InScience - Voorbereidende Les Chasing Coral

• Maatschappijleer
• Scheikunde
• +10
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Introductie

Welkom bij het lesmateriaal van InScience – International Science Film Festival Nijmegen bij de film Chasing Coral. Het doel van dit lesmateriaal is om aan de hand van het thema klimaatverandering leerlingen de kennis, vaardigheden en motivatie mee te geven om bij hen actief, kritisch burgerschap te stimuleren. Het lesmateriaal bestaat uit twee lessen bij een wetenschapsfilm. In deze eerste les bespreken we aan de hand van kritische vragen en praktische opdrachten welke externe factoren en partijen belangrijk zijn bij de aanpak van klimaatverandering in de wereld. Er wordt bekeken wie welke belangen heeft, en hoe dit klimaataanpak beïnvloedt en andersom. Binnen deze onderwerpen oefenen de leerlingen ook hun dialoogvaardigheden. Na deze voorbereidende les bekijkt de klas de film. Daarna is er een tweede les ter verwerking. Het werkblad bevat extra informatie over de film en kan gemaild worden naar de leerlingen.

Instructies

Leerdoelen:

• Na deze les kunnen de leerlingen aangeven dat bij het oplossen van het klimaatprobleem er meer kennis nodig is dan alleen wetenschappelijke kennis, namelijk ook kennis over onder andere hoe de maatschappij werkt, economie, en ethiek. 

• Na deze les kunnen de leerlingen uitleggen wie belanghebbenden partijen zijn bij klimaataanpak en wie welke belangen heeft. 

• Na deze les kunnen de leerlingen benoemen wat zij moeten doen om nuttig deel te nemen in een dialoog over klimaatverandering.

Werkwijze

Eerst maak je met de leerlingen kennis met InScience en, via de trailer en inleidende vragen, met de film Chasing Coral. Daarna volgt er een korte introductie over het klimaatakkoord van Parijs en het lange proces van onderhandelingen dat daaraan vooraf ging. Aan de hand hiervan maken de leerlingen een woordweb bij de vraag ‘Met welke factoren moet er allemaal rekening worden gehouden in de aanpak van klimaatverandering in de wereld?’. 

Je voegt na tien minuten hun antwoorden samen tot een klassikaal woordweb en laat ze hun antwoorden categoriseren, bijvoorbeeld: Welke factoren zijn economische factoren? Welke hebben te maken met politiek? 

In de laatste opdracht van de les oefenen de leerlingen hun dialoogvaardigheden met behulp van vragen die gerelateerd zijn aan het klassikale woordweb. Dit web dient hierbij als input. Je begeleidt in deze opdracht eerst de dialoog tussen leerlingen onderling. Daarna sluit je af met een klassikale dialoog.

Tijdsplanning:

• 15’ Introductie InScience en de film Chasing Coral
• 12’ Individueel woordweb aan de hand van uitleg over klimaatakkoord Parijs 
• 10’ Klassikaal woordweb, gegeven antwoorden categoriseren
• 10’ Dialoog voeren in tweetallen aan de hand van klassikale woordweb
• 13’ Klassendialoog

Benodigdheden:

Devices (mobiele telefoon, laptops) waarmee de leerlingen interactief deel kunnen nemen aan de les (als het klassikale woordweb in LessonUp wordt gemaakt), pen en papier (individuele woordweb). Voor extra informatie over het effectief begeleiden van een dialoog kan deze link worden geraadpleegd. 

Werkbladen

Chasing Coral - werkblad.pdf

Kennis maken met InScience
Begin de les met een uitleg over InScience:
InScience - International Science Film Festival Nijmegen is een van de grootste internationale wetenschapsfilmfestivals in Europa. Wij zijn in 2015 opgericht door Arthouse Lux en de Radboud Universiteit. Naast films voor jong en oud bieden wij ook veel andere activiteiten aan, zoals kunstinstallaties en educatieprogramma's. Zo willen wij wetenschap en maatschappij op een aantrekkelijke en toegankelijke manier samen laten komen, en ingewikkelde thema's ophelderen. Bij onze filmvertoningen voor leerlingen is ook altijd een wetenschapper aanwezig die het wetenschappelijke thema uit de film met de leerlingen bespreekt.

Trailer Chasing Coral
Het bekijken van deze trailer duurt 2 minuten.

Voorbereiding Filmbezoek

Wat weet je over
de invloed van
klimaatverandering
op koralen?

Treffen de gevolgen van klimaatverandering    

jullie ook of is het meer
een toekomstprobleem?  

Is het nodig om

te helpen het

klimaatprobleem

aan te pakken?

Welke bron voor

bewijzen van

klimaatverandering

zie jij als betrouwbaar?

