Week 2.2 - College H40

• Biologie
• HBO
• Studiejaar 1

College 2. H40

Planning

• Leerdoelen H40
• Theorie lastige thema's
• Vragen maken
• Tijd over? Mastering H40

Lesdoel

Lastige concepten uit H40 (de algemene anatomie en fysiologie) bespreken en theorie toepassen in werkvormen & door het maken van vragen.

Leerdoelen H40

De student kan...

1. Het verschil tussen anatomie en fysiologie van mens en dier noemen.

2. De relatie tussen vorm en functie benoemen bij mens en dier.

3. Elf verschillende orgaanstelsels benoemen en toelichten uit welke organen deze stelsels bestaan.

4. De vier basisweefsels benoemen en toelichten uit welke type cellen deze weefsels bestaan en waar dit gevonden wordt in het lichaam van mens en dier (m.n. zoogdieren / gewervelden).

Leerdoelen H40 - vervolg

De student kan..

5. Het verschil en overeenkomsten in communicatie van het endocrien- en zenuwstelsel geven. 

6. Het verschil tussen een regulator en conformer benoemen, met een voorbeeld.

7. Het principe van homeostase benoemen, met een passend voorbeeld van mens en dier.

Leerdoelen H40 - vervolg

De student kan..

8. Het verschil tussen een ectotherm en endotherm organisme benoemen (thermoregulatie), met een voorbeeld. 

9. Het circadiaan ritme uitleggen, met een passend voorbeeld.

10. Het tegenstroomprincipe tekenen en de functie(s) ervan omschrijven.

11. De BMR en SMR toelichten en aflezen in een grafiek, gekoppeld aan endotherme en exotherme organismen.

12. Minimaal vier manieren van thermoregulatie noemen.

Lastige thema's

Aan de hand van de leerdoelen H40

Algemene fysiologie

Hoe zijn dieren gebouwd en hoe is vorm & functie verweven?

1. Het verschil tussen anatomie en fysiologie van mens en dier noemen.

2. De relatie tussen vorm en functie benoemen bij mens en dier.

Uitwisseling oppervlakten

Geef aan: wat zie je hier en wat is de relatie vorm/functie?

3. Elf verschillende orgaanstelsels benoemen (en toelichten uit welke organen deze stelsels bestaan)

Elf orgaanstelsels 

Verteringsstelsel

Bloedvatenstelsel

Ademhalingsstelsel

Immuun- en lymfatisch systeem

Uitscheidingsstelsel

Endocrien (hormonale) stelsel

Voortplantingsstelsel

Zenuwstelsel

Intergumentair stelsel (huid)

Beenderstelsel

Spierstelsel

Welke organen horen hierbij?

4. De vier basisweefsels benoemen (en toelichten uit welke type cellen deze weefsels bestaan en waar dit gevonden wordt in het lichaam van mens en dier (m.n. zoogdieren / gewervelden)).

Vier basisweefsels

• Epitheelweefsel
• Bindweefsel
• Spierweefsel
• Zenuwweefsel 

Epitheelweefsel

Binnen- en buitenzijde lichaam

Barrièrefunctie

Dicht opeen gepakt

Kubus/ zuilvormig/ plaveisel/

pseudogestratificeerd zuivormig/

gestratificeerd plaveisel epitheel

Waar komt dit voor bij een mens?

Bindweefsel

Houdt weefsels en organen

op de juiste plek

Met fibroblasten (synthese 

extracellulaire matrix) en 

osteoblasten (in botten)

Ook vetcellen / bloedcellen /

kraakbeencellen 

Waar komt dit voor bij een mens?

Spierweefsel

Skeletspier-, glad spier- 

en hartspierweefsel

Bestaande uit spiervezels

Met actine en myosine 

voor contracties

Waar komt dit voor bij een mens?

Zenuwweefsel

Bestaat uit neuronen 

en gliacellen (hulp)

Waar komt dit voor bij een mens?

