4.2 Puberteit (eindversie)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

bs 1.3 metamorfose

Welkom

• Ga rustig zitten volgens de plattegrond
• Op je tafel: Biologie boeken
• Laptops blijven dicht
• Als het stil is ga ik starten

 Voortplanting en seksualiteit

bs 1.3 metamorfose

Herinnering:

• 10 Gouden regels op het bord.

Doelen van deze basisstof

Je kunt uitleggen wat de functie is van hormonen.

Je kunt de lichamelijke en geestelijke veranderingen in de puberteit beschrijven. 

Je kunt de uitleggen wat de geslachtsorganen zijn bij een mens.

Hormonen

• Hormoonklieren  maken hormonen.
• Hormonen zijn stoffen die de werking van organen regelen.
• Worden vervoerd via het bloed

Afbeelding: https://asapeducate.com/science_notes/endocrine-system/

Geslachtskenmerken

Kenmerken van geslacht (sekse)

Primaire geslachtskenmerken + 

Secundaire geslachtskenmerken 

Intersekse - uitzonderlijk. Beide geslachtskenmerken of verschillen van de norm. 

Afbeelding 3

Primaire geslachtskenmerken

•  Geslachtskenmerken zichtbaar vanaf de geboorte
• Zowel uitwendig als inwendig

Meisje > Vulva

Jongen > penis, balzak

intersekse

- geboren worden met meerdere geslachtskenmerken

- mogelijk 3 geslachtschromosomen > XXY

- intersekse komt in verschillende vormen voor

Het voortplantingsstelsel van een man

Uitwendig:

• Voorhuid
• Eikel
• Balzak

Inwendig:

• zwellichaam
• Teelbal: productie zaadcellen
• Bijbal: opslag zaadcellen
• Zaadleiders
• Zaadblaasjes 
• Prostaat
• Urinebuis

Uitwendige voortplantingsorganen van een vrouw

Vulva

• Binnenste vulvalippen
• Buitenste vulvalippen
• Clitoris:
• - Clitoriseikel (glans)
• - Clitorishoed
• Vagina ingang
• Urinebuis

Inwendige voortplantingsorganen van een vrouw

• Zwellichamen clitoris
• Vagina
• - Maagdenvlies
• Baarmoeder
• Eierstok met onrijpe eicellen
• Eileider: transport eicel naar baarmoeder

Secundaire geslachtskenmerken

Vanaf de puberteit zichtbaar (secundair = als tweede)

Gemaakt door extra hormonen

Aan de slag!

Controle huiswerk  en materiaal.

Zelf aan het werk. Rustige werkhouding. Je mag overleggen.

Basisstof 3: Alle opdrachten behalve samenvatten.

Veranderingen door puberteit

    Lichamelijk

• Groeien (groeispurt)
  
• Secundaire geslachtskenmerken komen
  
• Begin werking voortplantingsorganen                                        Geestelijk
• Gevoelens veranderen
  
• Wordt zelfstandiger
  
• Seksualiteit ontwikkeld                                                                       Sociaal
• Anders opstellen tegenover anderen (ouders/vrienden)
  
• Sociale gevoelens zijn sterk (onzekerheid, spanning enz)
  
• 
  

Hormoonregeling bij de man