Voorbereidende vragen
Bespreek ter voorbereiding op het Chasing Coral filmbezoek (een aantal van) deze introducerende vragen met de leerlingen om hun kennis te activeren. Klik op de vraagtekenicoontjes om de vragen te laten verschijnen. Als gespreksstarter kan gevraagd worden waar de film over gaat. De vragen op deze slide zijn:

• Wat weet je over de invloed van klimaatverandering op koralen?
  
• Treffen de gevolgen van klimaatverandering jullie ook of is het meer een toekomstprobleem?
• Is het nodig om te helpen het klimaatprobleem aan te pakken?
• Welke bron voor bewijzen van klimaatverandering zie jij als betrouwbaar?

Introductie Opdracht: Woordweb

Met welke factoren moet allemaal rekening worden gehouden in de aanpak van klimaatverandering in de wereld?

Introductie woordweb opdracht
Introduceer de woordweb opdracht aan de hand van een korte uitleg over het klimaatakkoord van Parijs:

Het klimaatakkoord van Parijs is een internationaal verdrag om de opwarming van de aarde onder controle te houden. Het verdrag werd op 12 december 2015 gepresenteerd op de klimaatconferentie in Parijs en werd over de tijd door meer en meer landen ondertekend. Eind oktober 2019 stond de teller hierbij op 197 landen. Het heeft jaren aan onderhandelingen gekost voordat op de klimaatconferentie in Parijs 195 landen instemden met het klimaatakkoord. In de volgende opdracht gaan we onderzoeken wat de aanpak van klimaatverandering zo ingewikkeld maakt. 

Opdracht
De leerlingen maken in 10 minuten een individueel woordweb rond de vraag 'Met welke factoren moet allemaal rekening worden gehouden in de aanpak van klimaatverandering in de wereld?'

Voorbeeldantwoorden 

• De welvaart van een land
• Welvaartsverschillen tussen landen
• De mate waarin verschillende landen met de gevolgen van klimaatverandering te maken krijgen
• De mate waarin verschillende landen afhankelijk zijn van bijvoorbeeld fossiele brandstoffen voor hun economie
• De belangen van toekomstige generaties 
• Het uitsterven van diersoorten en verlies aan biodiversiteit
• Gevolgen die opgelegde klimaatmaatregelen hebben voor bijvoorbeeld boeren en industrie
• De directe gevolgen van klimaatverandering zoals de gezondheidsrisico's van luchtvervuiling

Externe factoren
klimaataanpak

Klassikaal woordweb
In het klassikale woordweb voeg je de antwoorden van de leerlingen uit hun zojuist gemaakte woordweb samen. Vul zelf in het woordweb bijvoorbeeld de termen ‘Sociale factoren’, ‘Economische factoren’, ‘Ethische factoren’, ‘Politieke factoren’ en 'Gezondheidsfactoren' in. Voor het maken van het klassikale woordweb zijn er verschillende opties:

• Het klassikale woordweb kan binnen LessonUp worden uitgevoerd. Doe hierbij dus zelf ook interactief mee aan de les om de zojuist genoemde termen in te vullen. Klik na 10 minuten op ‘Bekijk het eindresultaat’, en daarna op het verschenen ‘Bekijk alle woorden’. Het is nu mogelijk om alle antwoorden te verslepen en eventueel (dubbele) antwoorden weg te gooien. Orden met de klas de gegeven antwoorden met behulp van de eigen ingevulde verschillende categorieën in het woordweb. 
  Laat de leerlingen na afloop elk een foto maken van het klassikale woordweb, voordat je doorgaat naar de volgende slide. Dit web is in de hierop volgende opdracht en in de tweede les nog nodig, en kan niet opgeslagen worden in LessonUp. Als je later weer terugkeert naar de slide van het klassikale woordweb is het verslepen en weggooien van antwoorden ongedaan gemaakt.
• Het klassikale woordweb kan op een digibord worden gemaakt en opgeslagen. Hiermee wordt het per ongeluk verloren gaan van aangebrachte aanpassingen in het web voorkomen. Het nadeel van deze optie is dat er gewisseld moet worden tussen LessonUp en het digibord bij het klassikale woordweb. Voor gebruik van het woordweb op latere momenten tijdens de lessen raden wij aan nog steeds de leerlingen elk een foto van het web te laten maken, zodat er niet op latere momenten weer gewisseld hoeft te worden tussen LessonUp en het digibord. 
• Het klassikale woordweb kan op een schoolbord worden gemaakt. Laat ook bij deze vorm de leerlingen elk een foto maken van het klassikale woordweb. 

Dialoog Opdracht

• Wie zijn allemaal belanghebbende partijen bij de aanpak van klimaatverandering in de wereld? 
• Wie heeft welke belangen?
• Hoe zijn deze belangen van invloed op klimaataanpak en omgekeerd?

Dialoog opdracht
De leerlingen gaan in dialoog over de vragen op deze slide. Deze dialoog gebeurt eerst tussen leerlingen onderling (advies: tweetallen), en gaat daarna over in een groepsdialoog. Tijdens de dialogen wordt het klassikale woordweb als input gebruikt. 

