Formuleren §1-4 NN 6e editie 5-vwo

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

PROGRAMMA

- Lezen

- Formuleren

Formuleren - Dubbelop

blz 227

Lesdoel:

onjuiste herhalingen

tautologieën

pleonasmen

 contaminaties

dubbele ontkenningen 

herkennen en verbeteren.

Blz. 229

Voorbeeldzin

Wellicht ben ik als perfectionist zijnde, op precieze zorgvuldigheid misschien te veel op gefocust. Ik wil mezelf er graag van weerhouden geen fouten te maken.

Onjuiste herhaling

Als een vast voorzetsel ten onrechte twee keer wordt gebruikt, 

is dat een onjuiste herhaling.

In de plannen van het kabinet om de hypoyheekrenteaftrek af te schaffen zien de meeste Nederlanders niets in.

Maar dit moet het zijn:

In de plannen van het kabinet om de hypotheekrenteaftrek af te schaffen zien de meeste Nederlanders niets. 

(notatie: in ... in -> onjuiste herhaling)

Tautologie

Als hetzelfde twee keer wordt gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen), heet dat tautologie. 

(tautos = hetzelfde, logos = woord)

De kilometerheffing zal er vroeg of laat wel komen, want het aantal files in dit land groeit immers nog steeds.

Maar dit moet het zijn:

De kilometerheffing zal er vroeg of laat wel komen, want het aantal files in dit land groeit nog steeds.

of:

De kilometerheffing zal er vroeg of laat wel komen; het aantal files in dit land groeit immers nog steeds.

(notatie: want... immers -> tautologie)

Pleonasme

Bij een pleonasme wordt een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep nog eens door een ander woord uitgedrukt. 

Dat andere woord is meestal van een ander woordsoort. 

Ik zal allereerst beginnen met het dictee eenmaal 

in zijn geheel voor te lezen.

Maar dit moet het zijn:

Ik zal allereerst het dictee eenmaal in zijn geheel voorlezen.

of

Ik  zal beginnen met het dictee eenmaal in zijn geheel voor te lezen.

(notatie: allereerst beginnen -> pleonasme)

Contaminatie

Als twee woorden of uitdrukkingen worden verward 

en ten onrechte worden vermengd, heet dat een contaminatie.

Zouden zulke pyromanen zich eigenlijk wel beseffen welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

Maar dit moet het zijn:

Zouden zulke pyromanen zich eigenlijk wel realiseren welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

of

Zouden zulke pyromanen wel beseffen welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

(notatie: zich...beseffen-> contaminatie)

Dubbele ontkenning

In zinnen met een werkwoord dat al een ontkennend karakter heeft (voorkómen, misbruiken, verbieden, weerhouden, nalaten) 

wordt soms ten onrechte een tweede ontkenning toegevoegd. 

Hoewel hij door diverse getuigen op de plaats van het delict gesignaleerd was, ontkende de verdachte tijdens het verhoor 

dat hij niets met het misdrijf te maken had.

Maar dit moet het zijn:

Hoewel hij door diverse getuigen op de plaats van het delict 

gesignaleerd was, ontkende de verdachte tijdens het verhoor 

dat hij iets met het misdrijf te maken had.

De voorbeeldzin

Wellicht ben ik als perfectionist zijnde, op precieze zorgvuldigheid misschien te veel op gefocust. Ik wil mezelf er graag van weerhouden geen fouten te maken.

Samen aan de slag

Maak een groepje 

en bespreek met de voorzitter

opdracht 1 en 2

op blz. 228-229.

Noteer alleen de antwoorden van de vragen die je niet wist.