8.6 Het modern imperialisme

8.6 Modern  Imperialisme
1 / 38
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 38 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

8.6 Modern  Imperialisme

Slide 1 - Tekstslide

Kenmerkend aspect par. 8.6
De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie

Slide 2 - Tekstslide

Imperialisme
Imperialisme: het streven naar een groot rijk onder macht van een keizer of één volk

We hebben dit begrip eerder gezien in de voortgaande tijdvakken. Denk aan de Europese expansie, slavernij, overzeese handel, etc.

Europese machten willen meer macht en gebieden (kolonialisme)





Slide 3 - Tekstslide

Modern imperialisme (1)
  • Modern imperialisme: op zoek naar nieuwe grondstoffen en afzetmarkten door kolonisatie in de 2e helft 19e eeuw. 

  • Kolonialisme verandert van karakter. Van handelsposten naar complete overheersing!




Slide 4 - Tekstslide

Oorzaken van het modern imperialisme:
  • Economische oorzaken
    Grondstoffen (olie, rubber en katoen).
    Nieuwe afzetmarkten (verkoop spullen)..
  • Politiek: Macht en status
    Respect afdwingen als 'belangrijk' volk.
  • Beschaving en ontwikkeling
    Verspreiding christendom
  • Superioriteitsdenken leidde tot beschavingsoffensief. Opvoeden en ontwikkelen. Scholen, spoorwegen, rechtssysteem, abolitionisme

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Andere oorzaken van het modern imperialisme:).

  • Technologische voorsprong
-- Betere wapens (Maxim machinegeweer)
-- Telegraaf (communicatie over grote afstand)
-- Spoorwegen/ stoomschepen (Suezkanaal) .

Slide 10 - Tekstslide

Rond 1700
Rond 1900
Wat valt op?

Slide 11 - Tekstslide

                               'The Struggle for Africa'

Slide 12 - Tekstslide

Conferentie van Berlijn
(1884-1885)
  • georganiseerd door Bismarck, de Rijkskanselier (= soort premier) van het nieuwe Duitse Rijk (Duitse Rijk is pas in 1871 uitgeroepen)
  • Duitsland nodigde alle belangrijke landen van dat moment uit 

  • Motivatie: Duitsland had  praktisch geen koloniën en was bang dat ze de boot zouden missen en dat andere landen de gebieden in Afrika en Azië zouden inpikken
  • Duitsland wilde ook " ein Platz an der Sonne"
  • het opkomend nationalisme (een kolonie zorgt voor status) en de Industriële Revolutie (zoektocht naar grondstoffen en afzetmarkten) waren de belangrijkste drijfveren


Slide 13 - Tekstslide

Cultuurstelsel (1830-1870)
  • Nederland deed niet mee aan de race om Afrika, maar wel aan het modern imperialisme --> Nederlands-Indië
  • Doel regering: winst maken
  • Uitgangspunt: Nederland is eigenaar grond
  • verplicht 20% grond verbouwen wat NL jou opdroeg
  • 66 dagen verplichte arbeid op plantages in ruil voor
  • plantloon
  • 'Herendiensten'
  • Gevolgen: 
  • 1.  enorme winsten Nederland
  • 2. hongersnood en uitbuiting van inlanders

Inheemse vorsten werden ingeschakeld door Nederland bij het bestuur 

Slide 14 - Tekstslide


Kritiek op Cultuurstelsel:
  • E.D. Dekker (Multatuli) in boek:
  • 'Max Havelaar' , tegen:
  • uitbuiting inheemse bevolking
  • Voor: vrijhandel in Indië
  • Resultaat: cultuurstelsel afgeschaft. 
E.D. Dekker (Multatuli)

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Video

Oefenvraag
3p 7       Tussen het modern imperialisme en het Europese kolonialisme zijn een aantal
                overeenkomsten te benoemen.
                Leg dit uit door:
                - eerst te omschrijven wat met modern imperialisme wordt bedoeld, en
                - daarna twee voorbeelden uit de praktijk te noemen van overeenkomsten tussen het
                  kolonialisme en het modern imperialisme.
  • Met modern imperialisme wordt bedoeld dat Europese landen vanaf het midden van 19e eeuw pogingen ondernamen om het koloniale bezit uit te breiden dan wel op te bouwen. [1]
  • overeenkomsten met het kolonialisme zijn: de uitbreiding van het koloniale bezit ging gepaard met geweld en één van de doelstellingen was het behalen van winst. [2]

