2.1 Brede rivieren & 2.2 op de klompen in het water

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Grote rivieren in Lage landen

Theorie

Leefomgeving - Water:

1. De Lage Landen bij de zee (kustbescherming)

2. Grote rivieren in de Lage Landen (rivieren en wateroverlast)

Leefomgeving - Stedelijke gebieden:

3. Leefbaarheid in stedelijke gebieden (Nederlandse steden)

4. De Randstad: toekomstige topregio? (Randstad)

Leerdoelen 2.1 

Je kent de kenmerkende eigenschappen van de Rijn en de Maas en hun stroomgebied

Je kunt uitleggen hoe die eigenschappen de waterafvoer beïnvloeden

Je weet welke gevolgen ruimtelijke aanpassingen in de rivieren hebben gehad voor de waterafvoer en bevaarbaarheid. 

Wat voor rivieren zijn de Maas en de Rijn?

1. Rijn : Regenrivier Maas : Gemengde rivier
2. Rijn: Gletsjerrivier Maas: Gemengde rivier
3. Rijn : Gletsjerrivier Maas: Regenrivier
4. Rijn : Gemengde rivier Maas : Regenrivier

Stroomgebieden van Nederlandse rivieren

De grens tussen de stroomgebieden van twee rivieren heet

1. regiem
2. delta
3. waterscheiding
4. stroomstelsel

Een stroomstelsel bestaat uit drie delen, die samen het lengteprofiel vormen

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Dwarsprofiel bedijkte rivier

Debiet en Regiem

• Debiet is de hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt

• De schommelingen in de waterafvoer noem je het regiem.

Vertragingstijd

Regenval 

Water in de rivier.

Invloed op de piekafvoer.

Het geheel van hoofdstroom en zijtakken noem je het ........ van een rivier.

1. regiem
2. stroomgebied
3. verval
4. stroomstelsel

Stroomgebied van de Rijn

Bron

Bendenloop

Bovenloop

Monding 

Middenloop

Vertragingstijd en verstening

Verstening vertragingstijd

Vertragingstijd dus geen piekafvoer

afhankelijk van:

1. vegetatie
2. ondergrond
3. invloed van de mens

Verstedelijking

Verstening/verharding = groter oppervlakte straten, wegen en bebouwing.

-> kortere vertragingstijd en piekafvoer 

Welke van de volgende ingrepen in het landschap verkorten de vertragingstijd?

1. Het aanleggen van snelwegen
2. Het verharden van tuinen
3. Het ontbossen van een natuurgebied
4. Het verhogen van dijken

Zomerdijk

Winterdijk

Uiterwaarde

Zomerbed

Kribben

Binnendijks

Leerdoelen 2.1 

Je kent de kenmerkende eigenschappen van de Rijn en de Maas en hun stroomgebied

Je kunt uitleggen hoe die eigenschappen de waterafvoer beïnvloeden

Je weet welke gevolgen ruimtelijke aanpassingen in de rivieren hebben gehad voor de waterafvoer en bevaarbaarheid. 

Verbind de juiste begrippen met de juiste afbeelding

Lengteprofiel

Middenloop

Benedenloop

Dwarsprofiel

Verbindt de begrippen met de omschrijving

Dwarsdoorsnede van een rivier op een bepaalde plek.

Het gedeelte van een rivier dicht bij de monding.

Het gedeelte van een rivier tussen de bovenloop en de benedenloop.

Het verval van een rivier, gemeten in meters per kilometer.

Het hoogteverschil tussen twee punten langs een rivier.

Doorsnede in de lengterichting van de rivier.

Gebied dat zijn water afvoert via één hoofdrivier met zijn zijrivieren.

Het stelsel van de hoofdrivier en zijn zijrivieren.

De grens tussen twee stroomgebieden.

lengteprofiel

verval

verhang

middenloop

benedenloop

dwarsprofiel

Stroomgebied

Stroomstelsel

Waterscheiding

Leerdoelen 2.2 

•  Je kunt beschrijven welke omstandigheden de waterafvoer van een rivier bepalen. 
• Je kunt voorspellen door welke factoren de waterafvoer van onze rivieren zal veranderen.
• Je kunt gevolgen van de grotere extremen in de waterafvoer van de rivier beschrijven en verklaren. 

Begrippen:

-debiet

-regiem

Maas=regenrivier

Rijn=gemengde rivier

Invloed hiervan op regiem?

Amersfoort aan zee wordt regelmatig gebruikt om de toekomst van Nederland te beschrijven.
Waarom?