Bestandsrechten en permissies in Linux

• ICT
• MBO
• Studiejaar 1

Bestandsrechten en permissies in Linux

Leerdoelen

• Uitleggen wat bestandsrechten zijn
• De betekenis van r, w, x kennen
• Het commando ls -l gebruiken om rechten te bekijken
• Met chmod rechten veranderen
• Met chown eigenaar veranderen

Weet je wat “rechten” of “permissies” betekenen?

Wat zijn bestandsrechten?

• bepalen wie wat mag doen met een bestand of map op een computersysteem
• beveiliging en controle

De drie basistypen rechten:

Lezen (r = read)

Schrijven (w = write)

Uitvoeren (x = execute)

Wie krijgt deze rechten?

1. Eigenaar (user)
2. Groep (group)
3. Overigen (others) 

Voor elk staat een rijtje

-rwxr-xr--

Rechten veranderen met chmod

Met chmod pas je rechten aan:

Voorbeelden:

chmod u+x bestand.sh → eigenaar krijgt execute-recht

chmod go-r bestand.txt → groep en anderen mogen niet meer lezen

Wat betekent de letter w in bestandsrechten?

1. Bestand kan worden gelezen
2. Bestand kan worden verwijderd
3. Bestand kan worden geschreven
4. Bestand kan worden uitgevoerd

Wat doet het commando chmod u+r bestand.txt?

1. Verwijdert leesrechten van anderen
2. Geeft de eigenaar leesrechten
3. Verwijdert schrijfrechten van de groep
4. Wijzigt de eigenaar van het bestand

Eigenaar veranderen met chown

Met chown verander je de eigenaar van een bestand:

Het commando ls -l

rw- = eigenaar kan lezen & schrijven

r-- = groep kan lezen

r-- = anderen kunnen lezen

Ga naar

https://linuxcontainers.org/incus/try-it/

opdracht

1. Maak een bestand testfile.txt aan
2. Bekijk de rechten
3. Verwijder leesrechten voor anderen
4. Voeg uitvoerrechten toe voor de eigenaar
5. Bekijk opnieuw de rechten

touch testfile.txt

ls -l testfile.txt

chmod o-r testfile.txt

chmod u+x testfile.txt

ls -l testfile.txt

praktijkopdracht 2

1. Maak een map oefenen en ga erin
2. Maak drie bestanden: lees.txt schrijf.txt uitvoer.sh
3. geef de bestanden verschillende rechten
4. lees.txt: alleen leesbaar voor iedereen
5. schrijf.txt: alleen beschrijfbaar voor eigenaar
6. uitvoer.sh: alleen uitvoerbaar voor eigenaar
7. (Gebruik chmod!)
8. check met ls -l of je rechten kloppen!

praktijkopdracht 2

mkdir oefenen && cd oefenen

touch lees.txt schrijf.txt uitvoer.sh

chmod 444 lees.txt

chmod 200 schrijf.txt

chmod 100 uitvoer.sh

ls -l

Ik kan nu...
Uitleggen wat bestandsrechten zijn
weet de betekenis van r, w, x

Wat vond je makkelijk of lastig aan het werken met bestandsrechten?
Heb je vragen?

Voor volgende week

 Processen beheren

Onderwerpen:

ps, top, htop

kill, killall, nice, renice