5.4 Voortplanten (2 lessen)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Les 1 

Leerdoelen 5.4: Voortplanten

• Je kunt de delen van een bloem in een afbeelding benoemen en hun functie beschrijven.
• Je kunt de delen van de meeldraad en stamper in een afbeelding benoemen en hun functie beschrijven.
• Je kunt uitleggen hoe bestuiving gaat en wat het verschil is bij de bestuiving van een insecten- en windbloem.
• Je kunt beschrijven hoe de zaden in een bloem ontstaan.
• Je kunt 3 manieren opnoemen van hoe zaden zich kunnen verspreiden.
• Je kunt de levenscyclus van een plant beschrijven.

Bestuiving door insecten of de wind

Insectenbloem: opvallende kleuren en geuren om insecten aan te trekken, nectar zit diep in de bloem

Windbloem: bloemetjes zijn klein, groen en geuren niet, meeldraden en stempel steken ver uit de bloem

Bloemen

Hiernaast zie je de onderdelen van een bloem.

Deze onderdelen moet je kennen en ook weten wat de functie van elk onderdeel is.

Op de volgende dia zie je een time laps film met verschillende bloemen

0

De stamper

Stamper bestaat uit: 

1. Stempel

2. Stijl 

3. Vruchtbeginsel

In het vruchtbeginsel zitten zaadbeginsels. 
In elk zaadbeginsel zit een eicel. 

Dit zijn de 'vrouwelijke geslachtsdelen' van de bloem! 

De meeldraad

Meeldraad bestaat uit:

1. Helmknop 

2. Helmdraad

De stuifmeelkorrels zijn de mannelijke voortplantingscellen, te vergelijken met zaadcellen van mensen.

Dit zijn dus de 'mannelijke geslachtsdelen' van de bloem!

Onderdelen van een bloem met de functie

• Bloembodem: Hierop zitten andere delen van de bloem vast.
• Kelkbladeren: groene blaadjes, beschermen de bloem tegen kou, uitdroging, en beschadiging als de bloem in de knop zit.
• Nectarkliertjes: Klieren onderin de bloem, die nectar maken = zoete stof die insecten eten.
• Kroonbladeren: gekleurde bloemblaadjes, hiermee lokt de plant insecten.
• Stamper: vrouwelijke deel van de bloem dat middenin de bloem zit, is voor de voortplanting
• Meeldraden: mannelijke deel van de bloem en staan rondom stamper, zijn voor voortplanting

Kelkbladeren

6

Helmknop met helmhokjes

8

Stuifmeelkorrel (mannelijke geslachtscel)

2

Kroonblad

1

Eicel

5

Zaadbeginsel

4

Vruchtbeginsel

13

Stijl

12

Stempel

11

Stamper

14

Helmdraad

9

Stuifmeelbuis (Pollenbuis)

3

Meeldraad

10

Leer de onderdelen van de bloem

Bloemsteel

7

0

Maken

Maken: opdracht 1 t/m 11

Les 2 

Leerdoelen 5.4: Voortplanten

• Je kunt de delen van een bloem in een afbeelding benoemen en hun functie beschrijven.
• Je kunt de delen van de meeldraad en stamper in een afbeelding benoemen en hun functie beschrijven.
• Je kunt uitleggen hoe bestuiving gaat en wat het verschil is bij de bestuiving van een insecten- en windbloem.
• Je kunt beschrijven hoe de zaden in een bloem ontstaan.
• Je kunt 3 manieren opnoemen van hoe zaden zich kunnen verspreiden.
• Je kunt de levenscyclus van een plant beschrijven.

Bestuiving door insecten of de wind

Insectenbloem: opvallende kleuren en geuren om insecten aan te trekken, nectar zit diep in de bloem

Windbloem: bloemetjes zijn klein, groen en geuren niet, meeldraden en stempel steken ver uit de bloem

Bestuiving

 "stuifmeel van de meeldraden van een bloem gaan naar de stamper van een bloem van dezelfde soort plant"

Dit kan zijn eigen vrouwelijke deel zijn. (=zelfbestuiving)

Of het vrouwelijke deel van een andere bloem. (=kruisbestuiving)

Zelfbestuiving of kruisbestuiving?

Ontstaan van zaden

1. Stuifmeelkorrels plakken op de stempel

2. Celkern gaat door de stuifmeelbuis tot in de eicel

3. Elke bevruchte eicel (zaadbeginsel) groeit uit tot een zaadje, daaromheen groeit het vruchtbeginsel tot vrucht

Zaadverspreiding

3 manieren: 

1. Door wind

2. Door dieren

3. Door de plant zelf

Maken

Zelf bestuderen/doorlezen: 5.4

Maken: opdracht  12 t/m 27