YV5-TH4-BS2

Leerdoel BS2: 

- Je kunt beschrijven hoe DNA replicatie plaatsvindt
- Je kunt uitleggen op welke manier de basenvolgorde kan worden bepaald. 
Je kunt uitleggen hoe met een bekende basenvolgorde DNA-analyse uit te voeren en verwantschap aan te tonen.
- Je kunt uitleggen hoe de techniek PCR ontwikkeld is op basis van replicatie
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Leerdoel BS2: 

- Je kunt beschrijven hoe DNA replicatie plaatsvindt
- Je kunt uitleggen op welke manier de basenvolgorde kan worden bepaald. 
Je kunt uitleggen hoe met een bekende basenvolgorde DNA-analyse uit te voeren en verwantschap aan te tonen.
- Je kunt uitleggen hoe de techniek PCR ontwikkeld is op basis van replicatie

Slide 1 - Tekstslide

3

Slide 2 - Video

01:05

In welke Binas tabel kan je de verschillende fasen van de celdeling vinden? 
En in welk onderdeel van de interfase vindt DNA replicatie plaats?

Slide 3 - Open vraag

01:30
Schrijf de namen van deze enzymen op in je aantekeningen

Slide 4 - Tekstslide

07:25

In welke binas tabel vind je informatie over replicatie?

Slide 5 - Open vraag

  1. replicatie start bij een ori (replicatie startpunt)
  2. Helicase verbreekt de waterstofbruggen en maakt van dsDNA ssDNA
  3. single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.
  4. Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase
  5. DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde.     (5' -> 3')
  6. RNA primers worden vervangen door DNA nucleotiden
  7. Ligase verbindt alle DNA fragmenten aan elkaar.
DNA replicatie

Slide 6 - Tekstslide

Bouwstenen van replicatie

Slide 7 - Tekstslide

1. replicatie start bij een ori (replicatie startpunt)
2. Helicase verbreekt de waterstofbruggen en maakt van dsDNA ssDNA

Slide 8 - Tekstslide

3. single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.
4. Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase
5. DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde. (5' -> 3')

Slide 9 - Tekstslide

3. single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.
4. Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase
5. DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde. (5' -> 3')

Slide 10 - Tekstslide

6. RNA primers worden vervangen door DNA nucleotiden
7. Ligase verbindt alle DNA fragmenten aan elkaar.

Slide 11 - Tekstslide

na replicatie

Slide 12 - Tekstslide

1

Slide 13 - Video

01:06

Noem twee functies van telomeren.

Slide 14 - Open vraag

2

Slide 15 - Video

01:12
Een telomeer wordt dus bij elke replicatie ronde korter omdat het laatste stukje van de volgende streng (lagging strand) niet kan worden gekopieerd. 
Er bestaat echter een enzym dat dit probleem kan voorkomen: Telomerase

Slide 16 - Tekstslide

01:55
Als gevolg van het werk van telomerase wordt een telomeer dus niet korter. Hierdoor wordt een cel onsterfbaar. 


Een kenmerk van kankercellen is dan ook dat deze cellen het gen voor telomerase aan hebben gezet, terwijl dat in de meeste cellen uit staat. 

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Zet de 7 stappen van replicatie in de juiste volgorde 
1
2
3
4
5
6
7
Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase
Ligase verbindt alle DNA fragmenten aan elkaar.
RNA primers worden vervangen door DNA nucleotiden
replicatie start bij een ori (replicatie startpunt)
single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.
Helicase verbreekt de waterstofbruggen en maakt van dsDNA ssDNA
DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde.

Slide 19 - Sleepvraag

4

Slide 20 - Video

01:47
denaturatie - maakt het DNA enkelstrengs
annealing - speicificeert het stuk DNA dat gekopieerd wordt.
extentie - kopieert het DNA

Slide 21 - Tekstslide

02:31

Tijdens replicatie wordt DNA ook enkelstrengs gemaakt. Met behulp van welk enzym wordt DNA enkelstrengs?
A
Ligase
B
exonucelase
C
Helicase
D
Polymerase

Slide 22 - Quizvraag

03:06

Bij PCR voegt de wetenschapper de primers aan de reactie toe. Welk enzym maakt de primers tijdens replicatie?

Slide 23 - Open vraag

03:22

Door veel primers toe te voegen aan de PCR reactie en de temperatuur niet te veel te verlagen wordt voorkomen dat het DNA weer dubbelstrengs wordt. Hoe wordt dit tijdens de replicatie voorkomen?

Slide 24 - Open vraag

doel
replicatie
PCR
replicatie startpunt
DNA enkelstrengs maken
voorkomen dat DNA weer dsDNA wordt
primers zodat DNA polymerase kan binden
DNA polymerase kopieert
RNA primers worden vervangen
ligase verbindt fragmenten
1
2
3

4

5
6

7

Slide 25 - Tekstslide

doel
replicatie
PCR
replicatie startpunt
DNA sequentie
DNA enkelstrengs maken
helicase
voorkomen dat DNA weer dsDNA wordt
single strand binding proteins
bindplaats voor DNA polymerase
primase maakt RNA primers
kopieëren DNA
DNA polymerase verlengt
RNA primers vervangen voor DNA
Exonuclease + polymerase
verbinden fragmenten

ligase
1
2
3

4

5
6

7

Slide 26 - Tekstslide

doel
replicatie
PCR
replicatie startpunt
DNA sequentie
niet van toepassing
DNA enkelstrengs maken
helicase
voorkomen dat DNA weer dsDNA wordt
single strand binding proteins
bindplaats voor DNA polymerase
primase maakt RNA primers
kopieëren DNA
DNA polymerase verlengt
RNA primers vervangen voor DNA
Exonuclease + polymerase
verbinden fragmenten

ligase
1
2
3

4

5
6

7

Slide 27 - Tekstslide

doel
replicatie
PCR
replicatie startpunt
DNA sequentie
niet nodig
DNA enkelstrengs maken
helicase
T = 95 graden
voorkomen dat DNA weer dsDNA wordt
single strand binding proteins
niet te ver afkoelen

bindplaats voor DNA polymerase
primase maakt RNA primers
toevoegen
T = 55-60 graden
kopieëren DNA
DNA polymerase verlengt
toevoegen 
T=72 graden
RNA primers vervangen voor DNA
Exonuclease + polymerase
niet nodig want DNA primers gebruikt
verbinden fragmenten

ligase
niet nodig want kopieer maar 1 fragment
1
2
3

4

5
6

7

Slide 28 - Tekstslide

Binas 71M_2

Slide 29 - Tekstslide

-techniek waarmee je DNA fragmenten op grootte kunt scheiden.

Slide 30 - Tekstslide

Sequencen 
- techniek waarmee je specifieke nucleotiden volgorde van een stuk DNA kunt bepalen m.b.v. PCR en gelelectroferese

Slide 31 - Tekstslide

- DNA profielen van organismen vergelijken om zo afkomst te kunnen bepalen of organismen te kunnen identificeren 
- enzymen die specifieke DNA sequentie herkennen en hier op een unieke manier het DNA knippen

Slide 32 - Tekstslide


Maak de oefening op biologiepagina en plak een screenshot van je eindresultaat hieronder.

Slide 33 - Open vraag


Maak de oefening op biologiepagina en plak een screenshot van je eindresultaat hieronder.

Slide 34 - Open vraag

Maak opgave 6 t/m 9 in je boek
Opdracht Broncode Pfizer vaccin op Classroom

Slide 35 - Tekstslide