Herhaling WS lastige ws

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Grammatica woordsoorten

aanw. vnw 

betr.vnw

zww, kww &  hww

wed.vnw

wedig vnw

vw (ns + os)

vr vnw

bijwoord

Betr. vnw mia

Soms kun je wie en wat vervangen door degene die of datgene wat. Er is dan geen antecedent. 

Wie/wat is dan betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent (betr. vnw m.i.a.).

– Wie (= degene die) nog één woord zegt, moet de klas verlaten!

– Laat mij eens zien wat (= datgene wat) je onder je tafeltje verbergt.

Aanwijzend voornaamwoord

Wijst iets aan:

vb'en: deze, die, dit, dat, zulke, zo'n, dergelijke etc

Betrekkelijk voornaamwoord

- Dat kan één woord zijn, maar ook een hele zin. 

- Het heeft betrekking op iets wat eerder in de zin is gezegd. 

- Een betrekkelijk voornaamwoord staat altijd achter datgene waar het op terugslaat. 

Vb'en: die, dat, wie, wat, welke, hetwelk, hetgeen.

Vraagwoorden

Worden in 2 groepen gedeeld:

1. Vr vnw ----wie, wat, welk(e), wat voor (een)

2. De rest van de vraagwoorden valt onder bijwoord

Het woordje 'wat'

- vr vnw

- betr vnw (1. verwijst terug naar hele zin, 2. verwijst naar alles, iets of niets, 3. verwijst terug naar overtreffende trap)

- betr. vnw mia (als je het kunt vervangen door datgene wat)

- onbep vnw (als je 'wat' in de zin kan vervangen door iets).

- onbep. htw (als het om een hoeveelheid gaat en het de betekenis van 'een beetje' heeft)

het woordje 'het'

- bepaald lidwoord (hoort het bij een zelfstandig naamwoord) of 

- persoonlijk vnw (als het naar iets verwijst en dus een duidelijke betekenis heeft) of 

- onbepaald voornaamwoord (als het niet verwijst, maar tijd, weer of sfeer aangeeft) bv Het is gezellig of het was er koud.

Het woordje 'je'

-  persoonlijk vnw,  (je kun je vervangen door jij of jou)

- bezittelijk vnw, (je geeft bezit aan en staat voor een zn)

- wederkerend vnw (hoort het woordje 'je' bij een wederkerend werkwoord (zich schamen, zich vergissen) of 

- onbepaald voornaamwoord (je betekent men)

Benoem het woord 'dat'.
Het spel dat ik gisteren speelde, heet FIFA.

1. aanwijzend voornaamwoord
2. lidwoord
3. bijwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

zww en kww

• Zoek het belangrijkste werkwoord in de zin 
• is het 1 van de 9? --> kww
• is het een ander ww --> zww

Alle ww die dan nog in de zin staan, zijn hww

Noem de 9 kww's

Hebben jullie al plannen gemaakt voor de kerstvakantie?

1. Hebben= hww
2. Hebben= zww
3. Hebben= kww

De buren zie ik alweer een dakdrager op hun auto monteren.

1. Monteren= hww
2. Monteren= zww
3. Monteren= kww

Binnenkort zullen we de verschillende aanbiedingen gaan bestuderen.

1. Gaan= hww
2. Gaan= zww
3. Gaan= kww

Het heuvellandschap schijnt daar erg indrukwekkend te zijn

1. Schijnt= hww
2. Schijnt = zww
3. Schijnt = kww

Het heuvellandschap schijnt daar erg indrukwekkend te zijn

1. Zijn = hww
2. Zijn= zww
3. Zijn= kww

Wederkerig voornaamwoord

Zijn er drie van: elkaar, mekaar en elkander

Wederkerend voornaamwoord

Bij wederkerende werkwoorden staat een wederkerend voornaamwoord. 

Het onderwerp van de zin keert weder (komt terug) 

vb. Ik schaam me

Onderwerp: ik 

wederkerend voornaamwoord: me 

Zo herken je een wederkerend voornaamwoord:

Tip: om het wederkerende vnw te herkennen bestaat een trucje:

Als je de zin in 3e persoon enkelvoud zet (hij-vorm), dan verandert het wederkerend voornaamwoord in 'zich'.

vb. Daar verheug ik me enorm op= me

verheugt hij zich

Jouw fiets bevindt zich voor ons huis wat wij vrij lastig vinden

1. Zich = pers.vnw
2. Zich= bez.vnw
3. Zich = wederkerig vnw.
4. Zich = wederkerend vnw.

Wederkerend voornaamwoord

Me, je, ons, zich, mezelf, jezelf, zichzelf en onszelf. 

Jij herinnert je de feestavond die wij met elkaar georganiseerd hebben toch nog wel?

1. Elkaar= wederkerend vnw.
2. Elkaar= wederkerig vnw.

'Ik verbeeld me dat ik mijn zaakjes goed voor elkaar heb', beweert Sam

1. Me= wederkerend vnw.
2. Me= wederkerig vnw.

Ik zie mezelf nog niet zo snel beweren dat ik me regelmatig uitsloof

1. Mezelf= wederkerend vnw.
2. Mezelf= wederkerig vnw.

Wie heeft die schelpen bij elkaar gezocht?

1. Die= bez.vnw
2. Die= pers.vnw
3. Die= aanw.vnw
4. Die= onbep. vnw

Voegwoorden

Nevenschikkende voegwoorden                                         Onderschikkende voegwoorden 

- Verbinden hoofdzinnen met elkaar (H+H)                           - Verbinden hoofdzijn en bijzin (H+B)       

                             

- En                           Hij voetbalt en zij leest.                                - omdat, nadat, zodat, als, dan, toen, 

- Maar                      Hij voetbalt, maar zij leest.                             voordat, hoewel, terwijl enz...

- Want                     Hij voetbalt, want zij leest.                          Hij voetbalt terwijl zij leest.

-Of (bij keuze)      Ga je voetballen of lezen?                           Mijn zusje bakt taart, omdat ik jarig ben.

Let op: Of kan soms ook een onderschikkend voegwoord zijn. Bv Ik weet niet zeker of het morgen gaat regenen

Het woordje NIET NIET NIET NIET

Bijwoord

www.berktekst.nl

Ga er maar eens heen. Theorie staat er goed uitgelegd en er staan oefeningen die meteen worden nagekeken.