Hfst 1 Rechtspositie zrgvrgr/ zrgvlnr VZO1a 07-05-2025

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 1 Rechtspositie zorgvrager en zorgverlener

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

• Kan de student benoemen hoe het rechtssysteem in Nederland eruit ziet.

• kan de student benoemen wat de rechten en plichten zijn van de zorgvrager en zorgverlener aan de hand van de WGBO

Wet- en regelgeving in de zorg

Vind je dat een Verzorgende-IG kennis moet hebben van wet- en regelgeving? Zo ja, waarom wel of niet?

Hoe zie je wet- en regelgeving terug op jouw stageplek?

Nederlandse 

          rechtsstaat

• Democratisch land
• Rechtsstaat
• 3 machten/Trias Politica

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

	Wat is het	Wie heeft deze macht?
Wetgevende macht	Regels maken	Eerste en tweede kamer; Regering; gemeenteraad en provinciale staten
Uitvoerende macht	Regels uitvoeren	Regering; Lokaal bestuur; Politie en openbaar ministerie
Rechtelijke macht	Conflicten beslechten	Rechtspraak en Hoge Raad

Grondwet

Twee soorten regels in vastgelegd

1. Regels over de inrichting van het bestuur van het land.
2. Grondrechten van de burgers van een land.

Rechtspraak

De Rechtbank

Het Gerechtshof

De Hoge Raad 

Rechtsgebieden

Civiel recht

Bestuursrecht

Strafrecht

Rechtsbijstand

• men kan een beroep doen op een juridisch geschoolde raadsman of advocaat.  
• Deze wordt door de overheid betaald. 
• Daarvoor moet je aan bepaalde inkomenseisen voldoen.

Juridisch loket

• Hier geven medewerkers advies over de aanpak van een probleem.

• Zij kunnen je eventueel ook doorverwijzen naar een advocaat.
  

Rechtsbijstand verzekering

• als je teveel verdient waardoor je geen recht hebt op rechtsbijstand kun je je hiervoor verzekeren

• vergoeding voor kosten van een advocaat

Mediation 

• Conflicten oplossen zonder rechter erbij te betrekken

• omdat beide partijen hierin beslissen is dit vaak de fijnste oplossing.

Wetgevende Macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Regels uitvoeren

Conflicten beslechten

Regels maken

Tot zover het algemene rechtssysteem in Nederland 

Rechtspositie zorgvrager en zorgverlener

Welke rechten heeft een zorgvrager?

Welke rechten heeft een zorgverlener?

Rechtspositie zorgvrager

1.  Vastgelegd in de WGBO de Wet op de Geneeskundige BehandelOvereenkomst
2. Wkkgz de wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg

Rechtspositie zorgverleners

Recht op eigen beslissingen

1. WGBO
2. Wet BIG
3. Wkkgz

WGBO

De Wet op de Geneeskundige behandelingsovereenkomst

• Beschrijft de rechten en plichten van de zorgvrager en zorgverlener vanaf de start van een behandeling of onderzoek.

• Toestemming en recht op informatie zijn de belangrijkste onderwerpen die zijn vastgelegd in deze wet.

WGBO rechten zorgvrager

• Recht op informatie door hulpverlener;
• Toestemming voor een medische behandeling;
• Inzage in het medisch dossier;
• Geheimhoudingsplicht door hulpverlener;
• Recht op privacy tijdens een medische  behandeling;

• Vertegenwoordiging van zorgvragers die niet zelf kunnen beslissen.

WGBO en wilsonbekwaam

Een wettelijk vertegenwoordiger mag beslissingen nemen voor de zorgvrager.

1. Mentor of curator (aangesteld door de rechter)
2. Schriftelijk gemachtigde ( benoemd door zv zelf, schriftelijk)
3. Echtgenoot of partner (vrijwillig)
4. Een ouder/kind/broer/zus (vrijwillig) 

WGBO plichten zorgvrager

• De zorgvrager moet de zorgverlener  goed, eerlijk en volledig op de hoogte stellen van zijn problematiek.

