Toegepast scheikunde pH in de bodem en pH in het melksysteem
1 / 20
Lesduur is: 60 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat is eigenlijk pH?
Slide 5 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
De pH
De pH of zuurgraad is een vast onderdeel van de bodemanalyse. Een te lage pH-waarde veroorzaakt verdichting van de grond, beperkt de activiteit van het bodemleven en verstoort delevering vannutriënten. De zuurgraad is van invloed op de chemische bodemkwaliteit en de gewasgroei, via de beschikbaarheid van nutriënten, (zware) metalen en zuurdeeltjes (H+), maar ook via de bodemstructuur en activiteit van het bodemleven. De pH is daarom een basisindicator voor bodemkwaliteit. Bij kleigronden krijgt men met een hogere pH een luchtigere grond met meer poriën en een minder sterke binding tussen de gronddeeltjes.
Een vruchtbare, kalkrijke grond heeft een pH van 7, of net daaronder. Bij kalkloze gronden kan de pH te laag (pH < 5) worden. Het soort gewas en de bemesting beïnvloeden de
pH-waarde.
Door te bekalken kan de pH van gronden op het gewenste niveau worden gebracht. Het is belangrijk om het bekalken te plannen binnen het bouwplan en eventueel over meerdere jaren te spreiden.
Slide 7 - Tekstslide
De pH kan je aangeven met een getal tussen de 0 en 14.
Een oplossing kan zuur, neutraal of basisch zijn. Een zure oplossing herken je aan de zure smaak. Basische oplossing smaken vaak zeepachtig en neutraal heeft geen smaak denk aan water dat is neutraal.
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Door te bekalken kan de pH van gronden op het gewenste niveau worden gebracht. Het is belangrijk om het bekalken te plannen binnen het bouwplan en eventueel over meerdere jaren te spreiden.
Bij een pH-waarde van onder de 5 kan de plant minder voedingsstoffen opnemen. Dit geeft lagere opbrengsten en kwaliteitsverlies. De meest gevoelige elementen zijn stikstof, fosfaat, kali, magnesium, zwavel en calcium. Dit kan leiden tot gebreksverschijnselen zoals magnesiumgebrek in aardappelen (links) en mais (midden) en zwavelgebrek in suikerbieten (rechts).
Een hoge pH (pH-KCl > 7) beperkt de beschikbaarheid van bepaalde nutriënten, zoals mangaan.
Voor een goede gewasgroei is het essentieel de pH op een optimaal niveau te houden, op de meeste gronden tussen de 6 en 7.
Voor de akkerbouw is de optimale pH afhankelijk van het bouwplan, omdat gewassen verschillende eisen stellen aan de pH. Zo hebben bieten een hogere pH nodig dan aardappelen. Het aandeel bieten of aardappelen in het bouwplan heeft dus invloed op de hoogte van de optimale pH.
Voor grasland wordt een pH tussen 4,8 en 5,5 als goed beoordeeld, maar voor een gras- klavermengsel is een iets hogere pH nodig (tussen 5,2 en 5,5) zodat de klaver goed presteert.
Op zandgronden worden pH-waarden tussen 5 en 6 aangehouden. Op de zuurdere gronden zoals veen wordt een pH van 4,8 geadviseerd.
Een pH van rond de 5,5 is voor maisland op zandgrond optimaal. Komen we lager dan een pH van 5 dan kost dat in de regel opbrengst. Daarbij komt dat bij de maisteelt de bodem sneller verzuurt dan bij grasland. Een onderhoudsbekalking levert daarom ook een beter rendement dan een reparatie bekalking
Slide 10 - Tekstslide
Kalk is een natuurlijke bron van calcium. De rol van calcium in de bodem is drieledig. Het dient als voedingsstof voor de wortelontwikkeling van de plant en voor de opbouw van celwanden. Daarnaast speelt calcium een belangrijke rol in de bodem. Hier verhoogt het de pH en draagt het bij aan een luchtige bodemstructuur. Vooral de invloed van calcium op de bodem-pH is erg belangrijk voor de opname van andere voedingsstoffen.
De zuurgraad van de bodem
Een belangrijke eigenschap van de bodem is de zuurgraad. De zuurgraad, oftewel de pH, is een maat voor de concentratie aan vrije waterstofionen (H+). Een hogere concentratie waterstofionen levert een zuurdere bodem op, oftewel een lagere pH-waarde. Een lagere concentratie waterstofionen resulteert in een meer basische bodem, oftewel een hogere pH-waarde.
