Hoofdstuk 1: Stoffen - Les 1 BK

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Stoffen

Hoofdstuk 1 - Les 1

Wat gaan we doen vandaag?

- Interactieve uitleg

- zelfstandig werken aan de opdrachten

Lesdoelen

Doel van de les:

• weten hoe een stof is opgebouwd
• kunnen uitleggen wat het deeltjesmodel is
• verschil van Kelvin en Celsius kunnen uitrekenen
• uitleggen wat er gebeurt bij lijmen 
• de faseovergangen kunnen verklaren met het deeltjesmodel

Iedere stof...

...heeft een unieke combinatie van stofeigenschappen!

Waar denk je aan bij het woord: Deeltjesmodel

Stofeigenschappen

Om een stof te herkennen kijk je welke eigenschappen die stof heeft.

Er bestaan geen verschillende stoffen die precies dezelfde eigenschappen hebben.

Als er maar 1 stofeigenschap anders is, gaat het om een andere stof!

Welke stofeigenschappen zijn er?

Voorbeelden van stofeigenschappen:

• kleur
  
• geur
• smaak 
• fase bij kamertemperatuur 

       (vast, vloeibaar of gasvormig)

• brandbaarheid
• smeltpunt en kookpunt
• geleiding
• dichtheid
• wel of niet magnetisch

Is vorm een stofeigenschap?

1. ja
2. nee

Vorm is geen stofeigenschap!

Stoffen kunnen in meerdere vormen voorkomen.

Voorbeeld: water

water in vaste vorm: ijsklontje

water in vloeibare vorm: in een glas

water in gasvorm: waterdamp

Maar het blijft water!

Moleculen als bouwstenen

Waar bestaan stoffen uit?

Alle stoffen bestaan uit moleculen.

Een molecuul is het kleinste deeltje van een stof dat nog alle eigenschappen van die stof heeft.

Als je een molecuul nog verder gaat bekijken bestaat het uit atomen.

Voorbeeld molecuul en atomen

Water (                 ) bestaat uit watermoleculen.

Watermoleculen bestaan uit twee soorten atomen, waterstof (H) en zuurstof (O).

Een watermolecuul bestaat uit 2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom

H​2​​O

Het deeltjesmodel

Wordt gebruikt om stofeigenschappen en verschijnselen beter te begrijpen

De moleculen van 1 stof zijn allemaal gelijk aan elkaar

1. waar
2. niet waar

Kelvin vs Celsius

Kelvin geeft eigenlijk geen temperatuur aan, maar de hoeveelheid warmte energie!

0 K = 0 warmte energie! En lager dan dat kun je niet. 

Lijmen

Bij lijmen kleven twee materialen aan elkaar.

Lijm bestaat uit twee onderdelen: 
- Oplosmiddel
- Bindmiddel

Als de lijm is aangebracht, verdamt de oplosmiddel en blijft de bindmiddel kleven. 

Fasen van stoffen

vaste stof

• Heeft een eigen volume.
• Heeft een eigen vorm. kristal structuur
• De deeltjes liggen steeds op dezelfde plaats, bewegen een heel klein beetje.
• Moleculen trillen zacht

• Ze trekken elkaar sterk aan.

• Er is weinig ruimte tussen de deeltjes.

Verklaar de gebeurtenis uit het filmpje met het deeltjesmodel

1. de moleculen van een stof veranderen niet
2. de moleculen van een stof bewegen
3. de moleculen van een stof trekken elkaar aan

vloeistof

• Heeft een eigen volume.
• Heeft geen eigen vorm.
• De deeltjes bewegen door elkaar heen.
• De deeltjes trekken elkaar een beetje aan.
• Moleculen trillen een beetje

• Er is een beetje ruimte tussen de deeltjes.

Verklaar de gebeurtenis uit het filmpje met het deeltjesmodel

1. de moleculen van een stof veranderen niet
2. de moleculen van een stof bewegen
3. de moleculen van een stof trekken elkaar aan

gas

• Heeft geen eigen volume.
• Heeft geen eigen vorm.
• De deeltjes bewegen op hoge snelheid door elkaar. 
• Ze trekken elkaar bijna niet aan.
• Moleculen trillen heel veel
• Er is heel veel ruimte tussen de deeltjes

In een gas bewegen de moleculen

1. Heel snel
2. Heel langzaam

1

3

2

4

4

4

4

4

4

Vast

Gas

Vloeibaar

Smelten

Stollen

Verdampen

Condenseren

Sublimeren

Rijpen

In de vaste fase van een stof kunnen de moleculen niet bewegen

1. waar
2. niet waar

Bij welke fase bewegen de deeltjes het snelst?

1. Vast
2. Vloeistof
3. Gas
4. Ze bewegen altijd even snel

Leerdoelen behaald?!

Huiswerk voor de volgende keer:

Paragraaf 1: Maak opdracht 1 t/m 22

Paragraaf 2: Maak opdracht 1 t/m 14

Let op! Maak de lastige opgaven eerst!