H3 par. 3.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Paragraaf 3.1

Machthebbers in Europa

Frankrijk - Lodewijk XIV

Engeland - Willem III

De Republiek - stadhouder en regenten

Doelen

Je kan...

1. verklaren waarom koningen in Frankrijk niet altijd machtig zijn geweest

2. je kan de opkomst van Lodewijk XIV beschrijven en verklaren

3. uitleggen waarom Lodewijk XIV zichzelf de 'zonnekoning' noemde

4. gevolgen noemen van een groot en georganiseerd leger

5. uitleggen wat absolute macht is 

6. verklaren waarom de koning in Engeland geen absolute macht kon krijgen

7. uitleggen hoe de politiek in de Republiek der Verenigde Nederlanden geregeld is

8. verklaren waarom er een stadhouderloos tijdperk kwam

Wat ga je doen:

1. Je leest de tekst in het boek zorgvuldig door. 

2. Je bekijkt deze presentatie. Beantwoord tijdens het bekijken van deze presentatie de vragen die er in staan. Dit doe je in je schrift. 

3. Je maakt in het werkboek de opdrachten: 2 tot en met 8.

4. Als laatste beantwoord je de vraag aan het einde van deze presentatie in je schrift. 

Je hebt ongeveer twee lessen voor deze paragraaf. 

Als je klaar bent laat je je werk aan de docent zien (alles wat je gemaakt hebt). Wanneer de docent goedkeuring geeft, mag je verder met het volgende onderdeel.

Frankrijk

Koning niet altijd machtig. Hoe zat dit in de Middeleeuwen?

• Tijd van monnikken en ridders
• Tijd van steden en staten

Een sterke vorst

Veel fransen verlangden naar een sterke vorst in de 17e eeuw. Waarom?

1643: Lodewijk XIV koning --> eerst regeerde een minister 

1661: Lodewijk XIV regeert zelf

- einde zelfstandheid adel en steden

- einde privélegers

- voortdurend oorlog

- 1685: einde rechten protestanten 

--> wat is het gevolg?

1715: Lodewijk XIV overlijdt 

Absolutisme

= wanneer de macht van de koning door niets wordt beperkt

Zoals bij Lodewijk XIV

In Engeland kon dit niet. Lees de tekst 'Roemrijke Revolutie' en leg in eigen woorden uit waarom dit niet lukte in Engeland.

De Republiek

- Holland, Zeeland, Friesland, Overijssel, Groningen, Gelderland, Utrecht

- Holland meeste macht

- hoogste bestuur: de Staten

- Gewesten werken samen: Staten-Generaal (buitenlandse politiek, leger, vloot)

- regenten (= bestuurders in steden, gewesten en Staten-Generaal) --> adel en rijke families

- oligarchie (= bestuur door bevoorrechte bovenlaag)

Raadspensionaris en stadhouder

- begin 17e eeuw: machtsstrijd tussen raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt en stadhouder Maurits (op afbeelding)

- 1618: van Oldenbarnevelt wordt gearresteerd --> doodstraf

- na tachtigjarige oorlog weer strijd

Regenten: willen geen nieuwe stadhouder. Waarom?

- 1650: Willem II probeert alle macht te krijgen --> overlijdt vlak daarna

- 1651: de Grote Vergadering 

geen nieuwe stadhouder (tot 1672) --> stadhouderloos tijdperk

Johan de Witt raadspensionaris --> machtigste man

Vraag

Noteer de politieke veranderingen die in deze paragraaf aan bod komen. Leg duidelijk uit wat de verandering is. 

Klaar?

Dan laat je je uitwerkingen zien (zowel werkboek als schrift) aan de docent. Na goedkeuring mag je verder met de volgende paragraaf.