9.5 Reacties tussen zuren en basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Reacties tussen zuren en basen

Doelen

• Je kunt aangeven welk deeltje als zuur en welk deeltje als base reageert in een zuur-basereactie.
• Je kunt de reactievergelijking van een zuurbase reactie opstellen.
• Je kunt rekenen aan een zuur-basereactie

Wat is de pH van een oplossing van kaliloog met een concentratie van 0,0025 mol/L

1. 2,50
2. 2,60
3. 11,40
4. 11,50

Bereken de pH van 0,40 M ammonia.

Beschrijf hoe je de hoeveelheid citroenzuur in een citroen zou bepalen.

Reacties tussen zuren en basen

Bij de reactie tussen zuren en basen worden

 één of meer protonen overgedragen. 

Schematisch:

HZ + B -> Z- + HB+

Wat schrijf je op:

Bij een oplossing van een:

• sterk zuur: H₃O⁺
• sterke base: OH^-
• zwak zuur: het zuur
• zwakke base: de base

LET OP: je schrijft het deeltje op dat aan het begin van de reactie aanwezig is.

Schrijf de beginstoffen op van de zuur/base reactie tussen:
zoutzuur en natriumacetaat-opl.

Schrijf de beginstoffen op van de zuur/base reactie tussen:
waterstoffluoride-opl. en natronloog

Schrijf de beginstoffen op van de zuur/base reactie tussen:
zwavelzuur en calciumcarbonaat

Noteer de reactievergelijking die optreedt als je samenvoegt: salpeterzuuroplossing en koper(II)oxide

Titratie

Titratie is een oude maar nog steeds veel gebruikte manier om een bepaling uit te voeren in het laboratorium. Titratie maakt het mogelijk de concentratie van een stof in een oplossing te bepalen.

Hoe

In de erlenmeyer wordt een bekende hoeveelheid vloeistof gedaan. 

Aan deze vloeistof wordt een indicator toegevoegd. 

Vervolgens wordt vanuit de buret een oplossing met een 

bekende concentratie getitreerd tot het omslagpunt. 

Doordat de molverhouding bekend is kan de concentratie van de vloeistof in de erlenmeyer worden bepaald.

Oefenen (1)

Sjaak krijgt de opdracht de concentratie de molariteit van zwavelzuur te bepalen. Hij neemt 10,00 mL van het zwavelzuur en doet dit in een maatkolf. Hij vult de maatkolf aan tot 100 mL met gedestilleerd water. Hiervan pipetteert hij 10,00 mL in een erlenmeijer. Hij voegt een paar druppels broomthymolblauw toe. Vervolgens titreert hij het mengsel met 0,1014 M kaliloog. Nadat hij 9,86 mL hiervan heeft toegevoegd slaat de kleur om.

a. Leg uit welke kleuromslag Sjaak ziet.

b. Geef de vergelijking van de reactie die tijdens het titreren optreedt.

c. Bereken de molariteit van het zwavelzuur.

d. Bereken de pH van de gebruikte zwavelzuuroplossing.

Lever hier de uitwerking in van Oefenen(1)

Oefenen (2)

Truus wil het massapercentage NaCN in een mengsel van NaCN en NaCl bepalen. Ze weegt 4,02 gram van het mengsel af vult dit met water aan 250,0 mL water. Hiervan pipetteert ze 25,00 mL in een titratie erlenmeijer. Ze voegt een paar druppels indicator toe. Nadat ze 10,23 mL 0,1034 M salpeterzuur heeft toegevoegd is het equivalentiepunt bereikt.

a. Geef de vergelijking van de reactie die optreedt tijdens de titratie

b. Leg uit welke indicator geschikt is

c. Bereken het massapercentage NaCN in het mengsel.

Lever hier de uitwerking in van Oefenen (2)

Doelen

• Je kunt aangeven welk deeltje als zuur en welk deeltje als base reageert in een zuur-basereactie.
• Je kunt de reactievergelijking van een zuurbase reactie opstellen.
• Je kunt rekenen aan een zuur-basereactie

Noteer drie dingen die je wilt onthouden van deze les.

Noteer twee vragen die je nog hebt na deze les.