§6.4 Donder en bliksem

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Welkom in de les

Vandaag:

• Terugblik
• lesdoelen §6.4
• instructie §6.4
• maken opdrachten
• afsluiten les 

 

§ 6.4 - Donder en bliksem

Huiswerk gemaakt?

Als je niet bent ingelogd wil ik nu je huiswerk zien!

Vragen §6.3

Opgave 45

Opgave 50

Wat is de fase van ijzel?

1. vast
2. vloeibaar
3. gas

Welke uitspraak over sneeuw is waar?

1. Sneeuw is waterdamp.
2. Sneeuw is geen neerslag.
3. Sneeuw is een soort ijzel.
4. Sneeuw bestaat uit kristallen.

Sneeuwvlokken ontstaan uit ijskristallen die tijdens het rijpen van waterdamp in een wolk ontstaan.

1. Onjuist
2. Juist

§6.4 - Je leert ...

• omschrijven hoe bliksem en donder ontstaan;
• aangeven wat je moet doen als je zelf in een onweersbui terechtkomt;
• uitleggen wat een bliksemafleider doet.

Discussievraag

Bedenk waarom het gevaarlijk is om

tijdens een onweersbui buiten te zijn.

Hoe kun je je beschermen bij onweer?

Onweerswolk

Lees aandachtig de alinea 'Onweerswolk' op blz. 116

Onweerswolk

• Een wolk kan zich opladen zoals bij een batterij gebeurd
• Hoe warmer de opstijgende lucht, hoe groter de kans op onweer.
• Wolk kan 10 km hoog zijn

Onweerswolk

• Door de beweging van warme lucht omhoog en neerslag naar beneden ontstaat wrijving. 
• Er ontstaat statische elektriciteit.
• Er komen meer elektronen onder in de wolk (negatieve lading)
• Er komt een tekort aan elektronen boven in de wolk (positieve lading)
• Er ontstaat ladingsscheiding 

Bliksem en donder

Lees aandachtig de alinea 'Bliksem en donder' op blz. 117

Bliksem en donder

• Als deeltjes wrijven, ontstaat statische elektriciteit.
• Als het ladingsverschil groot wordt, vindt er een ontlading plaats. 
• Deze ontlading ziet er uit als bliksem.  

Bliksem en donder

• Temperatuur van de flits kan 28.000 graden Celsius zijn
• Lucht om de flits zet uit
• Er ontstaat een geluidsgolf in alle richtingen
• Je hoort donder

Wat komt eerst?
Donder of bliksem

1. Donder
2. Bliksem

Bliksem en donder

Bliksem en donder

Vuistregel; 3 sec is 1 km, klopt dit?

Wat is de afstand tussen jou en bliksem?

• Bliksem komt voor donder

• Tijd tussen flits en donder bepaalt afstand

• Afstand = snelheid x tijd

• Geluid verplaatst zich met 343 m/s 
• Afstand = 343 x t 
• Afstand = 343 x 3 = 1029 m   (1 km)

Tussen de bliksem en donder zit 6 seconde tijdsverschil.
Wat is de afstand tussen jou en de bliksem?

1. ongeveer 1000 m
2. ongeveer 2000 m
3. ongeveer 6000 m
4. ongeveer 18000 m

Veiligheid bij onweer

Lees aandachtig de alinea 'Veiligheid bij onweer' op blz. 117

Veiligheid bij onweer

• Metalen voorwerpen geleiden de stroom goed
•  Blijf tijdens onweer uit de buurt van lantaarnpalen, ijzeren hekken enz. 
• Bomen geleiden beter elektriciteit dan lucht

Veiligheid bij onweer

• Bliksemafleider: geleid energie van bliksem naar de grond 
• Koperen draad 
• Doe wel even de stekkers eruit

Veiligheid bij onweer

• Bliksemafleider
• Kooi van Faraday
• Klein mogelijk maken 
• Stekkers uit stopcontact. 

• open veld gaan staan
• zwemmen
• liggen op de grond
• met paraplu lopen

Bij minder dat 10 tellen is het onweer gevaarlijk dichtbij.
Hoe dichtbij?

1. 340 m
2. 3400 m
3. 340 km
4. 3400 km

Caravan veilig tijdens onweer?

1. Ja
2. Nee

Kooi van Faraday

• Auto - Kooi van Faraday = het metalen omhulsel van de auto vloeit de elektrische lading naar de aarde af
  
• Metaal geleidt stroom

Discussievraag

Bedenk waarom het gevaarlijk is om

tijdens een onweersbui buiten te zijn.

Hoe kun je je beschermen bij onweer?

Pak je agenda!

Noteer in het blauwe gedeelte voor de volgende les

• Lezen §6.4 uit je boek
  

• Maak alle opgaven, behalve de ✱ - route

Aan de slag!

• Lezen §6.4 uit je boek
  

• Maak alle opgaven,                                   behalve de ✱ - route

Zs

Aan de slag!

• Lezen §6.4 uit je boek
  

• Maak alle opgaven,                         behalve de ✱ - route

Zf

Wat weet je al???

Wat moet je NIET doen bij onweer?

1. Hurken
2. Zo klein mogelijk maken
3. Onder een boom gaan staan
4. In de auto gaan zitten

Je zwemt in een meer en het begint te onweren. Wat doe je?

1. Je blijft in het water
2. Je gaat uit het water en blijft aan de kant staan kijken naar het onweer
3. Je gaat uit het water en je gaat in een auto zitten
4. Je gaat uit het water en je gaat plat op de grond liggen

Je ziet de bliksem en hoort daarna de donder. Bereken hoever de onweer van jou vandaan is.
Bliksem en 3 sec later de donder.

1. 680 meter
2. 340 meter
3. 1020 meter
4. 2040 meter

Je ziet de bliksem en hoort daarna de donder. Bereken hoever de onweer van jou vandaan is.
Bliksem en 7 sec later de donder.

1. 680 meter
2. 2100 meter
3. 1020 meter
4. 2380 meter

Je ziet de bliksem en hoort daarna de donder. Bereken hoever de onweer van jou vandaan is.
Bliksem en 12 sec later de donder.

1. 4080 meter
2. 8160 meter
3. 2720 meter
4. 3400 meter

De onderkant van een onweerswolk is

1. positief geladen
2. negatief geladen

Onweerswolken kunnen wel tot 10 km hoog worden

1. Waar
2. Niet waar

De spanning in een onweerswolk kan oplopen tot 300.000.000 Volt

1. Waar
2. Niet waar

Je kunt ...

• omschrijven hoe bliksem en donder ontstaan;
• aangeven wat je moet doen als je zelf in een onweersbui terechtkomt;
• uitleggen wat een bliksemafleider doet.

Ja, dat kan ik!

😒🙁😐🙂😃