parkinson

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

parkinson

Doel

Aan het einde van deze les kan ik de fysiologische oorzaak van Parkinson en Huntington beschrijven

Parkinson

• Ontdekker James Parkinson (1817)
  
• Londen, Engeland
• Afgelopen 30 jaar is de diagnose Parkinson meer dan verdubbeld 
• Schatting in 2040: 13 miljoen mensen op de wereld met Parkinson

Ziekte van Parkinson

Deze les gaat over de ziekte van Parkinson.

Je gaat beginnen met het bekijken van een filmpje over het ziektebeeld Parkinson.

https://www.youtube.com/watch?v=3JKECIJDFXU

Daarna volgen teksten en opdrachten elkaar op, zodat je aan het einde van deze les weet:

- wat de ziekte van Parkinson inhoud;

- welke gevolgen op lichamelijke, psychische en sociale de ziekte van Parkinson heeft.

Succes!

Parkinson en problemen

Probleem: Obstipatie, Kauw- en slikproblemen, verstoorde slaap

Etiologie: vertraagde darmwerking, verstoorde darmwerking, verstoorde biologische klok door Parkinson

Symptomen: buikpijn, harde ontlasting, verslikken, afvallen, verminderde energie

Parkinson

- te kort aan dopamine 

- verstoorde motoriek

- psychische klachten 

Parkinson

Filmpje over Parkinson

Bekijk het volgende filmpje

filmpje dopamine

bekijken tot aan 3.50 minuten (parkinson)

Feitjes

• Snelst groeiende neurologische aandoening
  
• Emoties hebben effect op bewegingen bij Parkinson
  
• Niet iedereen trilt die Parkinson heeft
  
• Parkinsonpatiënten worden regelmatig aangesproken met de vraag of ze dronken zijn
  
• Het gelaat is emotieloos

Parkinson

Ziekte van Parkinson, therapie

Medicatie: levodopa, pramipexol, ropinirol.

Levodopa: onderdrukt symptomen van Parkinson

Bijwerking: na een aantal jaren ontstaan wisselingen in de werking

dopamine-agonist pramipexol, ropinirol

Bij een dopamine-agonist worden de receptoren (ontvangers) in de hersenen gestimuleerd, waardoor er meer dopamine beschikbaar komt. Er kan verbetering ontstaan van bewegingstraagheid, spierstijfheid, beven en lusteloosheid. Bij langwerkende tabletten of pleisters kan er meer stabiliteit optreden gedurende de dag

Paramedisch: fysiotherapie, ergotherapie, logopedie, parkinsonverpleegkundige

Parkinson

Zorgvragers met Parkinson

Lopen met parkinson

Niet te snel.
Geef een ritme aan.
Geen overgangen op de vloer.
Goed licht.

1. Leg met behulp van dit plaatje uit wat fysiologische oorzaak is van Parkinson
2. Zoek op waardoor Parkinson kan komen (aanleiding)
3. Wat kan jij als VIG doen om bewoners met Parkinson te ondersteunen?

misverstanden

• Alle mensen met Parkinson hebben last van trillingen.
• Mensen met Parkinson zijn altijd dement.
• De ziekte van Parkinson is een spierziekte.
• De ziekte komt vaker voor bij mannen.
• Mensen met Parkinson zijn vaker humeur.
• Mensen met Parkinson drinken meer alcohol.

Niet alle mensen met parkinson trillen. Sterker nog, ongeveer één op de drie mensen met parkinson heeft niet of

 nauwelijks last van trillen.

Niet iedereen met parkinson is of wordt dement. Bovendien is de vorm van dementie die optreedt bij parkinson niet hetzelfde als bijvoorbeeld de dementie bij de ziekte van Alzheimer, waarbij je vaak gedesorienteerd bent in?

tijd, plaats persoon. het gaat vooral op gebied van organiseren/plannen en multitasking.

Geen spierziekte maar door de uitval van aansturing van de zenuwen zijn er motorische symptomen. met de spieren zelf is niks mis.

niet meer bij mannen ongeveer evenveel net iets meer mannen

Door de verminderde mimiek (minder uitdrukking in het gezicht, soms ook wel ‘pokergelaat’ genoemd’) lijken mensen met parkinson minder vrolijk te zijn, maar dat is in de meeste gevallen puur de ‘buitenkant’!

nee parkinsonisme is een verzamelnaam voor als iemand de symptomen van parkinson vertoond maar er geen parkinson diagnose is. deze mensen reageren dan ook heel anders op behandelingen en hun prognose is anders.

