2.1 Menselijke en dierlijke cellen 4H 2526

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

2.1 Menselijke en dierlijke cellen

Lesdoel

Welke organisatieniveaus zijn er?

Wat is een emergente eigenschap?

Hoe is een menselijke (dierlijke!) cel opgebouwd?

Uitzoomen/ kleinste-grootste

Organisatieniveaus

Bij biologie kun je dingen op verschillende organisatieniveaus bestuderen.

Van molecuul tot systeem Aarde.

Molecuul

Een structuur die bestaat uit meerdere atomen en met alle eigenschappen van die bepaalde stof

Organel

Een onderdeel van een cel met een bepaalde taak

Cel

Functionele basiseenheid van elk organisme

Weefsel

Een groep cellen met dezelfde bouw en dezelfde functie

Orgaan

Verschillende weefsels die samenwerken aan een bepaalde taak

Orgaanstelsel

Diverse organen die samen een bepaalde taak hebben

Organisme

Een levend wezen

Populatie

Groep organismen van een bepaalde soort in een bepaald gebied

Levensgemeenschap

Alle organismen (en hun onderlinge relaties) in een bepaald gebied

Ecosysteem

Een begrensd gebied waarbij de levende en levenloze natuur relaties hebben

Systeem Aarde

Een dynamisch systeem gevormd door alle fysische, chemische en biologische processen op aarde en hun onderlinge interacties

Gedrag               Cellen              Onderzoek      Voortplanting

Energie               Voedsel            Soorten            Ecosystemen

                                                         en relaties

Emergente eigenschap

Pas zichtbaar op een hoger organisatie-niveau.

Ontstaat door interactie.

Levenskenmerken

Bewegen

Groeien

Voortplanten

Stofwisseling

Reageren op prikkels

Dierencellen 

cytoplasma: inhoud van de cel inclusief  organellen

Dierencellen 

celkern:

bevat het erfelijk materiaal (DNA) in de vorm van chromosomen 

Dierencellen 

ribosoom:

maken eiwitten 

Dierencellen 

endoplasmatisch reticulum:

transportstelsel van membranen 

Dierencellen 

golgisysteem:

transportstelsel dat eiwitten ontvangt van het ER en blaasjes afsnoert 

Dierencellen 

transportblaasje:

blaasje met verpakte eiwitten

Dierencellen 

lysosoom:

blaasje met enzymen in zitten voor de afbraak van stoffen en oude organellen

Dierencellen 

mitochondrium:

energiecentrale van de cel: hier wordt glucose afgebroken. dit levert energie op (ATP).

Dierencellen 

structuureiwitten:

geeft stevigheid aan de cel en een route voor transportblaasjes

Dierencellen 

celmembraan:

begrenzing van de cel, regelt wat er in- en uit gaat 

fosfolipide / membraaneiwit / transporteiwit / receptoreiwit

Fosfolipiden: vetachtige stoffen met een fosfaatgroep. Stoten water af: scheiden water in de cel van het water om de cel heen.

Eiwitmoleculen: 

* transporteiwitten voor het doorlaten van stoffen de cel in of uit

* receptoreiwitten voor het opvangen van informatie (stoffen)

Celmembraan: selectief permeabel/ semipermeabel

Niet alle stoffen kunnen het membraan passeren.

Bekijk BINAS 

79C

79D

Je hoeft dus niet alles uit je hoofd te leren.

Leerdoelen 2.1

1. Je herkent emergente eigenschappen.

2. Je herkent de biologische organisatieniveaus.

3. Je benoemt de functies van het celmembraan, het celplasma, het celskelet en de organellen van een dierlijke cel.

Huiswerk

Maak opdrachten 2.1 

Leerdoelen 1, 2 en 3.