6.3 Licht en kleur

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Programma 13/6

• Uitleg 6.3 (10 min)
  
• LessonUp quiz 6.2 + 6.3 
• Nakijken 6.1 + 6.2 (10 min)
• Opdrachten 6.3 maken (15 min)
  

Wat je vandaag gaat leren:

• Uit welke kleuren wit licht bestaat
• Dat een prisma wit licht kan splitsen in verschillende kleuren (een kleurenspectrum)
• Waarom wij kleuren zien
• Wat er met kleur gebeurt als je er gekleurd licht op laat vallen

1 Regenboog

Zo'n kleurenband als in de regenboog heet spectrum. 

Het spectrum heeft altijd dezelfde volgorde. 

2 Kleurenspectrum wit licht

Wit licht bestaat dus uit alle kleuren van de regenboog!

Geldt dit ook andersom? Geven alle kleuren samen wit?

Prisma

Wit licht en het spectrum

Alle kleuren in het witte licht noem je het spectrum

Dit kan een prisma laten zien

Met een zakspectroscoop kun je de samenstelling van licht onderzoeken.

Een regenboog ontstaat 

doordat regendruppels 

het zonlicht in verschillende 

kleuren splitsen.

Blauw breekt meer dan rood.

Kleuren van de regenboog:

• Rood       • Oranje      • Geel      • Groen      • Blauw      • Violet

Zo kun je tekenen hoe een lichtstraal teruggekaatst wordt.

6.3 Het licht van lampen

Er zijn lampen die maar één kleur licht geven. De voorwerpen die je met zo’n lamp verlicht, kunnen alleen die ene kleur licht terugkaatsen: andere kleuren zijn er gewoon niet. De wereld ziet er dan heel anders uit dan je gewend bent.

6.3 Het licht van lampen

Voorwerpen die de kleur licht van de lamp terug kunnen kaatsen, zie je in de kleur van de lamp.

Voorwerpen die de kleur licht van de lamp niet terug kunnen kaatsen, zie je in de kleur zwart.

ledverlichting /  natriumlamp

6.3 Natriumlampen

In straatlantaarns worden soms natriumlampen gebruikt, die zuiver geel licht geven. Een witte trui en een gele trui lijken onder een natriumlamp allebei geel. Het gele licht van de natriumlamp wordt door de twee truien grotendeels teruggekaatst. 

 

Als je een paarse trui bekijkt onder een natriumlamp, lijkt hij zwart. Dat komt doordat de paarse trui voornamelijk paars licht terugkaatst. Het gele licht van de natriumlamp wordt bijna helemaal geabsorbeerd. De trui kaatst dus zo goed als geen licht terug, waardoor hij zwart lijkt.

Wit licht en het spectrum

Alle kleuren in het witte licht noem je het spectrum

Dit kan een prisma laten zien

Met een zakspectroscoop kun je de samenstelling van licht onderzoeken.

Verschillende soorten lampen

Lampen bevatten verschillende soorten licht

TL lamp veel groen en violet

Gloeilamp meer rood dan zonlicht

Kleuren zien

• Kleuren worden geabsorbeerd
• Voorwerpen absorberen alles behalve eigen kleur
• Wat er niet wordt teruggekaatst wordt omgezet in warmte
• Wit absorbeert niets en weerkaatst alles
• Zwart absorbeert alles, daarom ook warm

Gekleurde voorwerpen zien

Hoe zien we kleur?

- Een blauw voorwerp weerkaatst 

   alleen blauw licht en absorbeert 

   de rest

- Een wit voorwerp absorbeert geen 

   kleuren

- Een zwart voorwerp absorbeert alle 

   kleuren.

Als je door een rode filter naar een blauwe trui kijkt, dan zie je het als zwart.

Kleuren zien

zcac

Gekleurde lampen

• Zenden maar 1 kleur uit
• Straatlantaarns gebruiken natriumlampen
• Natriumlamp geeft geel licht
• Bij andere kleur dan de kleur van de lamp lijkt het zwart

In de afbeelding zie je hoe een spiegel een lichtstraal gericht terugkaatst.
Welke hoek is de hoek van inval?

1. hoek A
2. hoek B
3. hoek C
4. hoek D

De schaduw aan de linker- en rechterkant van de groene lijn noem je ...?

1. Kernschaduw
2. Lichtschaduw
3. Halfschaduw
4. Randstralen

Wat weet je van de afstand tussen het spiegelbeeld en de spiegel en het afstand tussen het voorwerp en de spiegel?

1. Van spiegelbeeld is groter
2. Van voorwerp is groter
3. Even groot

Hoe heet de lijn die loodrecht op de spiegel staat?

1. De normaal
2. Hoek van inval
3. Hoek van terugkaatsing
4. geen idee

Hoe heet de hoek tussen de lichtstraal die naar de spiegel toe gaat en de normaallijn?

1. hoek van binnenkomst
2. hoek van inval
3. hoek van uitval
4. hoek van aankomen

Zet de woorden op de juiste plaats

Hoek van inval

Spiegel

Hoek van terugkaatsing

Inkomende lichtstraal

De normaal

Teruggekaatste lichstraal

Als hoek A 40 graden is, hoe groot is hoek B dan?

1. 60 graden
2. 20 graden
3. 40 graden
4. 80 graden

Een lamp is op een witte muur gericht. De ruwe muur weerkaatst het licht.
Er is hier sprake van ...

1. Absorptie
2. Spiegeling
3. Spiegelende terugkaatsing
4. Diffuse terugkaatsing

Waarmee kun je het spectrum laten zien?

1. Trapezium
2. Driehoek
3. Kubus
4. Prisma

Hoe noem je alle kleuren van de regenboog samen?

1. Praxis
2. Spektakel
3. Prisma
4. Spectrum

Het licht van een gloeilamp voelt 'warmer' aan. Welke kleur zit hier meer in?

1. Geel
2. Groen
3. Rood
4. Violet

Iemand draagt een rode trui. Welk kleur wordt het meeste weerkaatst?

1. Geel
2. Rood
3. Groen
4. Violet

Een zwarte trui wordt erg warm in de zon, dit komt omdat zwart beter isoleert

1. Juist
2. Onjuist

Hoe komt het dat zwart warmer wordt in het zonlicht?

1. Het absorbeert alle kleuren
2. Het weerkaatst alle kleuren

Iemand loopt in een paarse trui onder geel licht. Welke kleur lijkt de trui te hebben?

1. Paars
2. Geel
3. Rood
4. Zwart

De rood wit blauwe (Nederlandse) vlag wordt bekeken onder rood licht. Welke kleuren zie je?

1. Rood wit blauw
2. Rood zwart zwart
3. Zwart blauw blauw
4. Rood rood zwart

Wat ga je nu doen?

Lees 6.3 + maak opgave 1 t/m 5 

Klaar? Maak opgave 8 t/m 10

Check

• Uit welke kleuren bestaat wit licht?
• Wat doet een prisma en wat laat het zien?
• Hoe kan het dat wij kleuren zien?
• Wat gebeurt er met een kleur als je er gekleurd licht op laat vallen?