De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

 De Verlichting

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen welke ideeën enkele belangrijke verlichte denkers hadden over politiek en bestuur. 

Standensamenleving

Wat is de goede volgorde van de standensamenleving?

1. (1)Geestelijken, (2)burgers, (3)adel
2. (1)Adel, (2)geestelijken, (3)burgers
3. (1)Geestelijken, (2)adel, (3)burgers
4. (1)Burgers, (2)adel, (3)geestelijken

Verlichting

Stroming in het westen die een grote invloed heeft gehad op het denken over economie, godsdienst, politiek en de samenleving.

Mensen gingen nadenken over alles...ook over de beste manier van besturen. We noemen dit De Verlichting: het was alsof er een licht werd geschenen over alles in de wereld. 

Oorzaken van de Verlichting.
Welke oorzaak is onjuist?

1. Wetenschappelijke revolutie (ontdekking natuurwetten)
2. Reformatie (individu centraal)
3. Renaissance (humanisme/individualisme)
4. Predestinatie (voorbestemming)

Drie verlichte denkers:

*John Locke

*Charles de Montesquieu

*Jean-Jacques Rousseau

John Locke

• Ieder mens bij de geboorte gelijke rechten: recht leven-bezit-vrijheid.
• Koning moet regeren in belang van het volk.
  
• Bevolking moet wetten gehoorzamen. 
  
• Evenwicht tussen vorst, volk en volksvertegenwoordiging
• Maakt koning slechte wetten en streeft niet belangen van volk na? --> Dan mag je in opstand komen.  
  

Verdeling van de macht

• Charles de Montesquieu
• Macht is gevaarlijk => wanneer 1 iemand alle macht heeft zal deze nooit de juiste dingen doen, daarom macht verdelen over drie onderdelen die samen het land besturen = trias politica

Trias Politica

• Macht heeft grenzen nodig, daarom scheiding in drie machten:

1. De wetgevende macht (bedenkt de regels en wetten) => in Nederland Tweede Kamer
2. De uitvoerende macht (voert die wetten en regels uit) => in Nederland de regering en ambtenaren
3. De rechtsprekende macht (controleert de wetten en of mensen zich er aan houden) => in Nederland rechters

Jean Jacques Rousseau

Het Maatschappelijk Verdrag (sociaal contract)

Jean Jacques Rousseau

Maatschappelijk Verdrag: mensen dienen hun keuzes ondergeschikt te maken aan de algemene wil.

De algemene wil is niet hetzelfde als de wil van allen. De algemene wil moet gezien worden als het algemeen belang van een samenleving waarbij iedereen het gezamenlijke belang nastreeft.

Wat is dan dat rationele denken van deze drie `verlichte denkers`?

In welke ideeën zien we dat terug?

Ieder mens krijgt bij de geboorte gelijke rechten: recht op leven-bezit-vrijheid.

1. John Locke
2. Jean-Jacques Rousseau
3. Charles de Montesquieu
4. Lodewijk XIV

Trias Politica

1. Bartholomeus Dias
2. Augustus
3. Socrates
4. Charles de Montesquieu

Je eigen wil ondergeschikt maken aan de algemene wil van het volk

1. Jean Paul Gaultier
2. Jean Jacques Rousseau
3. Jean Marie Pfaff
4. Jeanne d`Arc

Huiswerk:

Opdracht 6 t/m 9 blz. 29 WB.