Vragers en aanbieders H5

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vragers en aanbieders H5

Verandering van prijs en inkomen

Les 1

Positief extern effect

Negatief extern effect

Externe effecten, overheidsingrijpen

Extern effect: 

effect als gevolg van 

productie en consumptie --> 
Niet bij de prijs inbegrepen.

Negatieve externe effecten &  

positieve externe effecten

Negatief extern effect =

een bijeffect (niet bedoeld effect)

bij consumptie of productie van een goed

die de welvaart van een ANDER dan de gebruiker negatief beïnvloedt. Prijs te laag waardoor vraag te hoog is.

Positief extern effect =

een bijeffect (niet bedoeld effect)

bij consumptie of productie van een goed

die de welvaart van een ANDER dan de gebruiker positief beïnvloedt. Prijs te hoog waardoor vraag te laag is.

Een extern effect wordt niet in de prijs verrekend en is altijd slecht voor de maatschappij

1. dit is juist
2. dit is niet juist

Wat is geen voorbeeld van een extern effect?

1. Rommel na het concert in de ZiggoDome
2. Bouw van een nieuw stadsplein
3. Rommel na een wedstrijd van FCT buiten het stadion
4. Uitstoot van de fabriek van Tata-steel

Maatschappelijke...

Maatschappelijke kosten

Kosten van economisch handelen voor de samenleving. Kosten die de samenleving moet opbrengen, bijvoorbeeld door luchtvervuiling, roken, afval na de markt enz. De optelsom van de private kosten en de externe kosten van een product.

Maatschappelijke opbrengsten

Opbrengsten van economisch handelen voor de samenleving.

Hoe kan de overheid zorgen dat de milieuvervuiling door auto's wordt verminderd?

Profijtbeginsel

Profijtbeginsel

• Je betaalt als je ergens gebruik van maakt
  
• Voorbeeld: wegenbelasting of de kilometerheffing

Prijselasticiteit

De prijselasticiteit zegt iets over hoe sterk de gevraagde hoeveelheid reageert op een daling of stijging van de prijs.

Als de prijs stijgt,
zal bij de meeste producten de vraag...

1. dalen
2. stijgen

Procentuele verandering berekenen 

Prijselasticiteit van de vraag berekenen 

.

Ev = procentuele verandering van de gevraagde hoeveelheid

          --------------------------------------------------------------

                            procentuele verandering van de prijs

Ev = gevolg / oorzaak

Elastisch

De vraag is (prijs)elastisch als de vraag relatief sterk reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% stijgen.

Inelastisch

De vraag is (prijs)inelastisch als de vraag relatief zwak reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% stijgen.

Er is sprake van een elastische vraag. De prijs stijgt met 2%.

De vraag zal...

1. met meer dan 2% dalen
2. met minder dan 2% dalen
3. met meer dan 2% stijgen
4. met minder dan 2% stijgen

Berekening prijselasticiteit

De prijselasticiteit kun je als volgt berekenen:

                                                                                                 Gevolg    en "GO''                                                                                                   Oorzaak     

                    

E_v tussen 0 en -1: inelastisch

E_v kleiner dan -1: elastisch

Prijselastisch

Definitie: de vraag neemt in verhouding / procentueel / relatief meer af (toe)
dan de prijs stijgt (daalt) 

NB: vergeet je ‘in verhouding/in procenten/relatief’,

dan is je antwoord onvolledig.

"Dus mijn antwoord is fout omdat ik één woordje vergat?" JA

De prijs daalt met 10% en
hierdoor stijgt de vraag met 20%.

Hoe groot is de elasticiteit
en is dit elastisch of inelastisch?

1. Ev = -2 Inelastisch
2. Ev = -2 Elastisch
3. Ev = -0,5 Inelastisch
4. Ev = -0,5 Elastisch

Uitleg

De formule van de elasticiteit is:

E_v = 20% / - 10% = -2

Dit is kleiner dan -1, dus elastisch

De prijs stijgt met 10%.
De elasticiteit is -1.

Met hoeveel verandert de vraag?

1. Daalt met 1%
2. Daalt met 10%
3. Stijgt met 10%
4. Dat kun je niet zeggen

Uitleg

De formule van de elasticiteit is:

- 1 = procentuele verandering Qv / 10%

procentuele verandering vraag = -1 x 10% = - 10%

Stel, de prijs daalt met 5%.
De elasticiteit is -2.

Met hoeveel verandert de vraag?

1. Stijgt met 10%
2. Stijgt met 2,5%
3. Daalt met 2,5%
4. Daalt met 10%

Uitleg

De formule van de elasticiteit is:

- 2 = procentuele verandering Qv / - 5%

procentuele verandering vraag = -2 x - 5% = 10%

Prijselasticiteit via vraagfunctie

Als je een vraagfunctie hebt en er is een (prijs)verandering gegeven, kun je ook op die manier de prijselasticiteit berekenen. 

