6.1 Organismen indelen en uitleg dw

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Welkom terug!

Hoofdstuk 6 | Je groene omgeving 

6.2: Biotoop

1.5 Fossielen?

6.1 Organismen indelen (+stencil en practicum - 2 lessen)

6.2 Biotoop

6.3  Eten of gegeten worden

6.4 Een kringloop                                                                          DIERENWERKSTUK

 

Planning van deze les:

Uitleg 6.1 over de indeling van alle organismen in rijken en 1.2 determineren

Aanvulling (boekje) bij 6.1 bespreken. Let vooral op het dierenrijk

Huiswerk: 6.1 

Verder werken aan het dierenwerkstuk en evt. de toets bespreken. 

Volgende keer: 6.1 nakijken en 6.2 uitleg en het dierencircuit  

Hoofdstuk 6 | Je groene omgeving

De natuur

Leerdoelen paragraaf 6.1

Je kunt de het systeem van ordenen per niveau op volgorde benoemen.

Je kent de vier rijken bij de indeling van alle organismen.

Je begrijpt de naam en kenmerken van een soort.

Je kunt van elk rijk de celkenmerken benoemen.

Ordenen

Je kan voorwerpen en organisme indelen in verschillende groepen of sorteren, dit noem je ordenen.

Bij ordenen verdeel je een verzameling in groepen met hetzelfde kenmerk.

Ordenen

Biologen ordenen aan de hand van gemeenschappelijke kenmerken van het organisme. 

Ze delen ze op in groepen en noteren dit in het:

Systeem van ORDENING

Wat leeft er om je heen?

Organisme = een levend wezen dat  in staat is om 

te groeien, zich voort te planten, te ademen enz.

Alle organismen kun je indelen in 4 groepen: Rijken

1.  Dierenrijk
2.  Plantenrijk
3.  Schimmelrijk
4.  Bacterierijk

Elk rijk kan je weer verder indelen (zie boek en stencil over ordening)

Wie weet een voorbeeld van een organisme?

Verschillen in de vier rijken

De indeling is gebaseerd op basis van de onderdelen van de cellen die organismen hebben.

Onder de microscoop kun je die verschillen goed zien.

Cellen van de 4 rijken    

Hoe te onderscheiden? 

Planten: hebben bladgroenkorrels
(en celwanden en een kern)

Dieren: hebben geen celwand
(geen bladgroenkorrels, wel een kern)

Bacteriën hebben geen kern (wel celwanden, geen bladgroenkorrels)

Schimmels:  (wel een kern en een celwand, geen bladgroenkorrels) 

4 Rijken

Systeem van Ordening

Groepen organismen die steeds kleiner worden om elke soort een plaats te geven in het systeem van ordening.

Afdeling

Geslacht

Organismen 

Tweedelige naamgeving

Wereldwijde naamgeving in het  Latijn.

Voorkomen van verwarring door lokale naamgeving.

Geen Madeliefje, 

geen Daisy maar:

Bellis perennis L.

Geslachtsnaam + soortsaanduiding (+ ontdekker)

Carolus Linnaeus

(1707-1778)

Indeling Plantenrijk

Plantenrijk:

• Wieren/mossen
  Geen wortels, stengels en bladeren
• sporenplanten
  Voortplanting door sporen 
• Zaadplanten
  Voortplanting door zaden

Indeling Dierenrijk

7 Afdelingen (stam):

Iedere afdeling heeft specifieke kenmerken om de dieren in te delen.

Je let op het skelet en de symmetrie

Aantallen Soorten 

7 afdelingen van het dierenrijk

in procenten (zie hiernaast)

Hoe ga je na wie wie is?

Door te determineren 

Met determinatietabellen

of zoekkaarten

Determinatietabel

Determineren 

Zoekkaart

Determineren:
-Hoe werkt 

een zoekkaart?

-Waterkwaliteit?

Een zoekkaart gebruiken

1. Wat zou een zoekkaart ?
2. Waar zou je het voor kunnen gebruiken?

Wat is geen organisme?

1. Een levend wezen dat in staat is om te groeien
2. Iets dat ademhaalt
3. Voorwerpen waar je steeds meer van hebt
4. Een plant die zonlicht om kan zetten in zuurstof

Wat is geen rijk ?

1. Planten
2. Bacterien
3. Zoogdieren
4. Schimmels

Sleep de juiste afbeelding naar het juiste rijk

Schimmelrijk

Bacterierijk

Plantenrijk

Dierenrijk

Welke indeling staat in de juiste volgorde van grote naar kleine groepen?

1. soort - rijk - familie
2. rijk - soort - geslacht
3. familie - geslacht - soort
4. orde - geslacht - familie

Geef de juiste volgorde van het systeem van ordening van groot naar klein.

Soort

Afdeling

Klasse

Orde

Rijk

Geslacht

Familie

Bij het ordenen van de 4 groepen organismen kijken biologen naar de cellen van deze organismen. Ze letten dan op drie kenmerken van cellen. Welke drie?

Celmembraan

Celkern

Celwand

Bladgroenkorrels

Celplasma

Vacuole

Wat is determineren?

1. Uitzoeken hoe een organisme heet
2. Een organisme schematisch tekenen
3. Goed kijken naar de details.
4. Een organisme natuurgetrouw tekenen

De afbeelding is een voorbeeld van.........

1. kenmerkenkaart
2. zoekkaart
3. stamboom
4. determinatietabel

Determineer deze mug.

1. 1b - 4b Langpootmug
2. 1a - 2b- 3b Steekmug
3. 1b - 4a Steltmug
4. 1a - 2b - 3a Tijgermug

Hoe gebruikt je een determinatietabel om een organisme te determineren?

1. Allerlei kenmerken van een organisme. Je moet steeds een keuze maken
2. De cel-kenmerken om te ordenen. Je hoeft niet meer te kiezen.
3. Allerlei kenmerken van een organisme. Je hoeft niet meer te kiezen.
4. De cel-kenmerken om te ordenen. Je moet steeds een keuze maken

Leerdoel 5: Sleep de passende afdeling naar het juiste dier.

Sponzen

Holtedieren

Weekdieren

Stekelhuidigen

Geleedpotigen

Gewervelden

Zet elke groep organismen in zijn juiste vak

Rijk

afdeling

Klasse (geleedpotigen)

Klasse (zoogdieren)

Dieren

Sponzen

Holtedieren

Wormen

Weekdieren

Geleedpotigen

Gewervelden

Kreeftachtigen

Spinachtigen

Insecten

Duizendpoten

Amfibie

Vissen

Vogels

Zoogdieren

Reptielen

Zelfstandig werken

paragraaf 6.1 bestuderen en online maken

klaar? dierenwerkstuk blad ophalen en vast doornemen

Laatste 20 minuten mee aan de slag 

Lijst invullen

Dierenwerkstuk

Aan de slag!

Lees als eerst rustig de opdrachten nog eens door

Check of je alles begrepen hebt. Vraag het na!

bespreek wat ieder gaat doen en wie wat uitwerkt.

Afsluiting

Wat vonden we van de les?

Volgende les: Leren: 1.2 determineren en 6.1.

Practicum: Dierencircuit in 122.

tips en tops