H5.2 Ontleding van stoffen


H5.2 Ontleding van stoffen
1 / 43
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

In deze les zitten 43 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les


H5.2 Ontleding van stoffen

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen deze les (je kunt nu)
  • Een ontledingsreactie herkennen.
  • Een exotherme ontledingsreactie beschrijven.
  • Vermelden dat de meeste ontledingsreacties endotherm zijn.
  • Drie soorten ontledingsreacties benoemen en aangeven welke energievorm ervoor nodig is.
  • Uitleggen dat de producten van een ontledingsreactie elementen, maar soms ook verbindingen kunnen zijn. 

Slide 2 - Tekstslide

Wat gaan we doen?

  • Wat is een ontledingsreactie?
  • Welke drie typen ontledingsreacties zijn er?
  • Zijn alle ontledingsreacties endotherm?
  • Wat zijn de reactieproducten van een ontledingsreactie?
Hoe gaan we dit doen?
  • 10 minuten stiltetijd => Lezen H5.2Uitleg docent

  • HAVO opdracht: 20 + 22 + 28 + 29(M) of 33(N) + 30(M) + 32
  • VWO opdracht: 18 + 20 + 22 + 23(M) of 26(N) + 24(M) of 27(N)

Slide 3 - Tekstslide

Ontleding van stoffen

Slide 4 - Tekstslide

Bij een ontledingsreactie is er dus maar één beginstof die wordt ontleed in twee of meer reactieproducten.

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Wat is een ontledingsreactie?

Slide 7 - Tekstslide

Drie soorten ontledingsreacties:
Thermolyse (ontleden door warmte)

Fotolyse (ontleden door licht)

Elektrolyse (ontleden door elektriciteit)







Slide 8 - Tekstslide

Waarom zijn ontledingreacties belangrijk?

Elektrolyse:
  • Zwembadwater ontsmetten
  • waterstofgas gemaakt
  • Aluminium gewonnen uit bauxiet

Fotolyse:
  • Zwart-wit fotografie
  • Ontstaan van ozon (O3)
Thermolyse:
  • Kraken van olie => maken van plastics
  • Kalksteen omzetten naar ongebluste kalk (bouwmateriaal, maar ook om fosfaten te verwijderen en zuurgraad te verlagen)
  • Vormen van ijzer uit ijzererts

Slide 9 - Tekstslide

Elektrolyse v/e zout oplossing

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Nadeel van waterstof als brandstof
  • Kost veel energie daarom is men bezig om door middel van fotolyse water te scheiden.
  • Opslag en transport van waterstof is niet ongevaarlijk en daarom ook erg kostbaar.
  • Uitlaat wordt erg heet net als bij benzine auto's. De hete uitlaat reageert met lucht (stikstof en zuurstof) en er ontstaan stikstofoxiden. En dat is slecht voor het milieu => zure regen. 

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Video

Slide 16 - Video

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

Energie-effecten ontledingsreactie
  • Endotherme reactie
  • Exotherme reactie

Slide 19 - Tekstslide

Endotherm
  • Er moet energie worden toegevoegd om de reactie te laten verlopen;
  • De reactie stopt als er geen energie meer wordt toegevoegd. 
V.b.
Energie
Energie kan zijn in de vorm van warmte, licht of electriciteit!

Slide 20 - Tekstslide

Exotherm
  • Er komt energie vrij bij de reactie;
  • Let op: dit betekent niet per definitie dat er geen energie nodig is om de reactie op te starten (activeringsenerging=Eact)!
Filmpje ontleding ammoniumdichromaat zie volgende slide.

Slide 21 - Tekstslide

Voorbeelden
Hierna volgen een aantal voorbeelden waarbij een ontledingsreactie een rol speelt...

Slide 22 - Tekstslide

olieraffinaderij
  • destillatie van koolwaterstofverbindingen
  • de afgetapte vloeistoffen noem je fracties
  • fracties met het laagste kookpunt vind je bovenin 
  • voor sommige eindproducten moet je eerst "kraken"(= ontleding, dit kan thermisch of katalytisch)

Slide 23 - Tekstslide

Door hoge temperaturen en druk worden lange kleiner gemaakt.
Er ontstaat een alkaan en een alkeen.

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Zeer hoge temperatuur. 
DOor CO toe te voegen kun je de temperatuur verlagen...

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Tekstslide

Nergens op de wereld zit het metaal aluminium in de bodem.


Hoe komen we dan aan zoveel aluminium?


8,5 % van de aardkorst bestaat uit aluminiumerts (bauxiet). Hiernaast zie je een bauxietmijn in Suriname.

Slide 28 - Tekstslide

Bauxiet wordt vooral gewonnen in Australie, China en Brazilië.

Slide 29 - Tekstslide

productie van aluminium
Na een aantal bewerkingen krijg je aluminiumoxide Al2O3
Dit wordt door middel van elektrolyse ontleed tot 
2Al2O3(l) --> 4Al(l) + 3O2(g)
Daarna wordt het soms gemengd met één of meerdere andere elementen.
De stof die na stolling van een dergelijk mengsel ontstaat: legering.

Slide 30 - Tekstslide

Wat voor reactie is dit?
water(l) → waterstof(g) + zuurstof(g)
  • Ontledingsreactie
  • Hoe herken je dat?

Slide 31 - Tekstslide

Wat voor reactie is dit?
…C3H8(g) +    …O2(g)      ->       …CO2(g)  +     …H2O(g)
  • een verbrandingsreactie.
  • Waaraan herken je dat?
  • Er wordt zuurstof toegevoegd.
  • Maak de reactie vergelijking kloppend.

Slide 32 - Tekstslide

Aan het werk

  • Maken HAVO opdracht: 20 + 22 + 28 + 29(M) of 33(N) + 30(M) + 32

  • Maken VWO opdracht: 18 + 20 + 22 + 23(M) of 26(N) + 24(M) of 27(N

Slide 33 - Tekstslide

Is de faseovergang van gas naar vloeistof een exotherm of endotherm proces?
A
exotherm
B
endotherm

Slide 34 - Quizvraag

Wat voor soort reactie is er nodig voor een explosie?
A
endotherm
B
exotherm

Slide 35 - Quizvraag

Wat voor type reactie is kraken?
A
Een verbrandingsreactie
B
Een vormingsreactie
C
Een ontledingsreactie
D
Een fase-overgang

Slide 36 - Quizvraag

Ontleding van ammoniumdichromaat is
A
Thermolyse
B
Fotolyse
C
Elektrolyse

Slide 37 - Quizvraag

Is een ontleding een chemische reactie?
A
ja
B
nee

Slide 38 - Quizvraag

Waterstofperoxide wordt bewaard in een bruin flesje. Tegen welk type ontleding wordt waterstofperoxide beschermd?
A
Thermolyse
B
Fotolyse
C
Elektrolyse
D
Het is geen ontleding

Slide 39 - Quizvraag

De kloppende reactievergelijking van de ontleding van water in zuurstof en waterstofgas moet dus zijn:
A
H2O2(l)>O2(g)+H2(g)
B
H2O(l)>O(g)+H2(g)
C
2H2O(l)>O2(g)+2H2(g)
D
H2O(l)>O(g)+2H(g)

Slide 40 - Quizvraag



Wat voor soort reactie is dit?
2C6H14+13O2>12CO+14H2O
A
Volledige verbranding
B
Ontleding
C
Vorming
D
Onvolledige verbranding

Slide 41 - Quizvraag

Is de beschreven reactie een ontledingsreactie, of een verbrandingsreactie?
A
ontleding
B
verbranding

Slide 42 - Quizvraag

Leerdoelen deze les (je kunt nu)
  • Een ontledingsreactie herkennen.
  • Een exotherme ontledingsreactie beschrijven.
  • Vermelden dat de meeste ontledingsreacties endotherm zijn.
  • Drie soorten ontledingsreacties benoemen en aangeven welke energievorm ervoor nodig is.
  • Uitleggen dat de producten van een ontledingsreactie elementen, maar soms ook verbindingen kunnen zijn. 

Slide 43 - Tekstslide