4H 5.2 en 5.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.1 Absolutisme

Wat betekent het begrip 'centralisatiepolitiek' en wat heeft het te maken met het absolutisme

Leg uit wat het absolutisme van Lodewijk XIV inhield in bestuurlijk opzicht.

Het absolutisme werkte door op verschillende terreinen. Waar hoort elk terrein bij? Sleep ze naar de juiste uitwerking van het absolutisme.

Droit divin

De koning maakt alle beslissingen.

Mercantilisme

Opbouw van een permanent leger

Politiek

Militair

Economisch

Cultureel

In je boek ook Rusland als absolute monarchie

Tsaar Peter de Grote 1682-1725

5.2 Burgerlijke en hofcultuur

Burgerlijke: in die cultuur zie je dat in de politiek, de kunsten en in gewoonten en gebruiken de burgers een centrale rol spelen.

Waar zou dat het geval zijn?

Burgerlijk cultuur: stadhuis, A'dam (1649-1655)

Hofcultuur: Slot Schönbrunn, Wenen

(1696-1705/1780)

midden in de stad

omgeven door parken en bossen

De Republiek als voorbeeld voor burgerlijke cultuur

Oorzaken voor het ontstaan van de burgerlijke cultuur in de Republiek:

• geen koning, macht adel zeer beperkt, burgers invloedrijk
• Burgerschap: grote mate van gelijkwaardigheid
• kunstwerken vaak geïnspireerd op klassieke Rome >
• ook een republiek en:
• vaak Bijbelse voorstellingen: normen, waarden en deugden weergegeven 
• moralistische boodschap (vb: wijzen op gevaar van drank)
• Betrekkelijk tolerantie 

Burgerlijke cultuur in de schilderkunst:

• stillevens
• landschappen
• religieuze voorstellingen
• historische gebeurtenissen
• groepsportretten
• familieportretten

Hofcultuur in Frankrijk

• opdrachtgevers kunstenaars:
• vorsten, adel en kerk
• belangrijke thema's:
• literatuur/theater/muziek/schermen
• oorlogen > ter meerdere glorie vorsten
• RK staatskerk > religieuze onderwerpen 

Lodewijk XIV en Maria Thérèse

Paleis en tuinen in Versailles

Paleis het Loo Apeldoorn, stadhouder-koning Willem III: VERMENGING

	De Republiek der zeven verenigde Nederlanden	Frankrijk
Staatkundig gebied (bestuur)
Economisch gebied

Sleep de elementen naar de juiste plek in de tabel

Mercantilisme

Particularisme

Absolutisme

Handels-kapitalisme

Welke schilderijen passen bij de burgerlijke cultuur en welke bij de hofcultuur? Sleep ze naar de juiste plek. Let op! Je kan inzoomen op de plaatjes.

Hofcultuur

Burgerlijke cultuur

Huiswerk 

5.1 vraag 5, 7, 9 en 11

5.2 vraag 3, 6, 8 en 9

In 1598 werd in Frankrijk het Edict van Nantes uitgevaardigd. Dit maakte een
einde aan de burgeroorlog tussen katholieken en protestanten. In 1685 trok
koning Lodewijk XIV het edict weer in, omdat hij één godsdienst in
zijn land wilde. Veel protestanten vluchtten toen naar de Nederlandse Republiek.
Noem twee redenen waarom veel Franse protestanten juist naar de Republiek
vluchtten en leg uit dat het beleid van Lodewijk XIV paste bij het absolutisme van veel
vorsten in de zeventiende eeuw.

5.3 

De Wetenschappelijke Revolutie

Tegenwoordig is wetenschap overal en is het naar ons idee heel ver ontwikkeld. Neem het vaccin tegen Corona. 

Maar tot de late Middeleeuwen
was dit helemaal niet zo...

Dit heeft twee redenen...

1. Wetenschap uit de klassieke oudheid werd jarenlang als ´genoeg´ bevonden.

2. Behoudende visie van de Kerk

Het woord van God en dat wat in de Bijbel stond was eeuwenlang 'genoeg' 

Het was zelfs heel gevaarlijk om tegen de kerk in te gaan...

16e eeuw - Humanisme

16e eeuw - Humanisme

Mens - werd nu óók belangrijk geacht

17e eeuw -
Wetenschappelijke Revolutie

HUMANISTEN

Waren nieuwsgierig en namen een kritische houding aan. 

HUMANISTEN

Stelden vragen - wie, wat, waarom en hoe!?

Ze gingen systematisch te werk...

Regels

Structuur
Planning

Zorgde voor: objectieve uitslag

Wetenschappelijke Revolutie

Belangrijke uitvindingen - zoals je microscoop en telescoop - kwamen door de wetenschap... en hielpen deze verder ontwikkelen.

Wetenschappelijke Revolutie

Verder hielpen wetenschappelijke tijdschriften en boeken met het verspreiden van kennis

Wetenschappelijke Revolutie

En de bouw van academies en universiteiten

Waarom zou de kerk wetenschap zo lang tegen hebben gehouden?

1. Veel wetenschap ging tegen de bijbel in
2. Het koste veel geld
3. De Paus was tegen het wetenschappelijk onderzoek
4. De kerk deed dit niet