Lezen (3 doelen)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Lezen (3 doelen)

1. Je kan vertellen wat de hoofdzaken van de tekst zijn en de hoofdgedachte.

2. Je kan het doel en publiek bepalen.

3. Je kan tekstverbanden herkennen.

Hoofdzaken (en hoofdgedachte)

Hoofdzaken versus bijzaken

Hoofdzaken > de belangrijkste zaken onderwerp

Voorkeursplekken: boven en onderaan 

Voorbeelden  en toelichtingen: bijzaken.

Tussenkopjes en anders gedrukte woorden.

Dit is de kernboodschap van de schrijver.

Bijzaken

Hoofdzaken versus bijzaken

Bijzaken > dit kan je weglaten

Helpen om de hoofdzaken duidelijk te maken.

De schrijver had ook een andere uitleg/ voorbeeld kunnen kiezen om zijn of haar boodschap duidelijk te maken. 

Oefenen hoofd- en bijzaken

Uit: Uit gewoonte naar Instagram (examen 2024)

 In Nederland maken volgens het Nationale Social Media Onderzoek

2021 van Newcom zo’n 13,7 miljoen mensen gebruik van sociale media.

WhatsApp is het populairst: 9,8 miljoen mensen loggen daar dagelijks in (tegenover 9,3 miljoen aan het begin van 2020). Op Facebook komen elke dag 7,3 miljoen Nederlanders en op Instagram zo’n 3,7 miljoen.

Oefenen hoofd- en bijzaken

Uit: Uit gewoonte naar Instagram (examen 2024)

Maar in tegenstelling tot een snoepkom raken sociale media nooit leeg. Bij elke verversing is er iets nieuws te zien. Als vrienden niets hebben geplaatst, dan zorgen algoritmes van de apps er wel voor dat gebruikers iets krijgen voor geschoteld wat aansluit bij hun persoonlijke interesses. 

Oefenen hoofd- en bijzaken

Uit: Uit gewoonte naar Instagram (examen 2024)

Nederlanders spenderen gemiddeld 97 minuten per dag aan sociale media. Vooral jongeren in de leeftijd van vijftien tot negentien jaar zijn meer sociale media gaan gebruiken. In 2021 lieten ze weten 160 minuten per dag op de apps te zitten, tegenover 143 minuten een jaar eerder. In hogere leeftijdscategorieën is het aantal minuten dat op sociale media wordt doorgebracht stabieler. 

Oefenen hoofd- en bijzaken

Uit: Uit gewoonte naar Instagram (examen 2024)

De problemen zijn bekend, maar toch blijkt het lastig om het gedrag te doorbreken. Om minder afhankelijk te zijn van een telefoon, moeten mensen zelf beginnen met een ‘socialemediadetox’. “Spreek bijvoorbeeld met jezelf af om na het avondeten niet meer op je telefoon te kijken”, zegt de psycholoog. “Ga een stukje wandelen, lezen of voer eens 90 een gesprek met je partner op de bank in plaats van met het hele gezin naar de telefoon te staren.”

Hoofdgedachte

Hoofdzaken versus hoofdgedachte

Hoofdzaken > de belangrijkste zaken  over een onderwerp

Hoofdgedachte: belangrijkste wat een schrijver over het onderwerp wil vertellen.

Voorkeursplek: boven en onderaan 

Tip: vind het onderwerp en kijk dan wat de schrijver óver het onderwerp wil zeggen. Kernzinnen helpen je hierbij.

Dit is de kernboodschap van de schrijver.

Tekstdoel + publiek

Doel: Wat de schrijver wil bereiken bij de lezer.

> Worden er meningen gegeven?

> Worden er adviezen gegeven?

> Lees goed de inleiding en het slot (hierin zie je vaak de intenties van de schrijver)

> Bekijk wat voor soort tekst het is.

Publiek: Voor wie schrijft de schrijver de tekst?

> Onderwerp

> Opmaak (afbeeldingen bijv.)

> Taalgebruik

>Bron

Even oefenen: doel en publiek?

Uit: Uit gewoonte naar Instagram (examen 2024)

Nederlanders spenderen gemiddeld 97 minuten per dag aan sociale media. Vooral jongeren in de leeftijd van vijftien tot negentien jaar zijn meer sociale media gaan gebruiken. In 2021 lieten ze weten 160 minuten per dag op de apps te zitten, tegenover 143 minuten een jaar eerder. In hogere leeftijdscategorieën is het aantal minuten dat op sociale media wordt doorgebracht stabieler. 

Even oefenen:doel&publiek

Even oefenen: doel en publiek

Tekstverbanden

Op welke manier heeft de informatie in de tekst met elkaar te maken?

Let op signaalwoorden! Ze geven je een seintje dat je met een bepaald verband te maken hebt!

Tekstverbanden oefenen

Ik vind je een leuk persoon, maar er is ook iemand anders die ik leuk vind.

Ik vind je een leuk persoon. Ik vind je bijvoorbeeld erg grappig, attent en vriendelijk.

Ik vertrouw iedereen, tenzij ze me hebben bewezen dat ik ze niet kan vertrouwen.

Tekstverbanden oefenen

Tekstverbanden oefenen

Tekstverbanden

Op welke manier heeft de informatie in de tekst met elkaar te maken?

Let op signaalwoorden! Ze geven je een seintje dat je met een bepaald verband te maken hebt!

Tekstverbanden oefenen

De eerste beste vriendin had ik op de basisschool. Daarna had ik een andere vriendin op het voortgezet onderwijs en nu is dat iemand die ik tijdens de studie maatschappijleer heb leren kennen.

Tekstverbanden oefenen