TM HST 9 afweersysteem

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Afweersysteem

ThiemenMeulenhoff

Waar kan je de lesstof vinden?

• N3 =>  module 9 afweersysteem
• N4=>  module 5, hoofdstuk 5 afweer

Leerdoelen

Je kunt:

1. Benoemen welke ziekteverwekkers er bestaan
2. Uitleggen welke verdedigingslinies je het afweersysteem heeft
3. Uitleggen wat het lymfesysteem, de milt en de zwezerik doet. 
4. Uitleggen wat kruisbesmetting inhoud
5. Wat is een infectie en wat een ontsteking

Welke
ziekteverwekkers
ken je?

Welke ziekteverwekkers kennen we?

• Bacteriën
• Virussen
• Schimmels

Wat is het verschil, zoek dit op en schrijf het antwoord op

Bacterie

Een bacterie is één cel zonder kern, ook wel een micro-organisme genoemd. Ze komen overal voor: in honderden verschillende soorten, op oppervlaktes en het menselijk en dierlijk lichaam. Bacteriën zien er onder de microscoop uit als bolletjes, staafjes of spiraaltjes.

Er ook bacteriën die ziektes veroorzaken, zoals huidinfecties, diarree, luchtweginfecties en hersenvliesontsteking. Ziekmakende bacteriën kan je niet zien of ruiken. Een bekende ziekmakende bacteriën is bijvoorbeeld Salmonella.

Virus

Een virus kaapt als het ware een cel in je lichaam, neemt de controle van deze cel over en kunnen zo allerlei ziekten veroorzaken. Er zijn verschillende soorten virussen waarvan de meest bekende griep, verkoudheid en recentelijk ook COVID-19.

omdat virussen overgebracht kunnen worden door de lucht en door oppervlakte zijn virussen besmettelijk. Sommige virussen zijn ook via voedsel of drinken over te dragen bijvoorbeeld het norovirus

Schimmels

Schimmels zijn micro-organismen die groeien in een vochtig milieu. Schimmels kunnen allergische reacties, irritatie en ademhalingsproblemen veroorzaken. 

Schimmelinfecties kunnen ontstaan voornamelijk door directe besmetting van een andere persoon of dier met een schimmelinfectie. In andere gevallen ontstaan schimmelinfecties door een veranderde huidomgeving, waardoor schimmels kunnen overgroeien. Schimmels houden bijvoorbeeld van een vochtige en vette huidomgeving.

Hoe komen deze ziekteverwekkers ons
lichaam binnen?

Hoe kunnen ze ons lichaam binnen dringen?

1.  Inademen van lucht 
2.  via maag/darmkanaal 
3.  via de huid /slijmvliezen (wonden) ​ 
4.  via het bloed (bijv. prikaccident) ​
5.  via sperma, moedermelk, lichaamsvocht 

= aerogeen

= enteraal

= cutaan

= hematogeen

= genitaal

Besmetting

“Het binnendringen van schadelijke micro-organismen in ons lichaam”

Leidt niet altijd tot ziekte! ​

• Het aantal ziekteverwekkers op of in het lichaam is dan te weinig.
• De aanvalskracht van die ziekteverwekkers te weinig is.
• De weerstand van het lichaam is te hoog

Niet altijd ziek omdat

het aantal ziekteverwekkers op of in het lichaam te weinig is.

-de aanvalskracht van die ziekteverwekkers te weinig is. 

- de weerstand van het lichaam is te hoog

verdedigingslinies, schrijf op welke linies er zijn?

1e Huid en slijmvliezen

2e Maagzuur

3e Afweersysteem

4e Milt en zwezerik

1e Huid en slijmvliezen

Wat produceert je huid en slijmvliezen zodat ze bacteriën tegen kunnen houden?

1. Talg
2. Dode huidcellen
3. Zweetklieren
4. Goede bacteriën

1. Talg = vetachtige stof = waterafstotend = ziektekiemen blijven minder aan huid plakken

2. Dode huidcellen raak je kwijt met ziektekiemen erbij

3. zweetklieren maken huid lichtzuur en kunnen bacteriën niet tegen

4. goede bacteriën verdringen ziektekiemen

Huid en slijmvliezen

Maar ook:

1. Speeksel en traanvocht
2. Urine
3. Zure afscheiding vagina

1. Speeksel en traanvocht bevatten bacterie dodende stof

2. Urine spoelt urinewegen schoon

3. Zure afscheiding dood bacterien

2e linie: maagzuur

Maagzuur dood bacteriën

Maar ook:

Darmen 

Luchtwegen

3e linie: Afweersysteem

Bestaat uit afweercellen en antistoffen

1. Afweercellen zijn witte bloedcellen
2. Antistoffen bijv door vaccinatie of eerdere ziekte (geheugencellen)

3 belangrijke organen maken onderdeel uit van het afweersysteemZoek op

 

Wat is het en wat doet het?

1. het beenmerg
2. De milt
3. Zwezerik

De milt en zwezerik

• De milt is een onderdeel van de bloedsomloop en zuivert het bloed van ziektekiemen

• De zwezerik is een orgaan dat vanaf de geboorte afweercellen produceert en hebben een geheugenfunctie. Vooral actief vanaf geboorte tot puberteit

Beenmerg

Beenmerg is een sponsachtige, rode substantie die zich bevindt in het binnenste gedeelte van de bottenHet beenmerg bevat enkele duizenden stamcellen waaruit elke dag nieuwe bloedcellen ontstaan.

Het zit vooral in het bekken, het borstbeen, de ribben en de ruggenwervels. 

Lymfestelsel

• Lymfestelsel buizensysteem met kleurloze vloeistof
• Neemt overtollige vocht en afvalstoffen in de weefsels op en geeft dit gezuiverd terug aan het bloed
• Lymfeknopen bevatten veel afweercellen

Welke manieren van kruisbesmetting zou je terug kunnen zien bij jou op het werk?

Wat kun je zelf doen om kruisbesmetting te voorkomen bij jouw op de werkvloer? 

Verschil infectie en ontsteking

• Infectie: Wanneer een ziekteverwekker het lichaam binnendringt en zich vermenigvuldigt. 
• Ontsteking: Het lichaam reageert op beschadiging van weefsel door bijvoorbeeld een snee of bacteriën.

• Dus: een ontsteking kan een gevolg zijn van een infectie.

Ontstekingsreactie

1. Rood
2. Warm
3. Zwelling
4. Pijn
5. Gestoorde functie 

Leerdoelen behaald?

Je kunt:

1. Benoemen welke ziekteverwekkers er bestaan
2. Uitleggen welke verdedigingslinies je het afweersysteem heeft
3. Uitleggen wat het lymfesysteem, de milt en de zwezerik doet. 
4. Uitleggen wat kruisbesmetting inhoud
5. Wat is een infectie en wat een ontsteking

lesopdracht

Maak een samenvatting van  hoe je afweersysteem werkt

Maak deze in je eigen woorden.

Lever deze in it's learning- anatomie-periode 4  in