Tips bij het effectief begeleiden van een dialoog:
Speel de rol van de onpartijdige voorzitter. Stimuleer de leerlingen om actief bij te dragen aan de dialoog en bewaak de dialoogregels, maar geef niet je eigen mening. Als de dialoog vastloopt kun je verwijzen naar het woordweb, of indien nodig een voorbeeldantwoord geven. Voor meer tips kan de link in de benodigdheden geraadpleegd worden.
Geef de leerlingen hierbij ook mee wat belangrijk is bij het voeren van een dialoog:

• Gelijkwaardigheid: alle leerlingen hebben evenveel recht om dingen te zeggen/vragen.
• Wederzijds vertrouwen, respect, openheid en begrip.
• Meningen onderbouwen met argumenten en samen bekijken hoe geldig deze argumenten zijn.
• Naar elkaar luisteren en proberen te begrijpen wat de ander wil zeggen.
• Reflecteren op wat er gezegd wordt.
• Met elkaar meedenken over het onderwerp

Voorbeeldantwoorden

Enkele belanghebbende partijen:

• Industrie: Opgelegde klimaatmaatregelen kunnen voor industrie grote negatieve economische gevolgen hebben, bijvoorbeeld doordat vervuilende industrie moet opschonen. Denk hierbij echter ook bijvoorbeeld aan infrastructuurverschaffers. Meer en meer moet nieuwe infrastructuur zo gebouwd worden dat het bestand is tegen toekomstige gevolgen van klimaatverandering.
  Er zijn aan de andere kant ook veel bedrijven die juist van zichzelf gericht zijn op klimaataanpak. Zo zijn de gevolgen van klimaatmaatregelen, en daarmee ook de belangen, totaal anders voor bijvoorbeeld een bedrijf dat zonnepanelen maakt dan voor een bedrijf dat het klimaat alleen via vervuiling beïnvloedt. 
• Niet-gouvernementele organisaties (NGOs): hun belang is het verminderen van de kwetsbaarheid van de gemeenschap voor de gevolgen van klimaatverandering.
• Boeren en vissers: klimaatmaatregelen zijn van grote impact op boeren en vissers. Hun belang is om de winst hoog genoeg te houden. 
  
• Burgers: klimaatverandering is van invloed op de levens van mensen, zowel direct als indirect. Mensen kunnen direct last hebben van bijvoorbeeld de gezondheidsrisico's van luchtvervuiling of overstromingen, maar merken financieel ook de gevolgen van klimaatmaatregelen. Zo kunnen ook burgers allerlei verschillende belangen hebben. 
  
• Universiteiten / Hoge scholen en onderzoekscentra: Zij kunnen bijvoorbeeld belanghebbenden zijn als instituten die onderzoek doen naar oplossingen voor het klimaatprobleem.
  
• Diverse ministeries zoals het ministerie van landbouw, natuur en voedselkwaliteit; het ministerie van huisvesting en het ministerie van infrastructuur en waterstaat. Zij willen ook de juiste balans zoeken tussen inzetten op verduurzaming en het beperken van de bijkomende kosten.
• Politiek: De politiek wil klimaataanpak zo goed mogelijk in juiste banen leiden. Zij willen voldoende doen om de gevolgen van klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken, maar tegelijkertijd de bijbehorende kosten zo laag mogelijk houden. Dit geldt voor politiek op alle schalen, zowel landelijke politiek als ook bijvoorbeeld gemeenten. 
  

Klimaataanpak kan deze belanghebbende partijen sterk beïnvloeden. Zo kan het bijvoorbeeld bepalen dat belanghebbende partijen een focus op duurzaamheid moeten oppakken, met bijkomende economische gevolgen van dien. Klimaataanpak kan ook gezondheid beïnvloeden, bijvoorbeeld in de mate waarin met klimaatmaatregelen luchtvervuiling wordt aangepakt. De belangen van alle belanghebbende partijen samen geven vorm aan klimaataanpak. Hierbij hebben sommige partijen meer invloed dan anderen. Zo is de landelijke politiek een partij met relatief veel invloed. Elke partij is echter in staat om verandering teweeg te brengen en klimaataanpak te beïnvloeden. Zo hebben de massale boerenprotesten van afgelopen jaar er bijvoorbeeld voor gezorgd dat de stikstofmaatregelen voor de boeren door provincies versoepeld werden.

                        Veel Kijkplezier!

Je kunt meer interessante weetjes en links naar interessante extra informatie vinden op het werkblad!

Afsluiting eerste les
Door te klikken op de rode ster verschijnt een verwijzing naar het werkblad uit de bijlage. Hierop kunnen de leerlingen leuke extra weetjes en links naar interessante extra informatie vinden.