Slide 17 - Tekstslide

Opdracht:  Belgisch Congo 
twee documentaires (Canvas en Ikon)
Deel van de eerste documentaire over de gruwelijke wreedheden begaan in Congo Vrijstaat 
(6 minuten)

Slide 18 - Tekstslide

0

Slide 19 - Video

Belgisch Congo
Beelden uit dezelfde (1e) documentaire. Hierbij behoren de vragen die op de dia na de documentaire staan en die in de les gemaakt worden. 

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Vragen bij de video over Congo en Leopold II
  1. Met wie werd Leopold II door Mark Twain vergeleken, en geef een korte beschrijving.
  2. Omschrijf de kritiek die prof. M'Bokolo uit op het Centenaire monument.
  3. Omschrijf welke nuancering prof Grijseels verwoordt en leg uit wat je hiervan vindt.
  4. Hoe lang is Congo privë-bezit geweest van Leopold en hoe kwam hier een eind aan?
  5. In een citaat van Leopold is duidelijk sprake van raciale opvattingen en militarisme. Om welk citaat gaat het en geef een toelichting op beide onderdelen (raciaal en militarisme)
  6. Op welke manier komt het superioriteitsdenken terug in de woorden van jonge Congolees die antwoord geeft op de vragen van de journalist?

Slide 22 - Tekstslide

Vervolg vragen bij de video over Congo en Leopold II
7. Omschrijf hoe Leopold II werd omschreven door zijn ouders, koning Leopold I en koningin Louise-Marie van Orléans.
8. Maak duidelijk welke rol Henri Morton Stanley heeft gespeeld in de koloniale aspiraties van Leopold II.
9. Leg uit waarom pater Honoré Vinck van mening is dat de belofte van Léopold II om Congo te kerstenen, niet erg geloofwaardig is.
10. Leg uit op welke manier de contracten die Léopold met inlandse vorsten had afgesloten, een rol speelden op de Conferentie van Berlijn. 
11. Omschrijf de koloniale koerswijziging die Léopold inzette kort na de Conferentie van Berlijn.
12. Benoem het karakter van het door Léopold gecreëerde leger in Congo: de Force Publique.
13. Beschrijf de relatie tussen de winstgevendheid van Congo en de voortschrijdende industrialisatie in Europa.

Slide 23 - Tekstslide

Wat wordt bedoeld met:
de standplaatsgebondenheid

Slide 24 - Open vraag

Congo Vrijstaat (Ikon)
Fragment uit de 2e documentaire.
Maak, al kijkend, de volgende opdrachten  (neem ze even over)

1. Beschrijf, in steekwoorden, wie Edmund Dene Morel  was. 
2. Leg uit of je hem representatief kunt noemen voor de tijd waarin hij leefde. 


Slide 25 - Tekstslide

Congo Vrijstaat (Ikon)
Gehele 2e documentaire indien je je nog meer wilt verdiepen in deze kwestie.

Slide 26 - Tekstslide

0

Slide 27 - Video

Toepassen
welk motief voor modern imperialisme blijkt uit de volgende spotprenten?

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Leg uit wat het verschil was tussen 'modern imperialisme' van de eind 19e eeuw en het kolonialisme van voor 1870

Slide 32 - Open vraag

Noteer wie Afrika onderling verdeelden en leg uit waarom dat zonder veel conflicten gepaard ging.

Slide 33 - Open vraag

Welk verband was er tussen modern imperialisme en industrialisatie?

Slide 34 - Open vraag

Noem 4 oorzaken van het modern imperialisme

Slide 35 - Open vraag

Leg met het voorbeeld uit de bron uit welk verband er was tussen modern imperialisme en (agressief) nationalisme

Slide 36 - Open vraag

Serie: De Ijzeren Eeuw
Ten oorlog! (Atjeh-Oorlog)

https://www.npostart.nl/de-ijzeren-eeuw/20-07-2016/VPWON_1262803

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Link