Les 8 (18 oktober 2025 - inleiding, slot, toets)

• Nederlands
• Secondary Education
• Age 12,13

Les 8 Wat doen we vandaag? 

10.20u – 11.15u

- Geschiedenisles Geuzen & Beeldenstorm. 

- Cursus 1 Meer dan lezen, §5: einde en slot. 

11.15 - 11.30

- Begin met de toets Cursus 5 Grammatica §1, §3 en §5 in de online leeromgeving.   

Beeldenstorm

2D

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat een ketter is. 
• Je kunt uitleggen wat de aanleiding was voor de beeldenstorm

Begrippen

Ketter

Iemand die zich niet houdt aan de officiele leer en regels van de kerk.

Inquisitie 

Organisatie binnen de katholieke kerk die zich bezighield met het opsporen en veroordelen van ketters. 

Filips II en Margaretha van Parma

• Vanaf 1555 leider van de Nederlanden en de rest van     Karel V's rijk 
• Filips was weinig in de Nederlanden te vinden
• Margaretha van Parma werd aangesteld als landvoogdes
• 
  

Het smeekschrift

• 1566 Edelen in actie
•  Margaretha van Parma 
• Staten-generaal bijeen om de problemen binnen bestuur op te lossen
• Inquisitie indammen
• Uiteindelijk beslissing Filips II

Beeldenstorm

• Protestanten konden openlijk samen komen
• Hagenpreken = Preek voor protestanten in de buitenlucht
•  Beelden lijken op afgoderij
• Beelden moesten verwijderd worden
• 1566 vanuit Vlaanderen

Globaal lezen

Oriënterend lezen

Zoekend lezen

Ik wil weten wat het onderwerp van de tekst is.

Ik ben op zoek naar eventuele deelonderwerpen.

Ik wil (snel) iets opzoeken in een tekst.

§5 Inleiding en slot

Inleiding:

-  Eerste deel van een tekst

-  Bestaat uit 1 of meerdere alinea's 

-  Doel: de lezer nieuwsgierig maken + duidelijk maken wat het onderwerp van de tekst is.

Voorbeeld inleiding

NRC artikel van Maarten Doorman Gepubliceerd op 10 oktober 2024 https://www.nrc.nl/nieuws/2024/10/10/waarom-zijn-er-maar-vier-windrichtingen-en-geen-zes-a4868872

Het slot van een tekst

- Slot: het laatste deel van de tekst

- Bestaat uit 1 of meerder alinea's

- Doel: de conclusie van de tekst (nog eens) duidelijk maken zodat de tekst blijft hangen bij de lezer.  

De conclusie geeft de hoofdgedachte weer, er is vaak een korte samenvatting.

Signaalwoorden: dus, daarom, kortom, al met al

Geen inleiding of slot

Nieuwsberichten hebben meestal geen slot.

Informatieve teksten (bijvoorbeeld in een schoolboek of op Wikipedia) hebben soms geen inleiding en geen slot.

Wat is NIET waar over de inleiding:

1. Hier vind ik het onderwerp
2. De inleiding bestaat altijd uit één alinea
3. De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt
4. Dit is het eerste gedeelte van een tekst

Wat is NIET waar over het slot van een tekst:

1. In het slot vind ik vaak een conclusie of samenvatting
2. Alle teksten hebben een slot
3. Dit is het laatste onderdeel van een tekst
4. Het slot kan uit meerdere alinea's bestaan.

Wat is de juiste vorm van het onderwerp?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Opdracht

• Pak blz 36-37 van je boek erbij
  
  
• Lees tekst 1, tekst 2, tekst 3, tekst 4 en tekst 5.
  
  
• We gaan zo antwoord geven op 2 vragen over deze teksten.

Tekst 1:  Cafeïne en veel naar een beeldscherm kijken zijn dus niet handig voor het slapengaan. Wat wel helpt, is voldoende bewegen op een dag. Verder moet je de gedachte loslaten dat je zo lang mogelijk in bed moet liggen. Bij slecht slapen werkt het juist beter om korter in bed te liggen. Het gaat uiteindelijk niet om de tijd die je slaapt, maar om de kwaliteit van je slaap!

Tekst 2 

Het fenomeen tatoeage is duizenden jaren oud. Al in de prehistorie liepen er mensen rond met inkttekeningen op hun lichaam. Meestal werden ze gebruikt als versiering, maar er zijn ook andere redenen. Waarom worden er al zo lang tattoos gezet? Wat was en is het doel van tatoeages? En hoe worden deze lichaamsdecoraties gezet?

Tekst 3 

Tom is al met al blij dat hij de stap gezet heeft om zijn bedrijfje te starten. ‘Ik vind ondernemen superleuk en ik doe tegelijk iets goeds; dat vind ik mooi. De kansen die ik nu heb gekregen, wil ik ook echt gaan gebruiken. In het afgelopen half jaar dat mijn bedrijfje loopt, heb ik ontzettend veel geleerd. Ik zou mensen willen zeggen: stap uit je comfortzone. Als je een idee hebt, moet je niet gaan appen of mailen; dan bereik je niets. Je moet bellen. Je moet ernaartoe gaan en voor iemand gaan staan.’

Tekst 4 

Kortom: deepfaketechnologie bestaat en zal alleen maar beter worden. Er wordt hard gewerkt aan software die deze technologie opspoort, maar het is voor gebruikers niet altijd direct zichtbaar dat een video deepfake is. Het is dus belangrijk dat je je ervan bewust bent dat video’s waarin (bekende) mensen ‘vreemde’ uitlatingen doen, mogelijk niet echt zijn.

Tekst 5

Het overkomt iedereen weleens: een slechte nachtrust. Je gaat netjes op tijd naar bed voor die belangrijke wedstrijd of dat proefwerk morgen, maar eenmaal in bed lijkt slapen een onmogelijke opgave. En het helpt ook niet dat met elk uur dat je op je wekker ziet verdwijnen, je onrust toeneemt en het nog minder waarschijnlijk wordt dat je in slaap valt.

 

Inleiding

Slot

Tekst 5 "Het overkomt iedereen weleens: een slechte nachtrust. [...]"

tekst 3 "Tom is al met al blij dat hij de stap gezet heeft om zijn bedrijfje te starten. [...]"

Tekst 4 "Kortom: deepfaketechnologie bestaat en zal alleen maar beter worden. [...]

Tekst 1: "Cafeïne en veel naar een beeldscherm kijken zijn dus niet handig voor het slapengaan. [...]" 

Tekst 2 "Het fenomeen tatoeage is duizenden jaren oud. Al in de prehistorie [...]"

Welke 2 teksten zijn waarschijnlijk de inleiding en het slot van dezelfde tekst?

1. 1 & 2
2. 2 & 4
3. 2 & 5
4. 1 & 5

Wanneer begin je aan een nieuwe alinea?

Als je bij een nieuw (deel)onderwerp komt.

Als je de tekst leest en merkt dat er een 'pauze' valt.

Lesafsluiting

Volgende week weer een online les. 

 

Je huiswerk voor deze week is: 

▪ Lezen in je leesboek. 

▪ Cursus 1 Meer dan lezen

- §5 maak opdracht 3 en 10c (maar van 10c alleen 1 t/m 7). 

Tot volgende week! 

Tijd voor de toets

• Je maakt de toets online. 
• Log in op de online leeromgeving van Nieuw Nederlands
• Klik op digitaal toetsen
• Kies de toets die klaarstaat:  toets Cursus 5 Grammatica §1, §3 en §5

Succes!