Huntington

Wat is het?

Is een van de meest voorkomende erfelijke hersenaandoening. Het een ziekte is wat niet meer beter kan worden en geleidelijk word het alleen maar erger.  De ziekte zorgt ervoor dat je lichaam, je denken en je emoties langzaam achteruitgaan.

De ziekte van Huntington wordt veroorzaakt door een fout in een gen, het HTT-gen. Dit gen maakt een eiwit aan dat huntingtine heet. Bij mensen met de ziekte is dit gen kapot, waardoor er een verkeerd eiwit wordt gemaakt. Dit verkeerde eiwit beschadigt de hersencellen.

Wat zijn de symptomen/ hoe herken je het?

De lichamelijke klachten vallen als eerste op. De mentale klachten vallen vaak veel minder op, maar zijn ook zwaar. Zowel voor de patiënt, als voor de naasten.

Veel voorkomende kenmerken van Huntington zijn:

• Je maakt bewegingen zonder dat je dat wilt.
  
• Je hebt last van stijve spieren.
  
• Je denkt en ziet rare dingen.
  
• Je hebt moeite met lopen.
• Je verliest gewicht.
  
• Je vergeet dingen.
  
• Je wordt snel boos.
  
• dwangmatig. 

lichamelijke uiting

• de verschijnselen worden heftiger. de onwillekeurige, doelloze bewegingen worden grover en bereiden zich uit over het gehele lichaam. 
• er ontstaan slikproblemen, meer kans op verslikking. 
• het praten word moeilijker en op een gegeven moment onverstaanbaar. 
• lopen word minder, worden valgevaarlijk.

afhankelijk, verpleeghuis. 

geestelijke uiting

• Dwangmatig, wanen, psychoses en agressief gedrag kan er ontstaan. Hoeft niet bij iedereen. 
• Persoonlijkheid veranderd.
• Gevoelig voor een depressie
• Veel emoties op een dag. 

Hoe word de diagnose vastgesteld?

Erfelijke ziekte

kans 50% dat jij het ook hebt. 

Er kan een DNA-onderzoek gedaan worden. dit word onderzocht door bloedafname. In een laboratorium onderzoeken ze je bloed. Er wordt gekeken naar je genen. 

1 gen afwijkt. Dat onderzoek geeft 100% zekerheid. 

Je kunt  onderzoek laten doen, ook als je nog niet ziek bent. wanneer je graag kinderen wilt en wilt weten of jij het gen aan hen kan doorgeven  kan je het ook al laten doen.

Dit mag pas van vanaf je 18e mits je geen symptomen hebt dan mag je eerder getest worden. 

Behandeling

er is geen medicijn om de ziekte te genezen of afteremmen.

alleen symptoombestrijding, denk aan medicatie die ongecontroleerde bewegingen verminderen (tetrabenazine)

• Fysiotherapie: het behouden van mobiliteit.
• Logopedie: Om spraak- en slikproblemen te behandelen.
  
• Ergotherapie: Om dagelijkse activiteiten te vergemakkelijken en de zelfstandigheid te behouden.
• Diëtist: mensen kunnen veel afvallen door de inspanningen die ze maken en ook omdat ze continu bewegen. 

levensverwachting?

de meeste mensen krijgen de verschijnselen tussen 35 en 45 jaar. Hierna is de gemiddelde levensverwachting 15 tot 20 jaar. dit verschilt per ontwikkeling. 

vaak is het zo dat mensen overlijden niet aan Huntington zelf, maar door wat ze erbij krijgen.

verslikken, hierdoor krijg je bacteriën in de longen die een long ontsteking veroorzaken. het lichaam is vaak zo verzwakt dat het lichaam dit niet kan verhelpen en hier dan aan overlijden. 

Euthanasie, omdat het een ziekte is zonder uitzicht. 

hoe veel komt het voor?

Westerse landen en Noord-Amerika is het algemeen voorkomen van de ziekte 7 tot 10 op 100.000 mensen. 

In Nederland lijden er ongeveer 1700 mensen aan deze ziekte. Naar schatting zijn er daarnaast ongeveer 6000-9000 mensen die risico lopen op de ziekte. 

het komt even vaak bij mannen als bij vrouwen voor.

aan de slag met de flyer

Afsluiting

vragen

Doel