Klimaatadaptatie en hittestress

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Integraal Hitteplan – Integrale gebiedsinrichting

Sandy Pauw

17 mei 2024

Klimaatadaptatie

Door klimaatverandering nemen de weersextremen toe. De verwachting is dat dit in de toekomst nog verder zal toenemen.

We moeten ons beschermen tegen wateroverlast, droogte, hitte en overstromingen. 

Driedaags-gemiddelde maximumtemperatuur in de zomer van 2019 boven Nederland in het huidige klimaat (zwart) en in een 2 C warmer klimaat (oranje). De grote stippen markeren hittegolven.

Bron: Rapport KNMI’23 Klimaatscenario’s

Kunnen jullie een voorbeeld geven van hitte-adaptatie?

bollenschema_warmer_v13.pdf

bollenschema_warmer_v13.pdf

Onderzoek GGD/AWGL 2020

Hoe wordt hitte in en om de woning beleefd? En welke persoonlijke factoren en omgevingsfactoren hangen daarmee samen?
De Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving onderzocht het, gebruik makend van data uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen  uit 2020 van 6 GGD’en.

   

In totaal zijn gegevens van bijna 140 duizend respondenten geanalyseerd. Naast gegevens uit de Gezondheidsmonitor zijn op buurtniveau ook externe omgevingsfactoren zoals de hoeveelheid groen, de omgevingstemperatuur en afstand tot koele plekken meegenomen.   

https://www.awgl.nl/projecten/verkoeling-bij-hitte 

Onderzoek 2020 6 GGD’en. Voor dit onderzoek hebben 140.000 mensen een vragenlijst ingevuld. De GGD’en adviseren gemeenten, provincies en wooncorporaties om meer aandacht te besteden aan hitte in en om de woning. Hieronder lichten de GGD’en het onderzoek en een aantal van de aanbevelingen toe. Kijk voor het volledige onderzoeksrapport op Verkoeling bij hitte (awgl.nl) https://www.awgl.nl/projecten/verkoeling-bij-hitte .

Presentatie van de resultaten van dit onderzoek: 20230627 Presentatie Verkoeling bij Hitte Patrick Klaassen (youtube.com)

Hoeveel % van de mensen heeft nu in de zomer al problemen om koelte te vinden?

1. 35%
2. 45%
3. 55%
4. 65%

Gemiddeld ca. 55%. 

In stedelijk gebied is dat 58% van de mensen, in plattelandsgemeenten is dat 43%, verrassend hoog.

Onderzoek GGD/AWGL 2020

Bijna de helft van de Nederlanders kon in 2020 niet goed verkoeling vinden in hun woning of in hun tuin of buurt. In stedelijk gebied is dat 58% van de mensen, in plattelandsgemeenten is dat 43%, verrassend hoog.

Hitte- en eenzaamheidskaart Koggenland

De groepen met meeste problemen met hitte in/om de woning zijn mensen:

• Die jong zijn (18-34 jaar)
• Die moeite hebben met rondkomen
• Met slecht ervaren gezondheid
• Met een broze gezondheid
• Die in verstedelijkt gebied wonen
• Die vinden dat ze onvoldoende groen in hun omgeving hebben

Verkoeling bij hitte - Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving (awgl.nl)

Levensloopbestendige woningen

• Mensen die in een huis wonen dat geschikt is om oud(er) in te worden, geven aan net zo vaak problemen te hebben met hitte als anderen.
• Levensloopbestendige woningen zouden juist beter bestand moeten zijn tegen de hitte.
• De GGD’en bevelen gemeenten en provincies aan om bij subsidies en leningen voor levensloop-bestendige woningen ook maatregelen op te nemen over hitte, zoals de aanleg van inbraak-bestendige ventilatiemogelijkheden en buitenzonwering.

Verkoeling bij hitte - Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving (awgl.nl)

Twee speerpunten

• Een hitteplan gebaseerd op Gebied-Gebouw-Gezondheid, en
• De armste wijken zijn de warmste wijken
  

Verkoeling bij hitte - Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving (awgl.nl)

Aanbevelingen

In en om de woning:

• Ga aan de slag in stedelijk gebied, maar ook daarbuiten
  
• Besteed extra aandacht aan mensen die moeite hebben financieel rond te komen
  
• Neem hitte mee bij subsidies/leningen voor levensloopbestendige woningen
  
• Besteed extra aandacht aan hitte in huurwoningen

Hiermee aan de slag? Gebruik het factsheet, beschikbaar bij de downloads https://www.awgl.nl/images/projecten/2023/260622%20Factsheet%20onderzoek%20Wie%20houdt%20het%20hoofd%20koel.pdf

Aanbevelingen

Bredere aanpak hitte:

• Combineer hittemaatregelen binnen de domeinen van gezondheid, gebouw en gebied
  
• Ontwikkel een lokaal hitteplan
  
• Zet openbare gebouwen in als plekken om verkoeling te vinden

Hiermee aan de slag? Gebruik het factsheet, beschikbaar bij de downloads https://www.awgl.nl/images/projecten/2023/260622%20Factsheet%20onderzoek%20Wie%20houdt%20het%20hoofd%20koel.pdf

Wat is een verschil tussen weer en klimaat?

1. de periode van meten
2. klimaat gaat over kleiner gebied
3. weer is de gemiddelde toestand van de lucht
4. weer gaat over neerslag en klimaat niet

• Hittestress tijdens warme dagen in steden (gevolg = hogere sterfte- en ziektecijfers, minder productiviteit, meer agressie) 

 Effect van een stedelijk warmte-eiland wordt versterkt door verstening van de stad. 

Plaatselijke klimaatverandering?!

wat is verstening?

 Dat is het bebouwd raken van natuur en landschap. Door gebouwen, straten, asfalt.

Oplossingen?

Meer groen in de stad

Auto's ondergronds

Minder betegelde tuinen https://www.nk-tegelwippen.nl/