3. Locke, Hobbes & Rousseau

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Vorige les

Waar ging het ook alweer over?

 sociaal contract (Locke, Hobbes en Rousseau)

Mentorles - belangrijke zaken

1. MAST (stage) - lees het boekje en ga op zoek naar een stage. Deadline: 31-05, inleveren bij Cas

2. Walibi - vandaag opgeven bij mentor. Betaling in cash

3. planning maken voor toetsweek en inleveren via teams. 

deadline: 28-05 (1e uur)

Het sociale contract...

Wat zou dat kunnen zijn?

Deze les

• Wat is een sociaal contract?
• Locke 
• Hobbes
• Rousseau

De 'contractdenkers'

• Thomas Hobbes, John Locke, Jean-Jacques Rousseau
• Hoe zou de het menselijke samenleven eruit zien als er geen regering is?
• Locke, Hobbes en Rousseau omschrijven een 'natuurstaat': hoe de mens van nature zou samenleven
• Allemaal omschrijven ze ook een sociaal contract: welke afspraken de mens zou moeten maken
• Dat leidt tot verschillende regeringsvormen

Hobbes

• 1588 - 1679
• De mens wordt gedreven door twee zaken: begeerte (naar macht) en afkeer (van letsel/dood)
• Als er schaarste is, wordt de mens gewelddadig 
• Natuurtoestand: strijd om schaarse middelen 
• Oorlog van allen tegen allen 

Hobbes' sociaal contract

• Mensen zijn redelijke wezens en zullen tot het inzicht komen dat afspraken nodig zijn om het samenleven te reguleren
• Mensen leveren een deel van hun macht in aan de regering
• Regering ziet erop toe dat mensen de regels naleven
• Als de regering het goed doet, moet men gehoorzamen
• Als de regering het niet goed doet, mag men in opstand komen

Leviathan

Locke

• 1632-1704
• Natuurtoestand: mens stelt wel morele grenzen, maar leeft in angst 
• Mens heeft 'natuurrechten' (van God): leven, vrijheid, eigendom
• Liberalisme: overheid moet zich zo weinig mogelijk met de burger bemoeien 

Lockes sociaal contract

• Mens zal vrijwillig samen komen om staat te vormen
• Overheid moet de natuurrechten van mensen beschermen (leven, vrijheid, eigendom)
• Vrijheid is de belangrijkste waarde
• Amerikaanse grondwet is op Lockes ideeën gebaseerd 

Rousseau

• 1712 - 1778
• Mens heeft van nature 'amour-de-soi': eigenliefde/zelfbehoud
• In de samenleving krijgt de mens 'amour propre': slechte eigenliefde vanuit jaloezie en gericht op bevestiging van anderen

Rousseaus sociaal contract

• Amour-de-soi wordt amour propre in samenleving
• Cultuur (alles wat niet natuurlijk is) maakt de mens slecht 
• Een regering is nodig om ieders wil en veiligheid te beschermen
• Contract gebaseerd op de algemene wil (volonté générale)​
• ‘Consensusmodel’ van sociaal contract