Sinterklaas PubQuiz 2021

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4

De Grote Sinterklaasquiz

Een pubquiz over Sinterklaas toen en nu.

In deze pubquiz komen de herkomst van het Sinterklaasfeest, de legendes rond Sinterklaas, en Sinterklaas tegenwoordig aan bod. 

De historische Sinterklaas is een bisschop uit de oudheid, waarvan we eigenlijk weinig weten en ook niet eens zeker weten dat hij heeft bestaan. Er zijn wel al sinds de vroege Middeleeuwen veel verhalen rond deze figuur bekend.

Ronde 1

Legenden en verhalen rond de oorsprong van Sinterklaas

In welk jaar is de historische Sinterklaas geboren volgens de overlevering?

1. 180 v. Chr.
2. 280 na Chr.
3. 680 na Chr.
4. 1080 na Chr.

Van welke plaats was de historische Sinterklaas de bisschop

1. Madrid
2. Kos
3. Myra
4. Syracuse

Welke Germaanse god wordt vaak geïdentificeerd met Sinterklaas?

1. Wodan
2. Donar
3. Frija
4. Zeus

Er bestaan veel legendes over Sint Nicolaas en de wonderen die hij (al bij leven) verrichtte. Hier volgen drie verhalen over Sint Nicolaas. Welke van deze drie verhalen is géén bestaande legende?

1. Er reisden eens drie jonge scholieren van gegoede komaf naar hun school in een grote stad. Halverwege de reis moesten ze overnachten in een herberg. De herbergier en zijn vrouw dachten dat de drie jongelingen vast veel goud bij zich zouden hebben. Ze doodden de drie jongelingen in hun slaap, stalen hun goud, hakten ze in stukjes en stopten ze in het pekelvat. Bisschop Nicolaas kwam enige tijd later bij dezelfde herberg overnachten. De herbergier zette hem voor het avondeten een stuk vlees van de drie kinderen voor. Nicolaas had onmiddellijk door dat het geen dierenvlees was, en dwong de herbergier en zijn vrouw te laten zien waar het vlees bewaard werd. Bij het pekelvat begon Nicolaas te bidden, en toen het deksel van het vat werd gehaald, bleken in de ton de drie jongelingen weer levend en wel te zijn. 

2. Een arme houthakker had drie dochters. De houthakker had slechts genoeg geld voor de bruidsschat van één van de drie. Zijn jongste dochter was zijn lievelingsdochter, die hij het liefste zou willen uithuwelijken. Het was echter de oudste die als eerste recht had op uithuwelijking. Omdat hij zijn jongste geen leven van armoede, bedeling of erger toewenste, maar de andere ook hun recht niet kon ontzeggen, besloot hij zijn twee oudste dochters te doden. Hij nam hen mee naar het bos, sloeg hen het hoofd in en begroef ze. Bisschop Nicolaas kwam langsrijden toen de houthakker net zijn dochters had begraven onder een stapel stenen. Hij sprak over een ongeluk, en vroeg de bisschop het graf van zijn dochters te zegenen. Bisschop Nicolaas wilde hem graag ter wille zijn en sprak zijn zegen uit. Direct daarna rolden de stenen van het graf en stonden de dochters weer op. 

3. Een moeder was haar kind aan het wassen. Om het water niet snel te laten afkoelen had ze de kuip met warm water op het vuur gezet, terwijl ze het kind waste. Toen ze de kerkklok hoorde luiden herinnerde ze zich dat de nieuwe bisschop, Nicolaas, vandaag ingehuldigd zou worden. Ze haastte zich onmiddelijk naar de kerk om met de andere mensen de nieuwe bisschop toe te juichen. Opeens herinnerde ze zich dat ze het kind op het vuur had laten staan en rende in paniek terug. Thuis gekomen zag ze dat het kind in het badje zat te spelen. Sint Nicolaas had een wonder verricht; het water was niet gaan koken en het kind had zich niet verbrand. 

Welke van deze verhalen is GEEN bestaande legende over Sint Nicolaas?

