Alkanen - Alkenen - Alcohol - Carbonzuren

• Chemie
• Secundair onderwijs

koolwaterstoffen, alcoholen en carbonzuren

Wat moet je kunnen?

• je kan organische stoffen onderscheiden van anorganische stoffen
• je kan uitleggen waarom er miljoenen organische stoffen zijn
• je kan uitleggen wat koolwaterstoffen zijn
• je kan de algemene brutoformule van een n-alkaan geven
• je kan van de eerste 10 n-alkanen de brutoformule, structuurformule, skeletnotatie en de naam geven
• je kent de toepassingen of de oorsprong van enkele n-alkanen

= minerale verbindingen

= koolstofverbindingen

Organische stoffen

Anorganische stoffen

CO2

vetten

zoutzuur

MgCO3

Koolstofverbindingen bestaan zijn slechts een beperkt aantal elementen...

...en toch bestaan er miljoenen verschillende koolstofverbindingen! 

Hoe kan dit?

koolstofverbindingen verschillen onderling door...

koolstofverbindingen verschillen onderling door...

koolstofverbindingen verschillen onderling door...

Hoeveel atoombindingen kan C aangaan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Chemische industrie

Koolstofchemie

Systematische naamgeving

Alkanen

Alkenen

alkanen

• de algemene formule van een alkaan is C_nH_2n+2
  --> je ziet in de structuurformules dat ieder C-atoom via atoombindingen gebonden is aan 2 H-atomen
  --> en dan zijn er nog 2 H-atomen extra aan de uiteinden van het molecuul

methaan

ethaan

propaan

butaan

alkanen

Formules van de eerste 6 alkanen 

(g)

(l)

(l)

(g)

(g)

(g)

(g)

(g)

(g)

Alkanen CnH₂n+2

Algemene formule C_nH_2n+2

CH₄

^C₂^H₆

^C₃^H₈

_enz

Kennen!

Alkanen en Alkenen

Algemene  molecuulformule 

• Alkanen C_nH_2n+2
• Alkenen C_nH_2n

Naamgeving alkenen

• Naam = stam + een
• Koolstofketen met een dubbele binding tussen C-atomen.
• Voorbeeld: but-1-een (but = 4C, 1-een = dubbele binding op C1).
• Tel de C-atomen vanaf links: C1 komt eerder dan C3.

Wat is de algemene formule van een n-alkaan?

1. C​n​​H​2n+1​​
2. C​n​​H​2n​​
3. C​2n+2​​H​n​​
4. C​n​​H​2n+2​​

Hoeveel H-atomen bevat een pentaanmolecule?

1. 5
2. 10
3. 12
4. 14

Geef de naam van de volgende formule:

C​9​​H​20​​

Alkanen zijn ontstaan uit afgestorven plankton, en behoren tot de anorganische stoffen?

1. waar
2. niet waar

Wat is de naam van:
CH4 / C3H8 / C7H16

1. ethaan / propaan / heptaan
2. methaan / butaan / heptaan
3. ethaan / butaan / heptaan
4. methaan / propaan / heptaan

Wat is de juiste systematische naam?

1. pentaan
2. butaan
3. propaan
4. hexaan

Wat is de algemene formule voor alkenen?

1. CnH2n+1
2. CnH2n+2
3. CnH2n
4. CnHn

Alkaan

Alkeen

Sleep de woorden naar het juiste vak

onverzadigd

verzadigd

C6H12

C18H38

C4H10

C23H46

propaan

etheen

De meeste fracties van aardolie worden gebruikt als .............

Destillatie is een scheidingstechniek waarbij de bestanddelen van een mengsel worden gescheiden op basis van............

1. kooktraject
2. deeltjesgrootte
3. massadichtheid
4. smeltpunt

Zeer lange alkanen zijn vast bij KT

1. juist
2. fout

Hoe langer de koolstofketen
a) hoe ... het kookpunt
b) hoe ... ze in de destillatietoren worden afgetapt

1. a) hoger b) lager
2. a) lager b) lager
3. a) hoger b) hoger
4. a) lager b) hoger

verzadigd Koolwaterstof

onverzadigde koolwaterstof

Cyclische koolwaterstof

onvertakte koolwaterstof

vertakte koolwaterstof

In welke toepassing zit geen methaan?

1. LNG
2. aardgas
3. aansteker
4. atmosfeer(broeikas)

Hoeveel koolstoffen bevat een alkaan met 46 waterstoffen

methaan

propaan
butaan

paraffine

kerosine

LNG

LPG

aardgas

aansteker

kaarsen

brandstof voor vliegtuigen

Algemene formule voor een alcohol?

1. C​n​​H​2n+1​​OH
2. C​n​​H​n+1​​OH
3. C​n​​H​2n+1​​COOH
4. C​n​​H​2n​​COOH

ethanol

Algemene formule voor een carbonzuur?

1. C​n​​H​2n+1​​OH
2. C​n​​H​n+1​​OH
3. C​n​​H​2n+1​​COOH
4. C​n​​H​2n​​COOH

ethaanzuur

/    azijnzuur

Welke van de volgende formules is een alkaanzuur?

1. C​2​​H​5​​COOH
2. C​2​​H​5​​CHO
3. C​3​​H​6​​O
4. C​3​​H​8​​

Welke van de volgende stellingen is fout?

1. Het kookpunt van de alcoholen is groter dan van de alkanen met eenzelfde aantal C-atomen
2. De alkanolen zijn koolwaterstoffen
3. De alkanolen zijn brandbaar
4. Hoe meer C-atomen in de molecule, hoe hoger het kookpunt

Hoeveel waterstofatomen bevat een molecule pentaanzuur?

1. 5
2. 10
3. 12
4. 14

Welke van de volgende stellingen is fout?

1. Ethaanzuur ontstaat door de verbranding van ethanol
2. Ethaanzuur ontstaat uit ethanol door azijnzuurbacteriën
3. Ethaanzuur is een conserveringsmiddel
4. De brutoformule van ethaanzuur is C2H4O2

Welke atoomsoorten komen altijd voor in moleculen van koolwaterstoffen?

1. C en H
2. C en H2O
3. C en H2
4. C, H, O en N

Wat is de formule van heptaan?

1. C6H12
2. C6H14
3. C7H14
4. C7H16

wat is de naam van de stof met de molecuulformule C5H12 ?

1. propaan
2. pentaan
3. butaan
4. ethaan

Wat is de naam van de stof met de formule

C​3​​H​6​​

1. pentaan
2. penteen
3. propaan
4. propeen

Alkaan

Alkeen

Sleep de woorden naar het juiste vak

onverzadigd

verzadigd

C6H12

C18H38

C4H10

C23H46

propaan

etheen