De chemische bodemkwaliteit, de gewasgroei, de bodemstructuur én de activiteit van het bodemleven worden sterk beïnvloed door de zuurgraad. De pH bepaalt voor een groot deel hoe de nutriënten, die in de bodem aanwezig zijn, zich zullen gedragen. Zo kunnen elementen bij bepaalde pH-waarden verbindingen aangaan met andere elementen, waardoor deze niet meer door de plant kunnen worden opgenomen. Dan kan het gewas, ondanks dat er voldoende voedingsstoffen in de bodem aanwezig zijn, toch gebreksverschijnselen vertonen.
Vooral bij een lage pH (pH < 5) is de beschikbaarheid van de meeste nutriënten sterk verminderd. De plant kan dan minder opnemen met als gevolg lagere opbrengsten en kwaliteitsverlies. De meest gevoelige elementen bij een lage pH zijn stikstof, fosfaat, kali, magnesium, zwavel en calcium. Ook een hoge pH (pH > 7) beperkt de beschikbaarheid van bepaalde nutriënten. Een goed voorbeeld hiervan is mangaan.
Slide 11 - Tekstslide
Wanneer calciumcarbonaat, de meest voorkomende pH-neutraliserende stof in kalk, reageert met waterstofionen ontstaat er water, koolstofdioxide en calcium.
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
De melkinstallatie wordt bij gebruik steeds ‘viezer’ doordat er
doordat er melkresten achterblijven. Aanwezige bacteriën en/of
bacteriesporen kunnen zich voeden met deze resten en zich
zodanig gaan vermeerderen dat er een onhoudbare situatie
ontstaat.
Voordat deze situatie ontstaat, moet daarom
gestopt worden en moet de melkinstallatie
schoon worden gemaakt. Van belang is dat er
geen melkresten overblijven zodat er vanaf ‘nul’
begonnen kan worden. Is dit niet het geval, dan
is het vragen om problemen.
Dit vereist kennis van de te reinigen
vervuiling, namelijk:
• Melkresten die als vervuiling achterblijven
bevatten veel vet en eiwit;
• Alkalische middelen worden onder meer
gebruikt voor het weghalen van onder andere
vetten en eiwitten;
• Zure reinigingsmiddelen worden onder meer
gebruikt voor het weghalen voor kalkachtige
en melksteenvervuilingen;
• Daarom moet vaker met alkalische middelen
worden gereinigd dan met zure middelen;
• De mate van afwisseling tussen alkalisch en
zuur is afhankelijk van vele factoren (bijvoorbeeld de waterhardheid). Vraag bij uw leverancier na wat deze frequentie moet zijn.
Slide 14 - Tekstslide
De melkinstallatie wordt bij gebruik steeds ‘viezer’ doordat er
doordat er melkresten achterblijven. Aanwezige bacteriën en/of
bacteriesporen kunnen zich voeden met deze resten en zich
zodanig gaan vermeerderen dat er een onhoudbare situatie
ontstaat.
Voordat deze situatie ontstaat, moet daarom
gestopt worden en moet de melkinstallatie
schoon worden gemaakt. Van belang is dat er
geen melkresten overblijven zodat er vanaf ‘nul’
begonnen kan worden. Is dit niet het geval, dan
is het vragen om problemen.
Dit vereist kennis van de te reinigen
vervuiling, namelijk:
• Melkresten die als vervuiling achterblijven
bevatten veel vet en eiwit;
• Alkalische middelen worden onder meer
gebruikt voor het weghalen van onder andere
vetten en eiwitten;
• Zure reinigingsmiddelen worden onder meer
gebruikt voor het weghalen voor kalkachtige
en melksteenvervuilingen;
• Daarom moet vaker met alkalische middelen
worden gereinigd dan met zure middelen;
• De mate van afwisseling tussen alkalisch en
zuur is afhankelijk van vele factoren (bijvoorbeeld de waterhardheid). Vraag bij uw leverancier na wat deze frequentie moet zijn.
Denk aan tussenspoelen!!!
Waarom is loog het meest gebruikte reinigingsmiddel?
A
Goedkoop
B
Werkt snel
C
Verwijderd meest voorkomende vuil
D
Verwijderd verschillende soorten vuil
Slide 15 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Met een zuur schoonmaakmiddel kan ik?
A
vet verwijderen
B
melkemmers schoonmaken
C
melksuiker verwijderen
D
kalk verwijderen
Slide 16 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Video
Chloor en zuur
Slide 19 - Video
Chloor en loog
Slide 20 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
