Voorbereiding proefwerk blok 2/3 3 vwo

• Other languages
• Secondary Education

Voorbereiding proefwerk 

Wat gaan we doen?

We herhalen de theorie van de paragrafen die je moet kennen voor het proefwerk. De woordjes bij OVer Taal (blok 3) herhalen we niet, maar moet je wel kennen.

Hoe gaan we dat doen?

Aan het begin van de les herhalen we de theorie. Jullie maken aantekeningen (verplicht meeschrijven). Aan het einde van de les maken jullie bijpassende oefeningen. 

Wat gaan we behandelen?

Blok 2: Fictie, Grammatica, Spelling

Blok 3: Fictie, Grammatica, Spelling en Over Taal (woordjes dus WEL leren, komen in deze lessen niet terug)

Fictie blok 2

Genres

Leeservaring

Poëzie

Stijlfiguren

Genres (1)

Proza (verhalen) kunnen we verdelen in verschillende genres.

Thriller: hoofdpersoon is in een heel gevaarlijke situatie

Fantasy: fantasiewezens in een fantasiewereld (draken, elfen)

Dystopie: door bijv. rampen of dictatuur is de wereld bijna onbewoonbaar geworden. Vaak in de toekomst

Genres (2)

Ontwikkelingsroman: het gaat om het volwassen worden van de hoofdpersoon

Psychologische roman: nadruk ligt op gedachten en gevoelsleven van de hoofdpersoon

Reisverhaal: de hoofdpersoon doet verslag van een reis

Leeservaring

Als je na het lezen van een verhaal vertelt wat je van het verhaal vindt, beschrijf je je leeservaring. Dit doe je met beoordelingswoorden.

Je gebruikt argumenten om uit te leggen wat je bedoelt

emotieve argumenten

Geven aan wat het verhaal met je doet (emotie) 

griezelig, verdrietig, spannend

realistische argumenten

geven aan hoe realistisch jij het verhaal vindt

geloofwaardig, ongeloofwaardig, overtuigend...

morele argumenten

Zeggen iets over de keuzes die de personages maken of over de boodschap van het verhaal. 

een goed voorbeeld, onbelangrijk, beleefd, goed, slecht

Poëzie

Gedichten zijn opgebouwd uit versregels. Dit zijn niet altijd de zinnen. Zinnen kunnen korter of langer zijn.

Sint zat te denken

wat hij Christa zal schenken

Gedichten hebben geen of weinig interpuntie

Enjambement

Oversprong van zinnen. Het doorlopen van de zin op de volgende versregel.

Strofe

Een groepje versregels bij elkaar. Te vergelijken met de coupletten in een liedtekst.

Het aantal regels bepaalt de naam van een strofe

distichon twee regels

terzet drie regels

kwatrijn vier regels

Een vrij vers heeft geen vast aantal versregels

Stijlfiguren

Hoef je niet te kennen!

Oefening: Welke genre en waarom?

oefening

hoeveel versregels?

hoeveel strofen?

enjambement?

Grammatica

bijzinnen maken en vervangen

samengestelde zinnen ontleden

Zinsontleding

WWG/NWG: wat doet (WWG) of is (NWG) het onderwerp/ alle ww in de zin + NW deel

OND: wie doet / is iets?

LV: wie of wat + GEZ + OND

MV: AAN of VOOR wie/wat + GEZ + OND + LV

VZV:  VZ hoort bij GEZ! (kijken naar)

BWB: geven bijv. plaats, tijd, manier waarop aan 'blijven over'

BVB: te vinden binnen zinsdelen! zegt iets over ZN in zinsdeel

Bijstelling: tussen komma's, toevoeging!

Mijn zusje, het irritante kind van twaalf, zoekt naar haar dagboek

WWG/NWG

OND

LV

MV

VZV

BWB

BVB

Bijstelling

Hoofd- en bijzinnen

Samengestelde zinnen bestaan uit hoofdzin-hoofdzin of hoofdzin-bijzin.

Een hoofdzin kan staan zonder bijzin.

en, of, maar, want, tenzij, dus horen bij hoofdzin-hoofdzin

of kan ook bij een hoofdzin-bijzinconstructie

Bijzinnen maken en vervangen

Dat heb ik je al zo vaak gezegd.

Dat je je kamer moet opruimen, heb ik je al zo vaak gezegd.

hoofd- en bijzin

Hier gaat het iets anders. De bijzin benoem je als zinsdeel van de hoofdzin. Er zijn verschillende soorten bijzinnen:

1. De onderwerpszin (ondzin)
2. De lijdendvoorwerpszin (lvzin)
3. De gezegdezin (gezzin)
4. De meewerkendvoorwerpszin (mvzin)
5. De voorzetselvoorwerpszin (vzvzin)
6. De bijwoordelijke bijzin (bwbzin)

De onderwerpszin (ondzin)

Wie nu snel aan het werk gaat, heeft straks het huiswerk af.

Deze persoon heeft straks zijn huiswerk af.

Het is me niet verteld dat ik mijn huiswerk moest maken.

Soms staat de onderwerpszin aan het eind van de samengestelde zin en begint de hele zin met Het.

