15 Talent 1. Spelling les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lezen

1.9 spelling

1. Deze les: spelling - leestekens
   Punt, komma, dubbele punt, puntkomma ( . , : ; )
   (vwo: het beletselteken (...))
   
   
2. Volgende les: spelling - leestekens
   Aanhalingstekens ('blabla') , dicteewoorden, test jezelf

Wanneer schrijf je in een tekst wel een punt en wanneer niet? Bedenk van elk een voorbeeld.

Leestekens: de punt 

Wel een punt

• Aan het einde van een zin die geen vraag of uitroep is.
• Bij afkortingen waarvan de de hele woorden uitspreekt. (n.a.v., bijv.)
• 
  

blz. 78 (81)

Geen punt

• Als je de letters van een afkorting als één woord uitspreekt. (horeca, hema)
• Als je van een afkorting alleen de letters uitspreekt (wc, EHBO)
• Na een titel of tussenkopje
• Als een zin een vraag of uitroep is
• Als de zin eindigt met een afkorting met punt.

Net een gedicht...

Leestekens: de komma blz. 79/ 82
(De komma geeft een pauze in de zin aan)

• Tussen twee persoonsvormen van een samengestelde zin. (1. Om de spreekwoorden te ontdekken, moet je het schilderij goed bekijken. 2. Om het virus te stoppen, moet iedereen thuisblijven.)
• Meestal voor de voegwoorden hoewel, omdat, zodat, als, indien, maar, aangezien, doordat, want en terwijl)
• Tussen delen van een opsomming in. (Niet voor en)
  
  
  

Per ongeluk een opsomming

Leestekens: de puntkomma 80 (83)

• Tussen twee zinnen die heel nauw met elkaar samenhangen.
  (Frank was te laat; zijn fiets was gestolen. Ik heb een hekel aan zwemmen; toch neem ik zwemkleding mee.)
• In een opsomming
  (Ons weekmenu bestaat uit:
  

• aspergesoep geserveerd met brood;

• gestoofde aardappels uit de oven;

• langzaam gegaarde stokvis in botersaus.

Leestekens: de dubbele punt blz. 80 (84)

• Als aankondiging van een opsomming.
  
  
• Als aankondiging van een uitleg of een voorbeeld.
  (Je kunt kiezen: je werkt in een groepje van drie of je werkt alleen.)
• Vwo: Als aankondiging van een citaat. 

1.9 spelling
Oefenen havo: 3, 6, 8, 9 
                  vwo: 2, 5, 6, 7) 

Vwo: Leestekens - Het beletselteken (...) blz. 81

• Als je een woord of zin niet afmaakt.
  (Jan riep: ' Wacht even op m...' Maar Anja hoorde hem al niet meer.)
• Om een langere pauze aan te geven.
  ('Ik... weet het eigenlijk ook niet.)
  Oefenen vwo: