Districtenstelsel tot evenredige vertegenwoordiging

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Staatsinrichting 

van Nederland

5. Van districtenstelsel naar evenredige vertegenwoordiging

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen op welke manier verkiezingen tot 1918 verliepen en vanaf 1918 verlopen

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie 

• Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

• Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

     Er komt kiesrecht voor vrouwen  (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

• Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie 

• Einde van de politieke macht van de Liberalen:
  
  pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte

'Sinterklaasfeest van 1917'

Aletta Jacobs

Zij krijgt hier 'niks', omdat vrouwen slechts passief en geen actief kiesrecht kregen.

Pieter Jelles Troelstra

Hij was blij, omdat er algemeen kiesrecht voor mannen kwam.

Abraham Kuyper

Hij was blij, omdat er ook geld kwam voor bijzonder onderwijs.

Verkiezingen voor 

de Tweede Kamer

Tot 1918 ging dit via het districtenstelsel

Voordelen van het districtenstelsel

• Kandidaten persoonlijk bekend bij kiezers

• Kandidaten kennen het gebied, de bevolking en de problemen

• Vergroten politieke interesse

Nadelen van het districtenstelsel

• The winner takes it all: uitgebrachte stemmen op verliezers tellen niet meer mee

• Alleen de lokale kandidaat is bekend, kandidaten uit andere gebieden niet

• Kleine partijen maken vaak weinig kans

Verkiezingen voor 

de Tweede Kamer

Vanaf 1918 gaat dit via het systeem van

evenredige vertegenwoordiging

Voordelen van evenredige vertegenwoordiging

• Alle (geldige) stemmen tellen

• Ook kleine partijen hebben meer kans

• Meer kleine partijen, meer overleg nodig: grote partijen kunnen dus soms niet zonder kleine partijen

Nadelen van evenredige vertegenwoordiging

• Vaak alleen nummer 1 van de lijst (de lijsttreker) is bekend

• Vaak veel kandidaten uit de Randstad. Mensen in de provincie voelen zich niet serieus genomen

• Veel kleinere partijen (versplintering)