Foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Foutieve samentrekking

Samentrekking

Weglaten van woorden die eerder in de zin  ook al worden gebruikt.

vb.: Jan is leraar en Jan is werkzaam op een andere school.

wanneer mag je samentrekken?

Wat je weglaat, moet:

1. dezelfde betekenis hebben

2. dezelfde vorm hebben (enkelvoud/meervoud)

3. dezelfde functie hebben (zelfde zinsdeel)

Terug naar het voorbeeld

Jan is leraar en Jan is werkzaam op een andere school.

1. 'Jan' betekent precies hetzelfde, is ook.

2. Heeft dezelfde vorm (allebei enkelvoud), is ook

3. Jan heeft in beide zinnen dezelfde functie (allebei onderwerp. ) en ' is' ook: in beide gevallen is het koppelwerkwoord

4. Staat allebei voor de persoonsvorm.

Een van de vier niet correct?

Dan heb je te maken met een foutieve samentrekking.

Voorbeeld

Eerst zet ik koffie en daarna de vuilnisbak buiten.

Voorbeeld

Eerst zet ik koffie en daarna de vuilnisbak buiten.

'zetten' van koffie is figuurlijk, iets buiten 'zetten' is letterlijk -> niet dezelfde betekenis dus.

een andere zin

Peter kreeg een fiets voor zijn verjaardag en zijn zusjes een nieuwe smartphone.

Peter (enkelvoud) kreeg een fiets voor zijn verjaardag en zijn zusjes (meervoud) een nieuwe smartphone.

Zijn zusjes kregen een nieuwe smartphone. -> Vorm niet hetzelfde.

Nog een

Hij ging met pensioen en werd een groot cadeau aangeboden.

Nog een

Hij ging met pensioen en werd een groot cadeau aangeboden.

Volledige zin: Hij ging met pensioen en hij werd een groot cadeau aangeboden

werd hij een groot cadeau aangeboden? ->  FOUT

werd hem... -> niet hetzelfde zinsdeel. 

Mag je dus niet weglaten= foutieve samentrekking

De laatste

Met alle plezier wil ik je helpen en geef je graag een aanwijzing.

De volledige zin is: 

Met alle plezier wil ik je helpen en geef ik je een aanwijzing

De laatste

Met alle plezier wil ik je helpen en geef je dus graag een aanwijzing.

wil ik & ik geef -> niet dezelfde volgorde.

Dus de aanpak:

1. Wat is weggelaten in het tweede deel van de zin?

2. Maak de zin volledig.

3. Voldoet het weggelaten deel aan de eisen op blz. 240?

3. Nee, welke niet?

4. Verbeter de zin.

Jeffrey gaf zijn broer een boek en zijn moeder een fles wijn.

1. goed
2. fout

Ik heb een auto en daarmee veel gereden.

1. goed
2. fout

Het doet me goed om je te zien en ben blij dat het goed met je gaat.

1. goed
2. fout

Mijn les Nederlands was vandaag weer geweldig en zal ik daarom niet snel vergeten.

1. goed
2. fout

Ze heeft haar vriendin opgebeld en gefeliciteerd met haar verjaardag.

1. goed
2. fout

Huiswerk vrijdag

Lezen theorie blz. 240-241

Maken opdr 1, 2, 3 en 4 blz 241-242

Pluspunt van de les

Welk onderdeel begrijp je het beste?

Dubbelop

Verwijzen

Incongruentie

Dat-alsconstructie

Foutieve samentrekking

Ik wil nog meer oefenen met

dubbelop

verwijzen

incongruentie

dat-alsconstructie

foutieve samentrekking

Ik geef de les een

010

Cijfer voor je eigen werkhouding

010