• De zorgvrager moet zoveel mogelijk met de zorgverlener meewerken en de adviezen opvolgen.

WGBO plichten zorgverlener

• Informatie verstrekken;
• Dossier bijhouden;
• Beschermen van privacy.

WGBO rechten zorgverlener

• Het recht verzoeken te weigeren.

            Niet ingaan op onredelijke verzoeken

            Niet afdwingen van een behandeling

Beroepsaansprakelijkheid

• De zorgvrager kan de zorgverlener aansprakelijk stellen voor de gevolgen van de gemaakte fouten.
• Een fout kan ontstaan door onzorgvuldig handelen/ nalaten van handelen.

Beroepsaansprakelijkheid

• Civielrechtelijk = zorgverlener is aansprakelijk voor de schade en moet                                              evt. kosten zelf vergoeden

• Strafrechtelijk = gedrag van zorgverlener is strafbaar.

                                              (boete of gevangenis)

• Aansprakelijkheid van de werkgever= Als verpleegkundige fouten maakt, zal de zorgvrager meestal niet haar persoonlijk aansprakelijk stellen, maar wel de werkgever.

Wet BIG

• Hierin zijn de voorbehouden handelingen opgenomen
• Doel is de kwaliteit van onze gezondheidszorg hoog houden.
• Ook beschermt de Wet BIG patiënten tegen ondeskundig en    onzorgvuldig handelen van zorgverleners. 
•  Dit doet de Wet BIG onder andere 

        met het BIG-register.

Rechtspositie Stagaire/leerling

• Je rechten en plichten staan vast in een

1. leer-werkovereenkomst (leerlingen)
2. stageovereenkomst (stagiaires).

• Veel rechten en plichten staan benoemd in het CAO

(voor iedere branche verschillend)

WKKGZ

De overheid wil dat iedereen goede zorg krijgt. Daarom heeft de overheid wettelijk vastgelegd wat goede zorg precies inhoudt. En wat er moet gebeuren als mensen een klacht hebben over de zorg. Dit staat in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).

Wat regelt de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg?

1. Een beter en snellere aanpak van klachten
2. Zorgmedewerkers kunne veilig incidenten melden
3. Client krijgt sterkere positie
4. Uitbreiding meld[licht zorgaanbieders

Zodra je bij een huisarts komt met een bultje op je arm, ga je een geneeskundige behandelingsovereenkomst aan.

1. waar
2. niet waar

Een zorgvrager is niet verplicht alles te vertellen wat van belang is voor de behandeling.

1. waar
2. niet waar

De letter WGBO staan voor.....

1. Wet gebruik en behandelingsovereenkomst
2. Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
3. Wet gehandicapten behandelingsovereenkomst
4. Wet geneeskundige basisovereenkomst

In de WGBO staat onder meer dat de patiënt recht heeft op informatie.

1. Goed
2. Fout

Wat houdt WGBO in ?

1. Wat er in het zorgdossier moet staan
2. De rechten en plichten van clienten en zorgverleners

Je bent volgens de WGBO als patiënt verplicht om je zorgverlener volledig en eerlijk op de hoogte te brengen van je problematiek

1. juist
2. onjuist

''Beschermd tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen''
Over welke wet hebben we het?

1. WGBO
2. Civiel recht
3. Rechtsstaat
4. Wet BIG

Waarvoor staan de letters BIG

1. Bedrijven in Gezondheidszorg
2. Beroepen Individuele Gezondheidszorg
3. Bezwaarcommissie In Gezondheidszorg
4. Beroepsprocedure in Gezondheidszorg

''Wet waarbij je een behandelingsovereenkomst aangaat met de patient.''

1. BIG
2. WGBO
3. Wkkgz

Welke wet regelt dat zorgmedewerkers veilig incidenten kunnen melden?

1. WGBO
2. ARBO
3. Wkkgz
4. BIG

Wat zijn voorbeelden van incidenten die de zorgmedewerker moet melden?

Wat neem je mee uit deze les?

Einde