Quo Vadis, Aida? - Les voorafgaand aan filmbezoek. Doelgroep: hbo - pilotversie V1

• Geschiedenis
• Kunst
• +2
• HBO
• Studiejaar 1-4

Introductie

Lesprogramma - 1 uur: 1. Uitleg lessenreeks ‘Quo Vadis, Aida?’ - 5 min. 2. Context en geschiedenis over ‘De val van Srebrenica’ - 45 min. 3. Introductie op de film ‘Quo Vadis, Aida?’ - 10 min.

Instructies

Benodigdheden: Digibord, internet, LessonUp, vragenkaartjes

QUO VADIS, AIDA?

Les voorafgaand aan filmbezoek

Uitleg lessenreeks ‘Quo Vadis, Aida?’

Duur: 5 min.

Opstelling: In groepjes aan een tafel 

Benodigdheden: LessonUp, digibord

Doel: - Delen van informatie over het lesprogramma.

Deze lessenreeks is ontwikkeld bij de film 'Quo Vadis Aida?' van Jasmila Žbanić/

Bekijk de filmposter. 

- Wat is je associatie bij dit beeld? 

- Waar denk je dat de film over gaat? 

(Het antwoord is te zien in de volgende slide, het witte blokje verdwijnt.)

QUO VADIS, AIDA?

Les voorafgaand aan filmbezoek

Antwoord: Over de laatste uren voor De Val van Srebrenica. Verteld vanuit het perspectief van de tolk Aida.

De lessenreeks bestaat uit:

1. Les voorafgaand aan het filmbezoek

2. Bekijken van de film Quo Vadis, Aida? 

3. Les achteraf

We gaan samen een wordweb maken.

Pak je telefoon en ga naar: LessonUp.app Voer de volgende code in (op volgende slide).

De Val van Srebrenica

Waar denk je aan bij 'De Val van Srebrenica'?

Start de timer

Onderzoek

Kies uit de volgende onderwerpen:

• Historische achtergrond van het conflict
• Beeldvorming
• Dutchbat
• De val van Srebrenica
• Genocide
• Morele dilemma’s toen en nu
• Srebrenica in het onderwijs

Doe een kort onderzoek van 5 minuten in groepjes. 

Kies uit de volgende onderwerpen:

- Historische achtergrond van het conflict

- Beeldvorming

- Dutchbat

- De val van Srebrenica

- Genocide

- Morele dilemma’s toen en nu

- Srebrenica in het onderwijs

Presentatie

Presenteer je onderzoek in een mindmap.

Log in per groepje.

Historische achtergrond
van het conflict

Beeldvorming

Dutchbat

Genocide

Morele dilemma’s
toen en nu

Srebrenica in
het onderwijs

Lesonderdeel door Marc wordt hier toegevoegd

Inhoud: context en geschiedenis.

Voor inspiratie zie: https://docs.google.com/document/d/1vr3f_x4nuCU-wnqFrVkU9DGDfeNqKuQy/edit#

Introductie op de film ‘Quo Vadis, Aida?’

Duur: 15 min.

Opstelling: In groepjes aan een tafel (?)

Benodigdheden: Digibord, internet, lessonup, vragenkaartjes

Werkvormen: Informatief en actief met elkaar in gesprek aan de hand van 

   werkvormen (vragenkaartjes).

Lesdoel: Context van de film meegeven 

Algemene informatie ‘Quo Vadis, Aida?’ - 3 min.

Quo Vadis, Aida? is een Bosnische speelfilm van Jasmila Žbanić uit 2021. 

Dit aangrijpende en hoognodige drama ontleedt op nauwkeurige wijze hoe dit conflict van kwaad tot erger ging. In haar eerdere films onderzocht Žbanić de blijvende invloed van de genocide op het hedendaagse Bosnië en Herzegovina. Nu brengt ze de gebeurtenissen voor het eerst nadrukkelijk in beeld. Ze volgt het fictieve personage Aida (Jasna Đuričić), een tolk op de Nederlandse VN-basis in Srebrenica, die zich verscheurd voelt. Ze moet de Nederlandse bevelen vertalen voor de lokale bevolking, maar verliest het vertrouwen dat de VN-soldaten in staat zijn om deze oorlogssituatie te de-escaleren.

De film is een fictiefilm, maar is wel gebaseerd op feitelijkheden. Het scenario is gebaseerd op het boek 'De Tolk van Srebrenica' van Hasan Nuhanović. Aida werkt in Srebrenica op de Nederlandse VN-basis als tolk in dienst van de Verenigde Naties. Samen met haar gezin en 20.000 andere Bosnische moslims zoekt zij een veilig onderkomen vanwege het oprukkende Bosnisch-Servische leger. De film toont de uren voorafgaand aan de dramatische evacuatie van de vluchtelingen. Tot dan is Aida er zeker van dat de VN ze zou beschermen, maar als de chaos steeds groter wordt, probeert ze uit alle macht zelf haar man en zonen te redden. Meer dan 8.000 Bosnische vluchtelingen worden omgebracht.