1. verhaal 1
2. verhaal 2
3. verhaal 3

In veel van de Sinterklaaslegendes komen elementen voor die we nu nog kennen, bijvoorbeeld rond het strooien van snoepgoed en het geven van kadootjes. Een voorbeeld is het verhaal van de drie dochters:

Een arme man had drie dochters. Omdat hij niet genoeg geld had voor een bruidschat, konden de dochters niet trouwen en moesten altijd thuis blijven wonen. Bisschop Nicolaas hoorde hiervan, en bezorgde de arme man een zak met gouden munten, zodat hij zijn dochters kon laten trouwen.

Hoe bezorgde Nicolaas het goud bij de arme man met de drie dochters?

1. Hij gooide het door het raam, waar het in de schoenen voor de haard terecht kwam.
2. Hij gooide het door de schoorsteen, waar het in de schoenen voor de haard terecht kwam.
3. Hij sloop s'nachts het huis binnen en legde het goud in de open haard
4. Hij zette het aan de deur in een zak, klopte aan en rende weg.

In de aanloop naar 5 en 6 december mogen kinderen hun schoen zetten. Daarmee begint het Sinterklaasfeest tegenwoordig ongever een maand voor het echte feest. In de Middeleeuwen en zestiende eeuw was het echter de gewoonte dat arme kinderen in de kerk hun schoen mochten zetten VANAF 6 december tot een dag voor Sinterklaas. Welke dag was dat?

1. Driekoningen
2. Onnozele kinderen
3. Kerstavond
4. Oud op nieuw

De gewoonte om koek te bakken in de vorm van Sinterklaas bestaat al sinds de vroege middeleeuwen. Taaitaai, speculaas en kruidnoten (of pepernoten) zijn koekjes die tegenwoordig nog vaak met Sinterklaas gegeten worden. Maar welke van deze drie is het oudste?

1. Taaitaai
2. Speculaas
3. Kruidnoten

Sint Nicolaas heeft ook nog een bijnaam. Welke is dat?

1. De gever van giften
2. De weldoener
3. De wonderdoener
4. De vrome

Sint Nicolaas werd aanvankelijk vooral in het oost Europa vereerd, in het orthodoxe christendom. Vanaf de elfde eeuw was er een groeiende verering van Sint Nicolaas in veel kustgebieden in West Europa. Men denkt dat dat komt doordat Sint Nicolaas ook beschermheilige was van:

1. Scheepsbouwers
2. Vissers
3. Zeevaarders
4. Alle eerder genoemde

Van welke Nederlandse stad is Sint Nicolaas de beschermheilige?

1. Amsterdam
2. Den Haag
3. Rotterdam
4. Den Helder

In welk jaar vond de allereerst Sinterklaasintocht in Nederland plaats?

1. 1848
2. 1888
3. 1928
4. 1978

Ronde 2

helpers & paarden

Een of andere vorm van Sinterklaastraditie bestaat in veel landen en streken. Vaak wordt deze figuur vergezelt door een helper. Zo wordt Nicolo uit de Alpenregio vergezeld door Krampussen, een soort duiveltjes, die kinderen in een zak meenemen. 

Op IJsland is het de vrouwelijke Oger Gryla die in de bergen woont wiens 13 kinderen, trollen, op zoek zijn naar stoute kinderen die ze in een zak stoppen om later op te eten. Gehoorzame kinderen krijgen nieuwe kleren en schoenen. 

In het noorden en midden van Duitsland wordt Sinterklaas vergezeld door Ruprecht, een helper op een ezel, die een roe draagt en een korf met geschenken.

In Frankrijk en Wallonië wordt Sinterklaas vergezeld door Père Fouettard, een moordenaar van drie kinderen die door Sinterklaas weer tot leven zijn gewekt. Sinds dit wonder is Fouettard de helper van Sinterklaas, en geeft hij stoute kinderen met de zweep. Père Fouettard heeft een rode baard en draagt een ketting en een zweep of roe.  

Hierna volgen vier afbeeldingen van helpers van Sinterklaasfiguren. Koppel de goede helper aan de Sinterklaasfiguur.

