6.4. 'Ontspannen' naar het einde, 1962-1991 RZ

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

6.4. 'Ontspannen' naar het einde, 1962-1991 RZ

6.4. 'Ontspannen' naar het einde, 1962-1991

Gorbatsjov en de val van de Muur

Op tafel: 

Ipad (dicht), schrift voor aantekeningen + pen

leerdoelen

• Je kunt voorbeelden noemen hoe de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten na de Cubacrisis proberen tot ontspanning te komen.
• Je kunt oorzaken uitleggen waarom de Sovjet-Unie in de jaren tachtig uit elkaar valt.
• Je kunt van verschillende Oost-Europa landen uitleggen hoe er om wordt gegaan met de verminderde invloed vanuit de Sovjet-Unie na 1985.

Kenmerkende aspecten

De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.

Ontspanning

Kennedy en Chroetsjov

Waarom ontspanning?

• Betere communicatie sinds de Cuba Crisis (Hotline)

• Voorzichtige onderhandelingen over vermindering van kernwapens. VS en SU leveren al niet meer aan andere landen.

• Salt-I verdrag

Strategic Arms Limitation Talks (SALT) 1972

Van ontspanning 

naar grote spanning

eerste helft van de jaren '80

SDI-project

• Nieuwe President Ronald Reagan van de Verenigde Staten had weinig vertrouwen in de Sovjetregering. 

• Reagan lanceert het SDI-project, een verdedigingsmechanisme.

• plan van de VS om het land via een rakettenschild te beschermen tegen een aanval met kernraketten, 1983.

Strategic Defense Initiative

SDI ook wel 'Star wars'

Demonstraties in 1981 en 1983

In Nederland loopt de angst voor een kernoorlog op: 

De Praagse Lente

1968

Leven met de Muur

Foto's uit 1986

Opdracht: 

Luister het volgende lied en schrijf op: 

1.  Voorbeelden die worden genoemd over het leven in West-Berlijn
2. Voorbeelden die worden genoemd over het leven in Oost-Berlijn
3. Waarin zijn Oost en West verschillend? Zijn er ook overeenkomsten? Wat probeert de zanger duidelijk te maken?

Ondertussen in de Sovjet Unie: 

• De wapenwedloop kost enorm veel geld.  
• De Sovjet Unie is verzeild geraakt in een oorlog in Afganistan.
• De planeconomie werkt niet meer. Te weinig productie, slechte kwaliteit.

Mikhail Gorbatsjov 1985

• Glasnost: openheid
  

• Perestrojka: economische hervormingen
  

• Bezuinigen op militaire activiteiten: minder wapens, minder soldaten. 

• Dus ook minder Sovjet-soldaten buiten de Sovjet-Unie
  

• Vergeet dit ook niet: wat betreft Gorbatsjov is de wapenwedloop voorbij. De Sovjet-Unie doet in ieder geval niet meer mee.
  

Gevolgen

• Gorbatsjov wil een betere relatie hebben met de Westerse landen

• Verschillende, belangrijke ontmoetingen tussen Reagan en de Gorbatsjov

• Eenzijdige ontwapening van de Sovjet-Unie
  

• Terugtrekking van de Sovjet-troepen uit Afghanistan
  

• Vergeet dit ook niet: Gorbatsjov wil graag dat zijn ideeën ook in andere communistische landen van Oost-Europa worden ingevoerd. Deze landen willen, kunnen en durven dit niet.
  

Revolutiejaar 1989

De val van het communisme in Oost-Europa

Oorzaken

 

• De ideeën van Gorbatsjov (glasnost, perestrojka)...
  

• ...botsen met de oude, vastgeroeste, ideeën van de Oosteuropese leiders...
  

• ...maar zijn wél populair bij het volk van die landen!
  

Val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Wat is er aan de hand?

• Bevolking van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland wil meer vrijheid en openzetten van de grens

• ... maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!
  

• Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn
  

• Ook tijdens het 40e verjaardagsfeest van de DDR, in oktober 1989

Elke avond zijn er demonstraties in Berlijn

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, 

terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

Gorbatsjov is eregast...

...hij komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen: de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

Video: 

Tagesschau van 9 november 1989, 

met de persconferentie van Günter Schabowski

Daarna gaat het snel...

Duitsland herenigd

3 oktober 1990

leerdoelen

• Je kunt voorbeelden noemen hoe de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten na de Cubacrisis proberen tot ontspanning te komen.
• Je kunt oorzaken uitleggen waarom de Sovjet-Unie in de jaren tachtig uit elkaar valt.
• Je kunt van verschillende Oost-Europa landen uitleggen hoe er om wordt gegaan met de verminderde invloed vanuit de Sovjet-Unie na 1985.

Huiswerk:

Maken van 6.4 : opdracht 1 t/m 14b