Week 7 De Hersenen + opdracht loopbaan

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Hersenen

Deze les

9.30 korte terugblik vorige les

9.35 uur; theorie hersenen

10.20 uur korte pauze

10.30 casus klinisch redeneren

11.10 korte nabespreking opdracht loopbaan

11.25 afsluiting

Lesdoelen

• Je benoemt de basisstructuren van de hersenen en legt de functie van de belangrijkste hersengebieden.
• Je past de kennis van hersen anatomie toe bij het klinisch redeneren van een casus, door te verklaren hoe hersenbeschadiging symptomen kan veroorzaken.
• Je reflecteert op je persoonlijke leerdoelen  en past de verworven kennis toep in je toekomstige loopbaan als zorgprofessional.

Uit hoeveel zenuwcellen bestaan de hersenen?

1. 10 miljoen
2. 10 miljard
3. 100 miljoen
4. 100 miljard

Grote hersenen (cerebrum)

• Bestaan uit een linker en een rechter hemisfeer (hersenhelft)
• Beide helften zijn gescheiden door een diepe spleet
• Beide helften zijn verbonden door corpus callosum (hersenbalk)
• Veel vouwingen om meer oppervlak voor zenuwcellen te maken (hersenschors)

De grote hersenen bestaan uit 4 kwabben/gebieden...

Het zenuwstelsel

• netwerk van cellen dat informatie kan opnemen en verwerken. 
• verbindt alle delen van het lichaam met elkaar.
• Geeft informatie van de hersenen naar andere delen in het lichaam gestuurd en omgekeerd 

• onderverdeeld in 2 groepen 

Centrale zenuwstelsel (ruggenmerg, hersenvloeistof en hersenen) 

Perifere zenuwstelsel ( autonome(onbewust) en somatische (bewust)) 

Het autonome zenuwstelsel (autonoom=zelfstandig, onwillekeurig) regelt automatisch bijna alle onbewuste functies en processen in je lichaam, zoals je ademhaling, je hartslag, je bloeddruk, de energieproductie, de spijsvertering en de stofwisseling. Over dat soort functies hoef je niet na te denken.

Somatische : Het somatisch stelsel is betrokken bij het deel van het zenuwstelsel waar we wel controle over hebben. Dit gedeelte stuurt de spieren aan en zorgt er bijvoorbeeld voor dat we kunnen bewegen en praten.

Ons zenuwstelsel

Het zenuwstelsel regelt en organiseert:

• De functie van weefsels en organen
    - de werking van het hart etc.
• De reactie van ons lichaam op prikkels uit de omgeving
    - Bijv. reactie op temperatuur en op stress
• De psychologische en fysiologische processen van het lichaam
    - Bijv. het kunnen nadenken, de spijsvertering, beweging etc. 

Het Centrale Zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel: 

• Hersenen: Beschermd door schedel
• Hersenvloeistof (Liquor cerebrospinalis)
• Ruggenmerg: Beschermd door wervelkolom
  
  

Grote hersenen

De grote hersenen regelen:

• Alle vrijwillige bewegingen (motorische schors/cortex)
  
• Het denken en de intelligentie (leren van nieuwe dingen)
  
• Het bewustzijn, het geheugen en de persoonlijkheid.
  

Zij verwerken bovendien alle zintuigelijke informatie van binnen en van buiten het lichaam en zorgen ervoor dat er correct op wordt gereageerd (sensorische schors/cortex).

Grijze en witte stof

Grijs (= de schors): Schakelcellen/zenuwcellen

Wit (= het merg):

 Uitlopers van schakelcellen/verbinding van de zenuwcellen

Vaak is de oorzaak van epilepsie niet bekend. Hoe graag mensen het ook willen weten. Soms is een beschadiging in de hersenen of in het hersennetwerk de bron, soms speelt erfelijkheid een rol. Bij meer dan de helft van de mensen met epilepsie is geen oorzaak te vinden.

Hersenvliezen en liquor

Drie hersenvliezen: zorgen alle drie voor bescherming 

1. Dura mater: Harde hersenvlies
2. Arachnoidea: Spinnenwebvlies
3. Pia mater: Zachte hersenvlies

Liquor cerebrospinalis: Hersenvloeistof/-vocht

• Schokdemping, bescherming van hersenen en ruggenmerg
• Transport van voedingsstoffen en afvalstoffen
• Wordt gemaakt in ventrikels (hersenkamers)

De hersenen

2. De kleine hersenen: Cerebellum

• Coördineren houding (bewegingen, balans en evenwicht)
• Coördinatie van reflexen en motorische vaardigheden
• Zorgen ervoor dat we vloeiend en soepel kunnen bewegen

De hersenen

3. Tussenhersenen: di-encephalon

• Tussen de hersenen en de hersenstam
• Bevat thalamus: Schakelstation voor alle zintuiglijke signalen
    - Bepaalt wat er 'doorgegeven' wordt aan de hersenen (pijn, kou etc.)
    - Zorgt dus ook voor je concentratie tijdens een activiteit
• Bevat hypothalamus: 
    - Regelt lichaamstemperatuur, dorst/honger, gedrag en slaap
    - Zorgt voor afgifte van hormonen via hypofyse

De hersenen

4. De Hersenstam: Truncus Cerebri

• Ligt ter hoogte van het achterhoofd
• Oorsprong van 12 hersenzenuwen
    - (Belangrijk voor zintuigen, spieren en organen)

Belangrijkste hersenzenuw die je moet kennen:

• Nervus Vagus (nummer 10): betrokken bij héél veel processen
• Grote rol bij parasympatisch zenuwstelsel (voor onbewuste acties in het lichaam zoals slapen, spijsvertering, ademen en zuurstof binden)

Hersenstam

De functies van de hersenstam:

• Verbindt de hersenen met het ruggenmerg
• Bevat controlecentra voor ademhaling, hartslag en bloeddruk
• Verantwoordelijk voor lichaamstemperatuur
• Controleren en coördineren van spierbewegingen

Welke stoornissen van de hersenen kennen jullie ?