5. Het verschil en overeenkomsten in communicatie van het endocrien- en zenuwstelsel geven.

Endocrien vs. zenuw

Mechanismen van dieren

Hoe kunnen dieren interne milieus behouden?

6. Het verschil tussen een regulator en conformer benoemen, met een voorbeeld.

Regulator vs. conformer

Niet alleen temperatuur, maar ook andere interne condities! (zoals osmose/vocht/stoffen/hormonen etc.)

De grote vraag is dan wel...

Hoe doen regulators dat?

7. Het principe van homeostase benoemen, met een passend voorbeeld van mens en dier.

Door homeostase

Verloop homeostase

Afwijking in normwaarde --> stimulus door sensor --> respons

Negatieve terugkoppeling remt de stimulus --> belangrijk bij homeostase!

Negatieve feedback betekent dat de toename van het resultaat een remming van het proces veroorzaakt. Een afname van het resultaat veroorzaakt een stimulering van het proces.

Opdracht

Teken het feedbackmechanisme van de interne temperatuur van een naakte molrat (30 graden C.).

Geef aan wat de stimulus, effector, respons, sensor en negatieve terugkoppeling is. Benoem ook de organen (of teken deze).

Laat eens zien wat je gemaakt hebt...

Thermoregulatie

Homeostase stuurt de thermoregulatie van organismen aan --> dit heeft direct invloed op de vorm/functie en gedrag.

- Verschil lichaamstemperatuur

- Activiteit (circadiaan ritme)

- Lichamelijke adapties (zoals circulair systeem)

- Isolatie

- Gedrag

Deze bespreken we nu!

8. Het verschil tussen een ectotherm en endotherm organisme benoemen (thermoregulatie), met een voorbeeld.

Ectotherm vs. endotherm

9. Het circadiaan ritme uitleggen, met een passend voorbeeld.

Circadiaan ritme

24-uurs ritme, bij dieren gereguleerd door hersencellen/centra.

Licht heeft direchte invloed --> activiteit

10. Het tegenstroomprincipe tekenen en de functie(s) ervan omschrijven.
** Wat is de functie van het tegenstroomprincipe, bij thermoregulatie?**

Tegenstroomprincipe

Vorm van thermoregulatie

11. De BMR en SMR toelichten en aflezen in een grafiek, gekoppeld aan endotherme en ectotherme organismen.

BMR en SMR

Gekoppeld aan metabolistische snelheid (J/kcal) per tijdseenheid.

BMR: Basal Metabolistic Rate (minimale metabolistische snelheid endotherm in rust/ aangename omgeving).

SMR: Standard Metabolistic Rate (minimale metabolistische snelheid ectotherm in rust bij een specifieke temp.

BMR en SMR

Veel factoren zijn hierop van invloed! Bijv. grootte van een dier:

Andere vormen thermoregulatie

Fijne isolatielaag

Lichamelijke adapties ? (haar/oren/poten/schutkleur)

Gedrag (dag-nachtritme / rustig aan doen bijv.)

Nog meer...?

Laatste!
12. Minimaal vier manieren van thermoregulatie noemen.

Hoe zit je erbij?

😒🙁😐🙂😃

Een paar vragen

1. Hoe speelt epitheelweefsel een rol bij de opname van voedingsstoffen in de darmen?

2. Hoe reageert het menselijk lichaam op een plotselinge stijging van de omgevingstemperatuur en welke homeostatische mechanismen worden geactiveerd om de lichaamstemperatuur te handhaven?

3. Hoe draagt het tegenstroomprincipe bij aan een efficiënte uitwisseling van stoffen in biologische systemen?

Afronding

FO: Practicum week 3 Sprinkhaan

VT: begeleiding N.W. verslag (vrijwillige basis -  opgeven via mail vóór dinsdagmiddag!)

& Leeswijzer H42

 

& Mastering Biology H40