10.5 Multiculturele en pluriforme samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.5

Pluriforme en multiculturele samenlevingen

Multiculturele samenleving

Je kunt uitleggen 

1. onder invloed waarvan in de tweede helft van de twintigste eeuw in Nederland een multiculturele samenleving ontstond
   
2. hoe de afgelopen 25 jaar het politieke debat over de multiculturele samenleving gevoerd is

Migratiestromen

1. Dekolonisatie
   - toestroom uit voormalige kolonies (Molukkers, Indonesië, Suriname, Antillen)
   
   
2. Koude Oorlog
   - Vluchtelingen uit Oostblok 
   - Einde (1991) - grenzen vallen weg
   
   
3. Toenemende welvaart en sociaal-culturele veranderingen
   - Gastarbeiders
   - Politieke en economische vluchtelingen
   
   
4. Europese eenwording 
   - Vrij verkeer van goederen en personen
   - Oost-Europese (seizoens)arbeiders

Pluriform en multicultureel

• In de jaren 1990 werd de multiculturele samenleving steeds meer een thema
  Allochtone groepen - tweede generatie - die niet konden/wilden participeren in de maatschappij: accepteren (culturen naast elkaar) of aanpakken (integratie stimuleren)?
  
  
• De gevestigde politiek (op dat moment (het Paarse Kabinet van PvdA, VVD en D66 o.l.v. premier Wim Kok) werd door critici als te slap gezien. 

• Pim Fortuyn (De puinhopen van acht jaar Paars), stelde als hoogleraar sociologie kritische vragen over de multiculturele samenleving.
  1997: een debat bij het programma Lagerhuis tussen hem en Marcel van Dam, PvdA-prominent...

De jaren 2000

1. Invloedrijk essay van Paul Scheffer 'Het multiculturele drama' (2000)
   
2. Pim Fortuyn vermoord (2002), Theo van Gogh vermoord door een radicale moslim (2004)
   
3. Toenemende polarisatie van het debat - de tegenstellingen worden scherper en uitvergroot, het debat verhardt.
   
4. Opkomst Geert Wilders (afsplitsing van de VVD)
   Film Fitna (scène van een Koran die kapot gemaakt lijkt te worden) - kritiek op Islam
   
5. 2010 verkiezingen, de multiculturele samenleving is een thema

Verbetering zichtbaar (?)

Enkele cijfers uit 2015

- achterstand tweede en derde generatie werd kleiner

- jongeren met Surinaamse of Antilliaanse achtergrond volgden net zo vaak hoger onderwijs als jongeren zonder migratie-achtergrond

- afname jongeren met migratieachtergrond in criminaliteit

Beperking van de immigratie

West-Europese landen lieten tot 1960 immigranten uit voormalige koloniën onbeperkt toe.

(Later beperkingen o.a. in Groot-Brittannië na rassenrellen)

In jaren 1990 strenge immigratiewetten voor vluchtelingen en asielzoekers. In Duitsland

leidde grote komst asielzoekers in 1992 tot spanningen 

(gevolg: asielrecht beperken in Duitsland met als gevolg > meer asielzoekers in andere EU-landen 

Daarna verscherping van de asielregels:

alleen asiel voor vluchtelingen in eerste land waar ze arriveerden (aan kunnen tonen van echt gevaar in herkomstland)

Beperking van de immigratie

De EU probeerde illegale immigranten tegen te houden uit vrees dat nieuwkomers veiligheid

en welvaart bedreigen:

- verscherping grenscontroles in Zuid- en Oost-Europa

- illegalen opsporen en uitzetten

- hek om Spaanse enclave Ceuta in Marokko

Discussie over de islam

Deel van immigranten was aanhanger van de islam.

Daardoor ontstonden spanningen:

• 1989 protesten tegen Rushdie om zijn boek
• na 11-9-2001: sterke toename spanningen na de aanslag en 'war on terror',   (moslim-extremisten pleegden aanslagen in Europa)
• vanaf 2015 golf van aanslagen in naam van terreurbeweging Islamitische Staat
• veel moslims hadden moeite met Europese normen en waarden betreffende vrijheid en democratie

Heden

1. Black lives matter, Zwarte Piet
   
   
2. Culturele diversiteit is een politiek en maatschappelijk thema
   
   
3. Discriminatie bij sollicitaties
   
   
4. Politieke vertegenwoordiging
   - Denk 
   - Bij1

bij1.org

www.bewegingdenk.nl

De wereld na 2001

Immigratie, moslims in Europa en 'De Islam' waren al een politiek thema in Nederland, maar na 11 september 2001 werd het internationaal een enorm thema

VS zijn na 1991 de enige supermacht - veel invloed in de wereld, en in het Midden-Oosten in het bijzonder

Dit leidt tot veel anti-Amerikaans verzet.

11 september 2001 pleegt Al-Qaida o.l.v. Osama bin Laden aanslagen op Amerikaans grondgebied, met gekaapte vliegtuigen, die zich in het WTC (New York) en het Pentagon (Washington) boren.

nos.nl