Quo Vadis, Aida? werd genomineerd voor een Oscar in de categorie Beste Buitenlandse film en geselecteerd voor de Officiële Competitie van het filmfestival van Venetië en Toronto. De film won meerdere prestigieuze prijzen waaronder de Publieksprijs op het International Film Festival Rotterdam (IFFR) en de Grand Jury Award op Movies that Matter. 'Meeslepend, aangrijpend en hartverscheurend,' aldus Variety. 

Bron: https://www.cineart.nl/films/quo-vadis-aida

We gaan nu de trailer bekijken van de film 'Quo Vadis, Aida?' die jullie later in de bioscoop gaan zien. 

Start trailer en bespreek deze daarna.

Stel in ieder geval deze vragen:

- Wat is je eerste indruk na het zien van deze trailer?

- Welke personages vallen je op? Wat denk je dat hun belangen zijn?

- Wat zou de filmtitel ‘Quo Vadis, Aida?’ Kunnen betekenen? Antwoord: Aida is de naam van de hoofdpersonage. Quo Vadis betekent: ‘Waar ga je naartoe, Aida?’

Kies uit de onderstaande vragen:

- De filmmaker heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de feiten d.m.v. gesprekken met ooggetuigen en zo goed als mogelijk op feiten gebaseerde fictiefilm gemaakt. Waarom is het zo belangrijk dat het onderzoek zo goed gedaan was? Antwoord: Ze heeft als kind in haar thuisland veel verhalen gehoord en propaganda op de tv gezien die niet overeenkwamen met feitelijkheden, waardoor de een ander beeld van de werkelijkheid heeft meegekregen. Jasmila wilde met de film juist de de feiten laten zien en anderen vertellen hoe het allemaal echt is verlopen. Ze wilde de andere kant van het verhaal vertellen.

Ten tweede; omdat er (nog steeds) zo veel wordt ontkend, was het voor de filmmaker extra belangrijk dat alle feiten in de film kloppend zijn. Een voorbeeld is de scène met de man verkleed als vrouw die wordt betrapt en daarna toch bij de (mannen)bus ingedeeld wordt.

En omdat het werkelijke verhaal onderdeel van de Europese en Nederlandse geschiedenis is en hoort te zijn en niet een aangepaste versie van de werkelijkheid. 

- Sommigen bestempelen deze massamoord als een genocide en anderen ontkennen de genocide. Waardoor denk je dat dat zo is? Antwoord: Laten we eerst de definities van genocide en massamoord verkennen. Het verschil tussen beide definities is dat een genocide jaren van tevoren (in het geheim) gepland is waarbij alles is doordacht en een massamoord niet. De film laat ons zien dat het gaat om een genocide van een grote bevolkingsgroep.

- Waarom staat deze genocide veelal nog niet verwerkt in geschiedenisboeken denk je? Antwoord: Ten eerste omdat het is gebeurd is 1995, minder dan 30 jaar geleden, en dit is heel kort voor onze geschiedenis. Daarom staat het nog vaak niet in de geschiedenisboeken en is het geen onderdeel van het vak geschiedenis. Ten tweede omdat de Nederlandse overheid, net als overheden uit andere landen, de neiging hebben om de heftige momenten uit de geschiedenis te schrappen of niet in het onderwijs te behandelen. Denk bijvoorbeeld aan onderwerpen zoals slavernij en kolonisatie Indonesië/Indië. De overheid wil zich niet daarbij ‘bemoeien’ met de inhoud van de geschiedenislessen, dus scholen mogen zelf invulling geven aan wat er wordt behandeld in geschiedenislessen. 

Bekijk eventueel de trailer opnieuw.

Moreel dilemma

In de film komen verschillende morele dilemma's aan het licht. Elke personage heeft een eigen belang. 

Waar denk je aan bij de woorden 'Moreel dilemma'?

Start de timer

Wat is een moreel dilemma?

Antwoord: Een situatie waarbij twee of meerdere partijen botsen in overtuiging van hetgeen dat goed of slecht is. Je weet niet altijd gelijk wat je moet doen. Als de een kiest voor zijn of haar keuze, heeft dit negatieve invloed op de ander(en) en andersom. 

Kijkvraag:

Voor welke morele dilemma’s staan de personages in deze film?

Geef de studenten een kijkopdracht mee bij het zien van de film ‘Quo Vadis, Aida?’ en herhaal de kijkvraag weer op het moment dat ze de film gaan bekijken.

De kijkvraag is: 

Voor welke morele dilemma’s staan de personages in deze film?

Ga terug naar slide 3
en vul de wordweb verder aan

Sluit de les af door de eerder gemaakte wordweb gezamenlijk aan te vullen met opgedane kennis uit deze les.