Je moet dan eerst de procentuele verandering van de prijs en van de gevraagde hoeveelheid berekenen.

Voorbeeld

De volgende vraagfunctie is gegeven: Q_v = -10P + 500

De prijs stijgt van 10 naar 15.

Hoe groot is de bijbehorende prijselasticiteit?

Voorbeeld: uitwerking

Extra oefening

De volgende vraagfunctie is gegeven: Q_v = -2P + 100

De prijs stijgt van 10 naar 11. Hoe groot is de bijbehorende prijselasticiteit? Neem daarvoor eerst  onderstaande tabel over en vul deze in.

Elasticiteit en omzet

De waarde van de elasticiteit zegt iets over of de omzet zal toe- of afnemen bij een prijsstijging of –daling.

Voorbeeld 1

De elasticiteit van de vraag is -2. De prijs was € 10 en stijgt met 10%. De gevraagde hoeveelheid was 100.

De omzet daalt als de prijs stijgt.

Voorbeeld 2

De elasticiteit van de vraag is -0,5. De prijs was € 10 en stijgt met 10%. De gevraagde hoeveelheid was 100.

De omzet stijgt als de prijs stijgt. 

Voorbeeld 3

De elasticiteit van de vraag is -2. De prijs was € 10 en daalt met 10%. De gevraagde hoeveelheid was 100.

De omzet stijgt als de prijs daalt.

Voorbeeld 4

De elasticiteit van de vraag is -0,5. De prijs was € 10 en daalt met 10%. De gevraagde hoeveelheid was 100.

De omzet daalt als de prijs daalt. 

Prijselasticiteit & omzet

De waarde van de elasticiteit zegt iets over of de omzet zal toe- of afnemen bij een prijsstijging of daling.

- Bij een inelastische vraag (tussen de 0 en -1) zal een prijsstijging leiden tot een stijging van de omzet, omdat de procentuele stijging van de prijs groter is dan de procentuele daling van de gevraagde hoeveelheid.

Wanneer stijgt de omzet bij een prijsinelastische vraag?

1. Als de prijs stijgt
2. Als de prijs daalt

Wanneer daalt de omzet bij een prijselastische vraag?

1. Als de prijs stijgt
2. Als de prijs daalt

Ev = -0,5
De ondernemer wil zijn omzet verhogen.

Prijs verhogen of verlagen? Motiveer.

Als het inkomen van consumenten stijgt,
zal bij de meeste producten de vraag...

1. dalen
2. stijgen

Inkomenselasticiteit

De inkomenselasticiteit zegt iets over hoe sterk de gevraagde hoeveelheid reageert op een daling of stijging van het inkomen.

Inkomenselasticiteit

De inkomenselasticiteit geeft weer hoe (sterk) de gevraagde hoeveelheid reageert op een verandering van het inkomen.

Er zijn drie mogelijkheden:

Normale producten

Bij normale producten stijgt de vraag als het inkomen stijgt 

(positief verband).

Bijvoorbeeld: we gaan vaker naar de sauna 

als we meer gaan verdienen.

Inferieure producten

Als we minder van een product gaan kopen bij een stijging van het inkomen (negatief verband) dan noemen we het product inferieur.

Bijvoorbeeld: we kopen in plaats van 'gewone'

fietsen meer elektrische fietsen als het inkomen  

stijgt. De gewone fiets is inferieur.  

(Dat zegt niet altijd iets over de kwaliteit!)

Berekening inkomenselasticiteit

De inkomenselasticiteit kun je als volgt berekenen:

                                                                                                 Gevolg    en "GO''                                                                                                   Oorzaak     

                    

Ey > 0: normale producten

Ey < 0: inferieure producten

Normale producten

Normale producten splitsen we in twee soorten:

1   primaire producten

              hierbij reageert de vraag relatief zwak op een                                                                    inkomensverandering = inkomensinelastisch.

2   luxe producten

              hierbij reageert de vraag relatief sterk op een                                                                    inkomensverandering = inkomenelastisch.

              Er is een drempelinkomen nodig om deze te kunnen kopen.

 

Het inkomen stijgt met 10%.
De vraag stijgt met 5%.

Het product is dus...

1. inferieur
2. luxe
3. primair

Het inkomen stijgt met 10%.
De vraag stijgt met 20%.

Het product is dus...

1. inferieur
2. luxe
3. primair

Het inkomen stijgt met 10%.
Het product is inferieur.

De vraag zal...

1. dalen met 5%
2. niet veranderen
3. stijgen met 5%

Het linker product wordt vervangen door het rechter product als het inkomen stijgt.

Het linker product is dus...

1. inferieur
2. luxe
3. primair

Lees dit fragment.

Het product is...

1. inferieur
2. luxe
3. primair

Leerdoelen behaald?