Het rampjaar

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Het einde van de Gouden Eeuw

Nederland was in de zeventiende eeuw een Republiek. Wat is een Republiek?

Leg uit wat regenten zijn.
Noem daarbij twee zaken waar regenten zich mee bezig houden.

Waarom zou er voorafgaand aan het Rampjaar sterk zijn bezuinigd op het landleger?

Leerdoelen

• Ik leg met 3 voorbeelden uit waarom 1672 een rampjaar werd genoemd.
  

In 1667 kwam er een oorlog tussen de Republiek en Engeland. De Republiek wint o.l.v. van Michiel de Ruyter. 

Michiel de Ruyter

Michiel de Ruyter werd opperbevelhebber van de vloten op zee. Zijn manschappen kregen goed eten en warme kleding, terwijl andere kapiteins dit liever in eigen zak hielden. Hij kreeg dan ook als erenaam 'Bestevaer' wat goede vader of grootvader betekent!

3

De machtigste man

Johan de Witt

Johan de Witt werd in 1653 raadspensionaris van het gewest Holland, net als Johan van Oldenbarnevelt dat ooit was.
Hij werd zo de machtigste man van de republiek omdat er geen stadhouder was!

1

Oorlogsvloot

Johan de wit zorgde voor een sterke oorlogsvloot om de zeeoorlogen met Engeland te kunnen winnen. De baas op zee was belangrijk voor de handel en dus voor de welvaart van de republiek.

2

In 1672 vielen de Engelsen opnieuw aan. Maar nu ook met een Frans en Duits landleger. 

Het Rampjaar (1672)

• In 1672 vielen de Engelsen, Fransen en Duitsers tegelijkertijd Nederland aan.
• Op zee wist De Ruyter de Engelsen tegen te houden, maar het landleger is te zwak. 
• Sommigen gaven De Witt de schuld. Samen met zijn broer Cornelis werd hij afgeslacht en opgehangen

Rampjaar

Radeloos : de regenten wisten niet goed wat te doen.

Reddeloos : de Republiek leek verloren

Redeloos : het volk was (onterecht) woedend op Johan de Witt

Gevolgen

• Willem III wordt stadhouder.
• De oorlogen waren zo duur, dat dit wordt gezien als het einde van de Gouden Eeuw
• Engeland en Frankrijk worden machtiger dan de Republiek

Wat was het gevolg van het rampjaar?

1. De verwoesting van Nederland
2. Amsterdam was geen stapelmarkt meer
3. Einde van de Gouden eeuw van Nederland
4. De verwoesting van de VOC

Dit fragment gaat over het Rampjaar (1672).
Uit welke zinsdelen kun je dit halen? Sleep de blokken naar de juiste zinsdelen.

Op prinsjesdag rijdt de gouden koets van paleis Noordeinde naar het Binnenhof. De route gaat bewust niet langs de standbeelden van Johan de Witt en Johan van Oldenbarnevelt. Beredeneer waarom dat zo is.