beschrijving die iets of iemand onderscheidt.

Begrippenlijst

L
M	Magneet Een magneet is een voorwerp dat bepaalde metalen zoals ijzer en staal kan aantrekken. Denk bijvoorbeeld aan de magneten die vaak op een koelkast zitten.
	Metalen strip Dit is een langwerpig metalen plaatjes.
	Metalen buis Dit is een ronde hole langwerpige buis.
N	Niet ijzerhoudende metalen Niet-ijzerhoudende metalen, ook wel non-ferrometalen genoemd, zijn metalen die geen ijzer bevatten. Voorbeelden hiervan zijn aluminium, koper, lood en zink
O
P	Plaatschaar Hiermee kan je metaal mee doorknippen
	Polijsten Hiermee kan je voorwerpen glad en glimmend maken
Q

Begrippenlijst

R	Roesten Roesten is een proces waarbij ijzer of staal wordt aangetast door een chemische reactie met zuurstof en water. Dit zorgt ervoor dat er een roodbruine laag
S	Structuur De structuur op een vijl verwijst naar de groeven of ribbels die op het oppervlak van de vijl zijn aangebracht. Deze groeven helpen bij het verwijderen van materiaal van een werkstuk, zoals metaal
T
U	Uitmeten dat je nauwkeurig de afmetingen en markeringen op een werkstuk bepaalt voordat je begint met bewerken. Dit doe je met behulp van meetgereedschap zoals een duimstok, winkelhaak of schuifmaat
V	Vakkennis Je beschikt over informatie over de opdracht die je moet weten / uitvoeren.
	Verspanen Verspanen van metaal betekent dat je stukjes materiaal weghaalt om een metalen werkstuk de juiste vorm te geven.
	Vijlen Vijlen bij metaal betekent dat je met een speciaal gereedschap, een vijl, het oppervlak van metaal glad maakt of in een andere vorm brengt. Het is een techniek waarbij kleine stukjes metaal worden verwijderd om bijvoorbeeld scherpe randen weg te halen of het metaal precies passend te maken.

Begrippenlijst

W
X
Y
Z

Begrippenlijst

Thema hout I

Controleer of je alle vragen en opdrachten heb gemaakt