5.3: Machtige heren, halfvrije boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.3: Machtige heren, halfvrije boeren

Dit heb je nodig:

• Je boeken.
  
• Je schrift
• Je iPad
• Pen en markeerstiften
• Leerdoelendocument

Deze les:

• herhaling vorige les
• Afronden 5.2
• Start 5.3: Machtige heren, halfvrije boeren.
• Uitleg hofstelsel
• Aan de slag: Oplossen van: Het mysterie van het gestolen graan.

Aan het einde van deze les:

... heb je laten zien dat je de taken van de kloosters nog kent.

... heb je laten zien hoe goed je de leerdoelen van 5.2 beheerst.

... kun je uitleggen hoe de landbouw georganiseerd was.

... Kun je uitleggen hoe het hofstelsel werkt

... Kun je uitleggen wat de begrippen: horigen, domein en herendiensten betekenen.

... Ben je in staat om informatie te verzamelen en een conclusie te geven.

Leerdoel 1: Je kunt uitleggen hoe de kerk het christendom in Europa verspreidde.

010

Leerdoel 2: Je kunt beschrijven hoe het missiewerk onder de Friezen en Saksen verliep.

010

Leerdoel 3: Je kunt beschrijven hoe de christelijke kerk was georganiseerd en welk werk geestelijken deden.

010

De 5 taken van een klooster waren....

Dit heb je geleerd:

• Hoe heel Europa christelijk werd
• Bekering door missionarissen
•  Waardoor geestelijken belangrijk waren in de samenleving
• Hoe in de middeleeuwen mensen gingen leven voor God.
• Welke 5 taken kloosters hadden

Leerdoelen 5.3:

Organisatie van de landbouw

• In de tijd van monniken en ridders waren er door de val van het West- Romeinse rijk en de volksverhuizingen weinig steden meer over.
• De Landbouwstedelijke samenleving verdween en er ontstond weer een landbouwsamenleving.
• Door onveiligheid zochten boeren bescherming op het grondgebied van een vorst, edelman of klooster, dit gebied noemen we een domein.
  
  

domein: dorp met landbouwgrond dat bewerkt word volgens het hofstelsel. 

Leerdoel 1:

Organisatie van de landbouw

• In ruil voor bescherming verloren boeren een deel van hun vrijheid. 
• Horigen: halfvrije boeren die hoorden bij het gebied van een heer. 

Leerdoel 1:

Het hofstelsel:

De grond op het domein werd verdeeld in 2 stukken

een deel akkers van de heer (leenman) het andere deel 'eigen' akkers van horige boeren.

Leerdoel 1:

Om op het land te mogen wonen moeten horigen.....

•  pacht betalen --> deel van de oogst 
•  herendiensten doen --> vast aantal dagen werken voor de heer. Bijv. werken op de akkers van de heer, hekken maken, sloot graven enz.

Leerdoel 1:

In ruil hiervoor.... krijgen horigen

• Een stukje grond om op te wonen.
• bescherming tegen rovers of oorlog.

Leerdoel 1:

Een horige:

Hoort bij het domein, is gebonden aan de grond van de heer. Verkoopt de heer de grond of geeft hij dit weg dan horen de horigen daar ook bij.

Een horige mag niet:

•  zonder toestemming het domein verlaten.
• trouwen zonder toestemming van de heer.

Leerdoel 1:

Het hofstelsel

Leerdoel 1:

Het mysterie van het gestolen graan....

Deel 1: Oplossen van de diefstal.  Wie heeft het graan gestolen? 

Dit heb je nodig:

1. Markeerstift

2. Werkblad

3. gedeelde les in lessonUp vanaf dia 18

Dit ga je doen:

1. Lees alle stukjes tekst en markeer wat volgens jou een reden kan zijn om het graan te stelen. individueel.
2. Bespreek in een twee- of drietal wat je hebt gemarkeerd.
3. Vorm samen een conclusie, wie heeft het graan gestolen en waarom? invullen op dia 18
4. Klaar? verder met de opdrachten: dia 19 t/m 23

Conclusie: Wie heeft volgens jou het graan gestolen? Wat is het motief voor de diefstal? Welke bewijzen heb je gevonden?

Het mysterie van het gestolen graan....

Deel 2: Kennis over het hofstelsel

Maak de opdrachten op de volgende dia's

• weet je het antwoord niet? Zoek dan informatie in paragraaf 5.3, de uitleg of lees het werkblad nog eens goed door.
• Nadat je antwoord hebt gegeven controleer je het antwoord door op toon uitleg te drukken.

Wat zijn de verschillen tussen een vrije boer en een horige boer?

Wat zijn de overeenkomsten tussen een horige boer en een vrije boer.

Wat is een voordeel van het zijn van horige boer ten opzichte van het zijn van vrije boer?

Wat is een nadeel van het zijn van horige boer ten opzichte van het zijn van vrije boer?

Controle lesdoelen:

 Aan het einde van deze les:

... heb je laten zien dat je de taken van de kloosters nog kent.

... heb je laten zien hoe goed je de leerdoelen van 5.2 beheerst.

... kun je uitleggen hoe de landbouw georganiseerd was.

... Kun je uitleggen hoe het hofstelsel werkt

... Kun je uitleggen wat de begrippen: horigen, domein en herendiensten betekenen.

... Ben je in staat om informatie te verzamelen en een conclusie te geven.