De lijdendvoorwerpszin (lvzin)

Ik had wel verwacht dat ik mijn huiswerk deze les af zou krijgen.

Ik had dat wel verwacht.

Een lijdendvoorwerpszin begint vaak met het onderschikkende voegwoord dat of of. Sommige lijdendvoorwerpszinnen beginnen niet met een voegwoord, maar met wat of wie.

Ik vraag wel even wat we moeten doen.

Ik vraag dat wel even.

De gezegdezin (gezzin)

Een gezegdezin is altijd het naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde.

Het is zoals jij me dat had gezegd.

Het is waar.

De meewerkendvoorwerpszin (mvzin)

Wie zich niet gedraagt, kun je een schop geven.

Hem kun je een schop geven.

Meewerkendvoorwerpszinnen beginnen met (aan/voor) wie of kunnen beginnen met aan/voor (kunnen toegevoegd worden als het er niet staat)

De voorzetselvoorwerpszin (vzvzin)

Reken er maar op dat hij op tijd komt.

Reken daar maar op.

De voorzetselvoorwerpszin (vzvzin)

Reken er maar op dat hij op tijd komt.

Reken daar maar op.

De bijwoordelijke bijzin (bwbzin)

Sinds er computers bestaan is het verbeteren van teksten veel makkelijker geworden.

Sindsdien is het verbeteren van teksten veel makkelijker geworden.

oefenen op cambiumned.nl!

Werkwoordspelling

De regels kennen jullie al! Nu moeten jullie vooral goed opletten of de werkwoorden in de zinnen een pvtt, pvvt, vd of inf. Zijn. Gebiedende wijs is altijd de ik-vorm!

Let ook op de spelling Engelse werkwoorden:

Ik racete naar school.

 Ik croste naar het werk.

Meervoud en verkleinwoorden

Schrijf alles zo eenvoudig mogelijk op. Alleen een apostrof als het niet anders kan. Dit geldt ook voor de trema's.

koppelteken alleen in samenstellingen (geen getallen) en alleen als het niet anders kan.

oefening

Schrijf in het meervoud en als verkleinwoord:

A3

cd

idee

bikini

fictie blok 3

personages en karakterontwikkeling

recensie

Personages

In een verhaal heb je hoofdpersonen en bijfiguren. Bijfiguren kunnen helpers en tegenstanders zijn. De relaties tussen de personen in een verhaal kunnen veranderen

omschrijven

Als je personen uit een verhaal omschrijft, kijk je naar verschillende elementen:

uiterlijk

kenmerken (geslacht, gezinssituatie etc)

karaktereigenschappen. 

Karaktereigenschappen zijn indirect. uiterlijk en kenmerken direct

recensie

vaste opbouw

- gegevens van het boek

- indruk van inhoud van het verhaal

- bespreking plus- en minpunten

- eindoordeel, kan in de vorm van sterren, zonnen etc.

Grammatica

bijvoeglijke bijzin

beknopte bijzin

verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Bijvoeglijke bijzin

Waar begint een bijvoeglijke bijzin meestal mee?

Meestal met een betrekkelijk vnw.

De jongen, die daar naast Maarten loopt, zit in de derde klas.

Kan ook met een voorzetsel

De jongen, met wie ik ruzie heb, zit in de derde klas.

Spelling koppelteken

Beknopte bijzin

Een bijzin die korter is opgeschreven.

geen onderwerp

geen PV

er is een deelwoord (voltooid of onvoltooid) aanwezig of een combinatie van te + infinitief

Voorbeeld

Zwaar geïrriteerd pakte de leerling haar tas in.

Ik denk het goed geleerd te hebben.

Foutief beknopte bijzinnen

Het onderwerp (dat er natuurlijk niet in staat, want dat kan niet in een beknopte bijzin) past niet bij het onderwerp van de zin.

Na een lange dag gewerkt te hebben, voelde het warme bad goed aan.

Spelling koppelteken samenstelling

Bij een samenstelling waar een klinkerbotsing komt als er geen koppelteken staat:

auto-ongeluk

Spelling koppelteken samenstelling

Bij gecombineerde achternamen

Mevrouw De Jong-Wessels

Spelling koppelteken samenstelling

tussen twee gelijkwaardige delen in een samenstelling

bar-dancing

zwart-wit

Spelling koppelteken samenstelling

in samenstellingen met cijfers, letters (afkortingen) en symbolen

vwo-diploma

18-plus

Spelling koppelteken samenstelling

In samenstellingen die met Sint beginnen

Sint-Nicolaas

Spelling koppelteken samenstelling

Bij sommige voor- en achtervoegsels

ex-partner

non-alcoholisch

de nadruk ligt dan meestal ook op het voor-of achtervoegsel

Spelling koppelteken samenstelling

vaste uitdrukkingen

kant-en-klaarmaaltijd

Over Taal

Nieuwnederlands

NL werd een zelfstandige staat en er kwam steeds meer behoefte aan een eenheidstaal. Eerste spelling 1804

Vragen?

Oefenen:

cambiumned.nl

edition

oefeningen uit het boek herhalen