Grammatica zinsdelen 5: het meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Het meewerkend voorwerp

Lesdoel

In deze les krijg je uitleg over

het meewerkend voorwerp.

* Je weet wat het meewerkend voorwerp
   betekent.

* Je kunt het meewerkend voorwerp
   vinden in een zin.

Weet je nog?

Ontleden betekent: iets in stukjes verdelen en ieder deel een naam geven.

Bij redekundig ontleden verdeel je een zin in zinsdelen.

De zinsdelen

Zinsdelen kunnen uit één of meerdere woorden bestaan.

Om zinsdelen te vinden,
hussel je de zin door elkaar.

Alles wat vóór de persoonsvorm
staat of kan staan is één zinsdeel.

Wat je al weet en kunt

    Je weet wat redekundig ontleden is.
    Je kunt een zin in zinsdelen verdelen.
    Je kan de volgende zinsdelen benoemen:
      * persoonsvorm
      * werkwoordelijk gezegde
      * onderwerp
      * lijdend voorwerp.

Het meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp is een zinsdeel dat met én zonder de voorzetsels aan, voor, bij of van kan beginnen.

Als één van die voorzetsels erbij staat, moet je de zin zo kunnen veranderen dat je het voorzetsel weg kunt laten. Staat het voorzetsel er niet bij, dan moet je het voorzetsel toe kunnen voegen.

Voorbeelden: * Hij heeft (aan) zijn moeder een cadeau gegeven.

                      * Dat klusje leverde (voor) hem honderd Euro op.
                      * Meneer Hamer rukte (bij) de kip een poot uit.
                      * Messi pakt (van) Ronaldo de bal af.

Zinsdelen benoemen

1. Persoonsvorm                   (vraagzin / verander de tijd )
   
2. Werkwoordelijk gezegde   (alle werkwoorden in de zin)
3. Onderwerp                         (Wie + WG? of Wat + WG?)
4. Lijdend voorwerp                (Wat + WG + O? of Wie + WG + O?)
5. meewerkend voorwerp       (aan/voor/bij/van + WG + O + Lv?)
   

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Gisteren

hebben

we

een lief, klein katje

opgehaald.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

De ober

heeft

de jas

aan de klant

gegeven.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Ze

heeft

mij

een goed boek

gegeven.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Fieke

had

een mooi gedicht

voor haar opa

geschreven.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Het jongentje

gaf

zijn vriendinnetje

zijn mooiste tekening

voor haar verjaardag.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Mijn moeder

heeft

mijn broertje

straf

moeten

geven.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

De docent Nederlands

gaf

de leerling

een negen

voor zijn toets.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Aan mijn oma

heeft

mijn moeder

een nieuwe jas

gegeven.

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Wie

heeft

mijn konijn

gisteren

gegeven?

eten

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Aan mijn beste vriend

heb

ik

voor zijn verjaardag

gegeven.

een nieuwe puzzel

  meewerkend voorwerp

  lijdend voorwerp

  werkwoordelijk gezegde

  onderwerp

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak

Dinsdagmiddag

moeten

alle leerlingen

hun werkboeken

inleveren.

Welke vragen stel je om het meewerkend voorwerp in een zin te vinden?

Maak zelf een zin met een meewerkend voorwerp erin.

https:

Doelen

• Je weet wat het meewerkend voorwerp betekent
• Je kunt het meewerkend voorwerp vinden in een zin

Ik weet hoe ik het meewerkend voorwerp kan vinden in een zin.

1. Ja
2. Nee

Ik kan het meewerkend voorwerp in een zin vinden.

1. Ja
2. Nee

Extra oefeningen

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%207.htm

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%208.htm

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%209.htm