Saint-Nicolas

Nicolo

Gryla

Nikolaus

In veel Sinterklaaslegendes heeft Sinterklaas een helper. De figuur van Zwarte Piet als helper in de vorm van een zwarte man in zestiende-eeuwse kledij is echter verzonnen in de 19e eeuw door de schrijver van een kinderboekje met sinterklaasverhalen. Hoe heette het boekje en door wie is het geschreven?

1. "Piet zo zwart als de nacht" door Frederik van Eeden
2. "Zwarte Piet en Sinterklaas" door Annie MG Schmidt
3. "Zwarte Piet en zijn streken" door Eduard Douwes Dekker
4. "Sint Nicolaas en zijn knecht" door Jan Schenkman

Het paard van Sinterklaas

Sinterklaas rijdt altijd op een witte schimmel. Dat is echter niet altijd hetzelfde paard geweest, en het heeft dan ook verschillende namen gehad. Hierna drie vragen over de naam van het paard van Sinterklaas.

Hoe heette het vorige paard van Sinterklaas?

1. Jasper
2. Amerigo
3. Vespucci
4. Pieter

Wat is de huidige naam van het paard van Sinterklaas?

1. Ozosnel
2. Amerigo
3. Vespucci
4. Snellerdansnel

Hoe heette het paard van Sinterklaas vóór Amerigo?

1. Pieter
2. Vespucci
3. Jasper
4. Donatello

Uit welk sinterklaasliedje komt de zin "Hoe huppelt zijn paardje"

1. Zachtjes gaan de paardenvoetjes
2. Sinterklaas Kapoentje
3. Zie ginds komt de stoomboot
4. Oh kom er eens kijken

Welke internationale organisatie heeft in 2015 de Nederland gemaand de "Zwarte" Piettraditie te veranderen?

1. De EU-commissie voor de mensenrechten
2. De Amerikaanse National association for the advancement of colored people (NACCP)
3. Het VN comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie
4. Het Nationale Volkscongres van de Volksrepubliek China

Welke Nederlandse rapper is het boegbeeld van de organisatie "kick-out Zwarte Piet?"

1. Ali B
2. Akwasi
3. Typhoon
4. Lange Frans

Welke Nederlandse politicus zei in 2013 nog "dat Zwarte Piet nu eenmaal zwart is."

1. Hugo de Jonge
2. Geert Wilders
3. Ferd Grapperhaus
4. Mark Rutte

In 2019 blokkeerde een groep pro-Zwarte Piet demonstranten midden op de snelweg een bus met andere demonstranten. In welke provincie gebeurde dat?

1. Noord Holland
2. Drenthe
3. Friesland
4. Gelderland

Ronde 3

Sinterklaas tegenwoordig

Welk gebouw was dit jaar het Grote Pietenhuis, waar Sinterklaas en zijn pieten verbleven in Nederland?

1. Paleis op de Dam
2. Paleis Het Loo
3. Paleis Soesterdijk
4. Paleis Noordeinde

In welke plaats kwam Sinterklaas dit jaar aan in Nederland?

1. Urk
2. Zwalk
3. Amsterdam
4. niet

Onderweg naar Nederland raakten in 2020 een aantal pieten in paniek omdat ze dachten dat ze nederland niet konden bereiken doordat ze niet verder konden varen. Waarom dachten ze dat? Ze hadden gehoord over de...

1. Brexit
2. Corona-lockdown
3. Dieuwertje Blokkade
4. zeespiegelstijging

In de VS wordt in sommige staten ook Sinterklaas gevierd. Onder de afstammelingen van welke groep migranten gebeurt dat het meeste?

1. Duitsers
2. Nederlanders
3. Engelsen
4. Zweden

Met welk vervoersmiddel komt Sinterklaas meestal aan in Nederland?

1. schip
2. trein
3. auto
4. boot

Sinds wanneer zijn er bij de officiële Sinterklaasintocht door de publieke omroep alleen nog Roetveegpieten te zien?

1. Sinds 2019
2. Sinds vorig jaar
3. Pas volgend jaar
4. dat is nog niet besloten

Einde van deze pubquiz.