3.3 Van nat naar droog

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 1

3.3 Van nat naar droog

  - Leerdoelen

  - Herhaling 

  - Uitleg

  - Opdrachten 

  - Terugblik 

Leerdoelen

Aan het einde van deze paragraaf: 

• weet je wat neerslag is en hoe dit ontstaat;
  
• kun je de verschillen tussen de korte en lange waterkringloop aangeven;
  
• kun je uitleggen hoe stijgings- en stuwingsregens ontstaan;
  
• begrijp je waarom er in sommige gebieden bijna geen neerslag valt.

Lage breedte

Hoge 

breedte

Wat is een verschil tussen weer en klimaat?

1. periode van meten
2. klimaat gaat over kleiner gebied
3. weer is de gemiddelde toestand van de lucht
4. weer gaat over neerslag en klimaat niet

Hoe komt het dat we seizoenen hebben?

1. Door de draaiing van de aarde om de zon
2. Door de draaiing van de zon om de aarde
3. Door de wolken
4. Omdat de aarde om zijn eigen as draait

Hoe komt het dat we dag en nacht hebben?

1. Door de draaiing van de aarde om de zon
2. Door de draaiing van de zon om de aarde
3. Door de wolken
4. Omdat de aarde om zijn eigen as draait

Door de zon wordt eerst verwarmd ....

1. het dal
2. de lucht
3. de berg
4. het aardoppervlak

In het dal van een berg is het 5 °C. Hoeveel graden is op 2000m hoogte?

1. 15 °C
2. -7 °C
3. - 9 °C
4. 0 °C

Wanneer zie je het juiste seizoen afgebeeld staan voor Nederland?

 zomer

herfst

winter

zon

lente

Theorie: hoogtezones

Aantekening: neem je schrift voor je. 

Welke vormen van neerslag ken jij?

Het begin van een regenbui

• Soorten neerslag: regen, hagel, sneeuw.
  

Als water opwarmt ontstaat een onzichtbaar 

gas dat noem je waterdamp.

Warme lucht met waterdamp stijgt op, 

hierdoor koelt het af en vindt er 

condensatie plaats.

Dit betekent dat waterdamp vloeibaar 

wordt en in druppels verandert.

Waardoor kan neerslag ontstaan?

1. doordat warme lucht met waterdamp opstijgt
2. doordat koude lucht met waterdamp opstijgt
3. doordat opstijgende waterdamp afkoelt
4. doordat regendruppels naar land worden geblazen

Vormen van water:

2. Vloeibaar:

- Regen

1. Vast:

- IJs of sneeuw

3. Gasvormig:

- Waterdamp

Maakwerk 

Opdracht 1+2 blz 114+115

Planning

1 Controle spullen+ afwezigen

2 Nakijken opdr 1+2 blz 114+115

3 Herhaling met quiz

4 Uitleg waterkringloop + aantekening

5 Maakwerk

Hoe verplaatst water op aarde?

De waterkringloop

• Korte waterkringloop 

• Lange waterkringloop 

De korte waterkringloop

• Waterkringloop = "het proces waarbij zeewater na verdamping uit zee via wolken, neerslag, grondwater en rivieren weer terug naar zee stroomt."

1. Zeewater verdampt door de zon.
   
2. Waterdamp stijgt op, koelt af en condenseert: neerslag.
   
3. Het regenwater valt weer terug in zee.
   

Korte waterkringloop

De lange waterkringloop

1. Zeewater verdampt door de zon.
   
2. Waterdamp stijgt op, koelt af en condenseert: neerslag.
3. De wind waait de wolken boven land.
4. Neerslag valt boven land en het water gaat via rivieren en als grondwater weer naar de zee.
   

Ontstaan van wolken.

Zet de zinnen in de goede volgorde, begin met 1.

1	de zon verwarmt het zeewater
2	waterdamp in afgekoelde lucht condenseert
3	warme lucht is licht en stijgt
4	stijgende lucht koelt af
5	warm zeewater verdampt
6	er ontstaan wolken

1-5-3-4-2-6

Planning

1 Controle spullen+ afwezigen

2 Opdrachten 4+5+6 blz 117 nakijken

3 Extra aantekening over ontstaan woestijnen+ tropisch

4 Uitleg 3.4 + aantekening 

5 Maakwerk 1+2+3 blz 124

Neerslag

Sneeuw

Gletsjer

Verdamping

Condensatie

Wolken

Grondwater

Stijgingsregen

Stijgingsregen ontstaat doordat er warme lucht opstijgt.  Daarboven koelt hij ook weer af. Door de afkoeling ontstaan druppels (condensatie) en deze vallen uiteindelijk naar beneden. 

Dit gebeurt vooral veel in de tropen.

Stijgingsregen

Stuwingsregen

 ontstaat bij gebergte. De natte lucht wordt opgestuwd  omdat hij anders niet over de berg heen kan. De lucht wordt dus omhoog geduwd. 

De lucht koelt weer af waardoor er regen ontstaat.

Stuwingsregen

Het ontstaan van stuwingsregen:

Vochtige zeelucht stijgt tegen de bergen op

Waterdamp condenseert - wolken

Neerslag aan de zeekant van het gebergte

Andere kant is droog

Water verandert van vorm

1. water wordt verwarmd       waterdamp (verdamping)

2. waterdamp wordt afgekoeld      druppels (condensatie)

3. water wordt afgekoeld     ijs ( bevriezen)   

4. ijs wordt verwarmd       water (smelten)

Wat ken je nu?

Wat ken je nog niet?