Hoofdstuk 1 Paragraaf 3 De eerste steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Eerste Steden (Deel 1)

Denisovamens

https://nos.nl/artikel/2446915-nobelprijs-geneeskunde-voor-dna-onderzoek-neanderthalers

https://scientias.nl/waarom-zijn-wij-de-enige-mensachtige-die-nog-in-leven-is/

Leg in je eigen woorden het volgende kenmerkend aspect uit: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Leg in je eigen woorden uit: Hoe de landbouw is ontstaan en daarmee de landbouwsamenleving.

Wat was het geloof van de eerste boeren?

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen’.

• Je kan uitleggen hoe de eerste steden ontstonden.

• Je kan uitleggen welke groepen ontstonden in de landbouwstedelijke samenleving.

• Je kan uitleggen welke politieke ontwikkelingen plaatsvonden.

• Je kan uitleggen welke culturele ontwikkelingen plaatsvonden.

• Je kan uitleggen waar de eerste steden ontstonden.

• Je kan uitleggen waarom overschotten in het produceren van voedsel kon leiden tot de landbouwstedelijke samenleving.

• Je kan uitleggen hoe het maken van dijken, dammen en kanalen kon leiden tot het ontstaan van een sociale bovenlaag.

• Je kan uitleggen hoe ambachten ontstonden.

• Je kan uitleggen hoe handel ontstond.

• Je kan uitleggen hoe marktplaatsen ontstonden.

• Je kan uitleggen hoe sociale hiërarchieën ontstonden.

• Je kan uitleggen hoe belastingen ontstonden.

• Je kan uitleggen wat mythen zijn.

• Je kan uitleggen wat polytheïstische godsdiensten ontstonden.

• Je kan uitleggen hoe geschriften ontstonden.

• Je kan uitleggen wat een beschaving is.

Waarom is het weer in het plaatje goed en slecht voor landbouw?

Leg het verband uit tussen de rivieren de Tigris, Eufraat en de Nijl en de opkomst van de eerste steden.

Steden langs de Eufraat en Tigris

1. Smeltwater vanuit de Armeense Hooglanden. 
2. Voorjaarsoverstromingen. 
3. Laat vruchtbare rivierslib achter. 
4. Droge periode. 

Verschil dorp en stad

Dorpen leefden nog direct verbonden van de landbouw.

De nieuwe steden had inwoners die niet altijd afhankelijk waren van de landbouw.

Leg het verband uit tussen overproductie en specialiseren van beroepen.

Noem de derde samenleving in de geschiedenis en noem de 2 kenmerken van deze samenleving.

Steden langs de Eufraat en Tigris

Op deze plaatsten ontstonden de eerste landbouwstedelijke samenlevingen: 

Kenmerken landbouwstedelijke samenleving: 

1. Grotendeels van de bevolking leeft en werkt in de landbouw. 
2. Minderheid van de bevolking leeft in steden, die centra zijn van handel en nijverheid. 

Steden langs de Eufraat en Tigris

Oorzaak: Om in de drooge periodes de akkers te bevloeien moesten er dammen en kanalen gebouwd worden. 

Gevolg: Mensen gingen zich bezig houden met het organiseren van de bouw van dammen en dijken. 

Dit kon doordat: Er werd genoeg voedsel geproduceerd. Niet iedereen moest boer te zijn. 

0

Aan de slag: Huiswerk

• Maken Paragraaf 1.3 (Opdracht 1 t/m 8)
• Nakijken Paragraaf 1.3 

0

De Eerste Steden (Deel 2)

Leg het verband uit tussen bezit en een hiërarchische samenleving.

Sociale verschillen

• In Soemerische steden had je gebouwen die een dorp tot een stad maakte. 
• Verschillende beroepen. 
• Er ontstond een hiërachie (Door bestuurlijke posities)
• Rijkste en machtigste man in een stad was de koning. 

Leg de volgende stelling uit: 'Soms zijn mythen hetzelfde religie.'

Steden langs de Eufraat en Tigris

Mythe: Verhaal waarin goden of andere bovennatuurlijke verschijnselen een hoofdrol spelen. 

Steden langs de Eufraat en Tigris

Polytheisme:  Godsdienst met vele goden. 

Welke polytheïstische godsdiensten bestaan nog steeds?

0

Sociale verschillen

Economische belangen: 

1. Nijverheid
2. Handel

0

Leg het verband uit tussen de groei van de landbouw en het ontstaan van schrift.

De uitvinding van het schrift

1. Ambtenaren  in Soemerie lieten een teken achter. 
2. Tekens werden letters. 

De uitvinding van het schrift

1. 3500 v.C. Eerste landbouwstedelijke samenleving in Soemerie. 
2. 3000.v.C. Landbouwstedelijke samenleving in Egypte en China. 

0

De uitvinding van het schrift

1. Soemerie: Spijkerschrift
2. Egyptenaren: Hierogliefen (Beeldschrift)
3. Chinezen: Hanzi

0

Leg uit wat primaire bronnen zijn.

Goden

Doordat de Soemariers en Egyptenaren hun beleving van hun geloof opschreven, weten wij hoe zij hun godsdienst beleefden. 

Historici hebben hierdoor primaire bronnen. 

Leg in je eigen woorden het volgende kenmerkend aspect uit: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Aan de slag: Huiswerk

• Maken Paragraaf 1.3. (Opdracht 11 t/m 17)
• Nakijken Paragraaf 1.3. 
• Nakijken vorige paragrafen

Hoe zijn de eerste geschriften ontstaan?