Meest voorkomende stoornissen hersenen

1. Cerebrovasculaire aandoeningen

2. Neurodegeneratieve aandoeningen; Alzheimer, parkinson, MS

3. Epilepsie en andere convulsieve stoornissen

4. Traumatisch hersenletsel (TBI)

5. Hersentumoren

6. Psychische stoornissen; schizofrenie, depressie

7. Dementie; vasculaire dementie, frontotemporale dementie (gedrag, persoonlijkheid en taal)

8. Angst- en stemmingsstoornissen; PTSS

9. Migraine en andere hoofdpijnstoornissen

10. Dyslexie en andere leerstoornissen

Spasticiteit

-beschadiging van het centrale zenuwstelsel, vooral in gebieden die verantwoordelijk zijn voor de motorische controle, zoals de hersenen of het ruggenmerg.

- aandoeningen zoals een beroerte, multiple sclerose, cerebrale parese, of traumatisch hersenletsel.

- Verstoring van de normale communicatie tussen de hersenen en spieren, waardoor de spieren overmatig spannen of zich moeilijk kunnen ontspannen, wat resulteert in spasticiteit.(spasmen)

Hoe onstaat schade aan de hersenen?

• geen goede aanleg (syndroom, infectie 1e weken zwangerschap)
• Beschadiging (O2 gebrek, hersenbloeding, infarct, kneuzing,tumor, ontsteking, stofwisselingsziekte)
• Overactieve zenuw

De hersenen bestaan uit...

1. Grote hersenen, kleine hersenen en ruggenmerg
2. Grote hersenen, hersenstam en ruggenmerg
3. Kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg
4. Groter hersenen, kleine hersenen en hersenstam

De hersenstam regelt veel vitale functies

1. Waar
2. Niet waar

Meningen 

Cerebrum

Grote hersenen

Hersenvliezen

Hersenstam

De kleine hersenen

Truncus cerebri

Cerebellum 

Iemand hoort een harde knal en draait zijn hoofd om. In welk deel van de hersenen vindt bewustwording van dit geluid plaats?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenschors
4. Hersenstam

Welke gedeelte van de hersenen ontvangt en verwerkt impulsen?

1. Bewegingscentra van de grote hersenen
2. Gevoelscentra van de grote hersenen
3. Kleine hersenen
4. Hersenstam

Welk deel van de hersenen zorgt voor het coördineren van bewegingen?

1. Kleine hersenen
2. Grote hersenen
3. hersenstam
4. hypofyse

Welk onderdeel van de hersenen is een verlengde van het ruggenmerg?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam
4. Bewegingscentrum

Als iemand dronken is kan hij niet meer recht lopen. Welk deel van je hersenen functioneert dan niet meer goed?

1. Grote hersenen
2. kleine hersenen
3. hersenstam

Mensen die hun huis te koop zetten bakken soms een appeltaart. Mensen die komen kijken ruiken dan deze taart als ze binnenkomen. Na enige tijd ruiken ze de geur niet meer. Hoe komt dat?

1. Andere geuren zorgen voor meer prikkels
2. De hersenen nemen de impulsen van het reukorgaan niet meer waar
3. Het niveau van de prikkel wordt steeds lager
4. Het reukorgaan geeft geen impulsen meer af

Iemand met de ziekte van Huntington maakt vaak ongewilde bewegingen en kan zijn bewegingen niet goed coördineren. Welk deel van de hersenen werkt bij iemand met deze aandoening niet goed meer?

1. Grote hersenen
2. Hersenstam
3. Kleine hersenen
4. Hiervoor is er te weinig informatie

Frontaal 

Temporaal

Pariëtaal

Occipitaal

Filmpje echte hersenen

Voor wie het wil zien !

casus klinisch redeneren

Nabespreking opdracht loopbaan

Thiememeulenhoff

Anatomie en fysiologie N4 module 11  Zenuwstelsel

Anatomie en fysiologie N3 module 10 Zenuwstelsel

Pathologie N3/4 zenuwstelsel, (zintuigen ,en hormonen)

Lesdoelen

• Je benoemt de basisstructuren van de hersenen en legt de functie van de belangrijkste hersengebieden.
• Je past de kennis van hersen anatomie toe bij het klinisch redeneren van een casus, door te verklaren hoe hersenbeschadiging symptomen kan veroorzaken.
• Je reflecteert op je persoonlijke leerdoelen  en past de verworven kennis toep in je toekomstige loopbaan als zorgprofessional.

Meivakantie

Let op !

Volgende week goede vrijdag, geen les !

Weer les op 9 mei !