8. Oefenen toetsweek - bloedsomloop & voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Oefenen toetsweek - bloedsomloop & voortplanting

Startopdracht:

Planning:

• Laatste puntjes op de i
• Herhalen & oefenen kahoot

1 = rode bloedcellen 

(vervoeren zuurstof)

2 = bloedplaatjes

3 = witte bloedcellen

Het bloed gaat telkens twee keer achter elkaar door het hart. 

Daarom noem je het een dubbele bloedsomloop.

Wat is rood & wat is blauw?

Ken alle eigenschappen en kenmerken van aders, slagaders en haarvaten (zie volgende dia's 

ADER

SLAGADER

ADER

• Het hart pompt bloed in de slagaders
• bevat veel zuurstof
• bloeddruk in je slagaders hoog
• Heeft dikke wanden
• Ligt diep
• Bloed stroomt snel

• Door de aders stroomt het bloed van de organen weg, terug naar het hart
• bevat weinig zuurstof
• De bloeddruk in de aders is laag
• Aders hebben op veel plaatsen kleppen
• Bloed stroomt langzaam

Denk nog eens aan een mug...........

Functie van halvemaanvormige kleppen:

Voorkomen dat het bloed (vanuit de longslagader) terugstroomt in het hart (de rechterkamer).

Gro

Grootste ader:

Holle ader

Een stuk glas zit in je huid.

 Leg uit dat je een infectie kunt krijgen als je glas niet verwijdert!

 Er is een open wond ontstaan door de splinter waardoor er makkelijk bacteriën die de huid kunnen binnendringen.

Die kunnen een infectie veroorzaken

Een vrouw heeft sneller last van een blaasontsteking

Wat doet de urineleider?

Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk. 

Dat noem je afweer.

Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk. Dat noem je afweer.

Andere witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk met antistof.

De antistof plakt vast aan de ziekteverwekker.

Daardoor wordt de ziekteverwekker onschadelijk. Hij kan je dan niet meer ziek maken.

Natuurlijke immuniteit

Een antistof werkt maar op 1 specifiek soort ziekteverwekker. Bv. een antistof tegen waterpokken werkt niet tegen mazelen.

inenting/vaccinatie (een prik). 

Tegen sommige ziekten krijg je als kind een inenting/vaccinatie (een prik). Bijvoorbeeld tegen mazelen, difterie en kinkhoest. Bij zo’n inenting of vaccinatie wordt een klein beetje van een ziekteverwekker in je bloed gespoten.

• Je witte bloedcellen gaan wel antistoffen maken
• Je kan andere mensen dan nog wel besmetten:

Je kan tot het virus is uitgeroeid/helemaal verdwenen wel anderen besmetten.

Kunstmatige immuniteit

Door welke stof krijgt bloed zijn rode kleur?

Hemoglobine

Mensen met bloedarmoede hebben te weinig hemoglobine in hun bloed.

Zij zien er dan bleekjes uit.

Adviezen om de kans op een hartinfarct te verkleinen.

• geen alcohol
• beweeg regelmatig
• voorkom stress
• eet gezond en gevarieerd

Primaire geslachtskenmerken zijn al bij de geboorte aanwezig.

Aan de buitenkant zichtbaar zijn:

• bij jongens: balzak en penis
• bij meisjes: vulva (schaamlippen en vagina)

*Intersekse

Secundaire geslachtskenmerken komen vanaf de pubereit.

geestelijke veranderingen in de puberteit.

Verliefd worden / onzekerheid / verandering gedachten / gevoelens / zelfstandigheid 

Voortplanting man:

• Zaadcellen worden gemaakt in de teelballen (buiten het lichaam - betere temperatuur).
• In de bijbal worden zaadcellen opgeslagen

Gezonde man = gezonde zaadcellen - zwemmen beter

Besneden penis = voorhuid is weggesneden

Voortplanting vrouw:

• Eicellen worden gemaakt in de eierstokken (in de buikholte).
• Baby' s groeien in de baarmoeder

KADER:

Besnijdenis bij meisjes:

In sommige culturen worden jonge meisjes besneden. Er wordt dan een deel van de clitoris en een deel van de binnenste schaamlippen weggehaald. In sommige gevallen wordt de opening van de vagina bijna dicht gehecht.

Zo'n meisje zal eerder last hebben van een infectie, omdat menstruatiebloed niet gemakkelijk het lichaam uit kan, kan dit voor infecties zorgen.

KADER:

Lekkende hartklep

Het hart moet vaker en harder samentrekken om dezelfde hoeveelheid bloed rond te pompen.

Het hart moet dus harder werken.