6.4 De opkomst van nationale staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De Late Middeleeuwen

6.4 De opkomst van nationale staten

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier bepaalde staten in Europa steeds meer een gevoel van saamhorigheid kregen en wat nationalisme betekend.

Nationalisme

Het gevoel van saamhorigheid in een groep mensen (die samen één bevolking van een land zijn) = nationalisme

Een staat (land) waarin de bevolking dit gevoel heeft = nationale staten of naties. 

Wat vind jij typisch horen bij 'Nederland'?

Oorzaken ontstaan nationale staten

1. Mensen merkten meer van het nationale bestuur.

Bijvoorbeeld:

- Landelijke belastingen

- Landelijk leger 

- Veiligheid op wegen en steden

Gevolg > mensen merkten dat de koningen machtiger waren dan hun leenman. 

Oorzaken ontstaan nationale staten

2. Gemeenschappelijk belangen onder de bevolking van een land

Bijvoorbeeld:

- Vechten tegen de koning

- Vechten tegen andere naties. 

Gevolg > mensen willen dezelfde dingen, dus meer een gevoel van saamhorigheid.

Bijvoorbeeld Engeland

 Vechten tegen de koning

• Koning wilde macht uitbreiden.
• Adel, geestelijken en rijke burgers gingen samenwerken.
• De koning verloor.
• Er kwam een parlement. De koning moest met dit parlement overleggen als hij de belasting wilde verhogen. 
• Dit stond in de Magna Carta (1215)

Oorzaken ontstaan nationale staten

3. Mensen gingen dezelfde taal spreken 

Bijvoorbeeld:

- Bij de handel

- Bij het bestuur van het land

Gevolg  > mensen konden gemakkelijker contact leggen en meer gevoel van saamhorigheid

Oorzaken ontstaan naties

4. Gemeenschappelijke ervaringen

Bijvoorbeeld:

- Samen oorlog voeren

- Samen in opstand komen tegen de koning

Gevolg >  mensen moesten samenwerken. Daardoor kregen zij gemeenschappelijke ervaringen en herinneringen. 

Huiswerk 

Maken opdracht 15, bladzijde 82

Bijvoorbeeld Frankrijk

Oorlog tegen een andere natie

• De honderdjarige oorlog (1337 - 1453)
• Frankrijk tegen Engeland.
• Engels moest de taal van alle Engelsen worden.
• Franse koning dood... Wie is de opvolger? Geen kinderen.
• Engelsen verliezen door Jeanne d'Arc

6.4 De opkomst van nationale staten

12. Uitleggen wat nationalisme is.

13. Vier omstandigheden noemen die bijdroegen aan het 

      ontstaan van nationale staten ( = basisvraag 4 blz. 140)

Leerdoelen

Onderzoek PECS

Je hebt de afgelopen lessen geleerd over de middeleeuwen. Je gaat nu onderzoek doen naar belangrijke verschillen en overeenkomsten met het heden op een specifiek onderwerp (PECS). 

Dit onderzoek mag je doen door in je boek te lezen en/of door op internet te zoeken. Vermeld achter ieder feitje dat je opschrijft tussen haakjes de bron waar je het gevonden hebt. 

Overeenkomsten en verschillen met het heden (PECS)

1. 15 minuten: Vul zoveel mogelijk kenmerken van de Middeleeuwen die je al gehoord hebt in over jullie onderwerp op het formulier. Gebruik je boek en eventueel internet om op te zoeken

2. Als de bel gaat, gaan jullie naar de flap over jullie onderwerp. Met het andere groepje vullen jullie in wat jullie gevonden hebben. Max. 5 minuten tijd. Lever daarna jullie formulier in met jullie namen erop.

3. Je gaat op je plaats zitten. 

4. Nabespreken van de PECS met de hele klas.

PECS in de middeleeuwen

Politiek: Wie had de macht tijdens de Middeleeuwen? Wie waren de belangrijkste leiders en hoe regeerden ze? Hoe werd het land bestuurd?

Economie: Hoe verdienden mensen geld in de Middeleeuwen? Welke beroepen waren belangrijk en hoe verhandelden ze goederen?

Cultuur: Wat voor soort kunst en muziek was populair in de Middeleeuwen? Hoe leefden mensen hun geloof en welke gebouwen bouwden ze om te bidden?

Sociaal: Hoe waren mensen georganiseerd in de Middeleeuwen? Wie waren de rijke mensen en wie waren de arme mensen? Hoe werden mensen behandeld op basis van hun sociale status?

PECS	Middeleeuwen	Nu
Overeenkomsten
Verschillen