Bi-4M-H10.5 Voortplanting zonder bevruchting

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Wat weet je nog van 10.3?

Waaruit bestaan meeldraden?

1. Stempel en Stijl
2. Vruchtbeginsel en helmdraad
3. Helmdraad en helmknop
4. Helmdraad en stijl

Hebben zaadplanten bloemen?

1. Ja
2. Nee

Welke bloemen van de brandnetel kunnen zich tot vruchtjes ontwikkelen?

1. mannelijke bloemen
2. vrouwelijke bloemen
3. mannelijke en vrouwelijke bloemen

Nadat de planten hebben gebloeid veranderen de bloemen in...?

1. Zaden
2. Vruchten
3. Planten afval
4. Andere bloemen

Welke bloem is,
of welke bloemen zijn
een insectenbloem?

1. bloemen van plant 1
2. bloemen van plant 1 en 2
3. bloemen van plant 1 en 2 en 3
4. geen van de bloemen

Kunnen aan een kiemplant bloemen groeien?

1. Ja
2. Nee

Wat voor soort bloemen zijn dit?

1. Windbloemen
2. Insectenbloemen

De bloemen in de afbeelding zijn...……………..

1. Insectenbloemen
2. Windbloemen

De vruchten zijn kleverig,
verspreiding door:

1. de plant zelf
2. dieren
3. de wind
4. zulke vruchten bestaan niet

De vruchten hebben pluis
Verspreiding door:

1. de plant zelf
2. dieren
3. de wind
4. zulke vruchten bestaan niet

Zet de stappen van de levensloop van een plant op de juiste volgorde

Ontstaan van vruchten en zaden

Ontkieming

Bloei

Bestuiving

Groei

Zaadverspreiding

Bevruchting

De zaadlobben bevatten

1. zetmeel voor de groei van de plant boven de grond
2. zetmeel voor de zaadhuid
3. zetmeel voor het kiemen
4. zetmeel voor de bevruchting

INSECTEN-

BLOEM

WIND-

BLOEM

Groot en opvallend gekleurd

nectar

stuifmeelkorrels plakkerig

lichte stuifmeelkorrels

helmknoppen diep in de bloem

helmknoppen hangen buiten de bloem

veel suifmeel

klein en groen

stempels hangen buiten de bloem

weinig stuifmeel

Sleep naar de goede plaats

stempel

Bloem bodem

stijl

Vrucht beginsel

Eicel

Zaad beginsel

Kelkbladeren

Kroonbladeren

Bloembodem

Nectarkliertjes

Andere delen van de bloem zitten hier op vast

Groene blaadjes die de bloem beschermen

Hier wordt nectar gemaakt

Gekleurde bloemblaadjes

10.5 Voortplanten zonder bevruchting

10.5 Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat ongeslachtelijke voortplanting is. 

2. Je kunt voorbeelden noemen van ongeslachtelijke voortplanting. 

3. Je kunt uitleggen hoe lang planten leven. 

10.5 Begrippenlijst

-geslachtelijke-ongeslachtelijke voortplanting 

-bol/klister-knol-uitloper-wortelstok 

-vermeerderen-veredelen-kruisen-selecteren

-eenjarige plant-tweejarige plant0overblijvende plant-houtachtige planten

Voortplanting bij planten

Geslachtelijke voortplanting - Er is een bloem, er is bevruchting en er ontstaan zaden. 

Ongeslachtelijke voortplanting - een stukje volwassen plant groeit uit tot een nieuwe plant. 

(Identieke aan moederplant))

Voorbeelden ongeslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

1.  Stek - stukje van de plant afsnijden. 
2.  Deling
3. Uitlopers - stengels boven de grond, bv. aardbeien.
4. Bol - ondergronds stuk  stengel, met rokken, tussen de rokken groeien klisters, die groeien uit tot nieuwe bollen. 
5. Knol - ondergrondse uitlopers van stengels, bv. aardappel.
6. Wortelstok - uit verdikkingen op wortelstokken groeien nieuwe plantjes.

Planten vermeerderen: stekken

Je snijdt een stukje van de plant af.

Het stekje zet je in water en als er wortels groeien zet je het stekje in de grond.

 Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting = 

2 verschillende planten bevruchten elkaar (stuifmeelkorrels en eicellen)

Kost veel tijd, maar nakomelingen hebben nieuwe eigenschappen

Ongeslachtelijke voortplanting =

een deel van dezelfde plant groeit uit tot een nieuwe plant.

Gaat snel, maar nieuwe plant heeft dezelfde eigenschappen als de moederplant

Planten vermeerderen door veredelen

1. Het kiezen van een plant met de gewenste eigenschappen, die worden gekruist.

2. Uit de zaden worden nieuwe planten gekweekt.

3. De besten worden geselecteert en gebruikt voor de volgende kruising.

4. De gewenste planten worden daarna ongeslachtelijk vermeerdert.

Levenscyclus

Eenjarige planten: planten die maar 1 jaar leven. 

Tweejarige planten: 

 Vormt in het tweede jaar pas zaden! 

(zie bron 7)

Overblijvende of vaste planten

- Ieder voorjaar lopen ze opnieuw uit, bloeien en vormen zaden. 

- In de zomer slaan ze reservestoffen op in knollen/ bollen. 

- Najaar sterven de bovengrondse delen, de ondergrondse delen overleven.

- In het voorjaar kunnen ze weer snel groeien. 

10.4 en 10.5 (Huis)werk