§ 4.2 Problemen in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Tijdvak 5 - Ontdekkers & hervormers

Programma (mavo)

1. Voorkennis: Leerdoel 2 & 3                                                                                 (5 min)

2. Leerdoel 2 bespreken                                                                                         (5 min)

3. Introductie leerdoel 3 - Renaissance                                                         (10 min)

4. Opdracht bij leerdoel 3 & huiswerk                                                             (20 min)

5. Herhaling leerdoel 3                                                                                           (10 min)

Programma (mavo-havo)

1. Bespreken huiswerk: leerdoel 4 - KETTERS!                                               (10 min)

2. Test-vraag leerdoel 4                                                                                            (10 min)

3. Introductie Maarten Luther                                                                               (10 min)

4. Aan de slag met leerdoel 5 Maarten Luther                                               (15 min)

5. Test-vraag leerdoel 5                                                                                            (5 min)

In de zestiende eeuw kwam er steeds meer kritiek op de kerk en de paus. Hoe denk jij dat dat ontstond? Gebruik de foto als hint

4. Ik kan uitleggen hoe de kerk ketters bestreed door: 

• Uit te leggen wat ketters inhielden. 
• De betekenis te geven van het begrip inquisitie en uit te leggen wat de kerk hiermee probeerde te bewerkstelligen. 
• Uit te leggen wat de functie was van priesters tijdens de middeleeuwen.
• Uit te leggen hoe de kerk steeds rijker werd. 

4. Ik kan uitleggen hoe de kerk ketters bestreed door:

• Leg uit wat ketters inhielden. 
• Mensen die andere ideeën hadden over het geloof werden ketters genoemd door de kerk. 
• Geef de betekenis van het begrip inquisitie en leg uit wat de kerk hiermee probeerde te bewerkstelligen. 
• De Inquisitie was een speciale rechtbank die zich bezighield met de opsporing en veroordeling van ketters.   

4. Ik kan uitleggen hoe de kerk ketters bestreed door:

• Leg uit wat de functie was van priesters tijdens de middeleeuwen.
• Mensen konden niet lezen en schrijven. Priesters vertelden mensen hoe zij moesten leven om naar de hemel te kunnen.
•  Leg uit hoe de kerk steeds rijker werd. 
• Gelovigen gaven de kerk vaak grond en geld, (zodat deze mensen naar de hemel konden)

We gaan de CSB hervormen!

Wat betekent hervormen? 

• Dat betekent een andere vorm geven of iets veranderen.

Opdracht 

Wij willen verandering!

Schrijf in tweetallen op twee zaken die jij zou willen hervormen op de CSB. 

Maarten Luther in Wittenberg, 1517

5. Ik kan uitleggen welke twee punten van kritiek Luther rond 1500 op de kerk had. 

&

Stap 1. Lees blz. 29 en beantwoord leerdoel 5 & 6.

Stap 2. Maak opdracht 4, 5 & 7. 

Klaar? 

6. Ik kan uitleggen wat een hervormer is én ik kan er twee noemen. 

Kijk een video over Maarten Luther. 

Test-vraag leerdoel 5.
Bekijk de bron.
a) Leg uit waarom mensen die soort brieven zouden kopen.
b) Leg uit waarom Maarten Luther kritiek had op dit soort brieven.

5. Ik kan uitleggen welke twee punten van kritiek Luther rond 1500 op de kerk had. 

1. Leg uit welke twee kritiekpunten Luther had op de kerk.

•  Volgens Luther konden Christenen geen plekje in de hemel kopen. Hij was dus tegen de verkoop van aflaten. 
• Verering van heiligen en de paus als baas van de kerk.

•  Iemand die kritiek had op de kerk en deze wilde veranderen. 
• Maarten Luther (Duitsland, Lutheranen) 
• Johannes Calvijn

6. Ik kan uitleggen wat een hervormer is én ik kan er twee noemen. 

6. Je kunt uitleggen welke twee stromingen in de Christelijke kerk ontstonden. 

1. Verklaar waarom Luther en andere hervormers een eigen kerk oprichtten. 

2. Leg uit wie de leiding heeft over de katholieken en wie wat de functie is van priesters. 

3. Noem twee kenmerken van een katholieken kerk. 

4. Leg uit wat leidend is in het protestantse geloof en leg uit hoe je vergeving kunt krijgen volgens protestanten. 

5. Leg uit hoe protestantse kerk eruit ziet. 

7. Ik kan uitleggen welke twee stromingen in de Christelijke kerk ontstonden. (blz. 31) 

1. Verklaar waarom Luther en andere hervormers een eigen kerk oprichtten. 

2. Leg uit wie de leiding heeft over de katholieken en wat de functie is van priesters. 

3. Noem twee kenmerken van een katholieken kerk. 

4. Leg uit wat leidend is in het protestantse geloof en leg uit hoe je vergeving kunt krijgen volgens protestanten. 

5. Leg uit hoe protestantse kerk eruit ziet. 

Klaar?

https://schooltv.nl/video/welkom-in-de-middeleeuwen-begin-van-de-nieuwe-tijd-afl-7/#q=Welkom%20in%20de%20middeleeuwen

4 succescriteria van een openvraag

STAP 1. Neem een deel van de vraag over in jouw antwoord.  

STAP 2. Is er een begrip in de vraag? Leg dan kort de betekenis uit van het begrip. 

STAP 3. Benoem altijd wie of wat jij bedoelt. Bijvoorbeeld: De Romeinen, de Duitsers, Maarten Luther. Geen ze! 

STAP 4. Meerder antwoorden? Bijvoorbeeld: Noem twee oorzaken. Nummer jouw antwoord dan. 

7. Ik kan uitleggen welke twee stromingen in de Christelijke kerk ontstonden. 

1. Verklaar waarom Luther en andere hervormers een eigen kerk oprichtten. 

• De kerk wilde geen veranderingen doorbrengen.  Daarom richtten hervormers hun eigen kerk op. 

2. Leg uit wie de leiding heeft over de katholieken en wat de functie is van priesters.

• De paus was de leider van de katholieken. Priesters fungeerden als tussenpersoon tussen god en de mensen.

7. Ik kan uitleggen welke twee stromingen in de Christelijke kerk ontstonden. 

3.  Noem twee kenmerken van een katholieken kerk.

•  Versiering, schilderingen, goud, 
• Beelden van heiligen, (Maria, Jezus) 

4. Leg uit wat leidend is in het protestantse geloof en leg uit hoe je vergeving kunt krijgen volgens protestanten. 

• De Bijbel 
• Bidden en de Bijbel lezen. 

5. Leg uit hoe protestantse kerk eruit ziet.  

• Sober, zonder beelden van heiligen. 

a) Bekijk de bron. Leg uit aan de hand van twee onderdelen uit de bron uit hoe jij kunt zien dat de architecten goed hebben gekeken naar Grieks-Romeinse bouwkunst. (2pt.)

b) Leg uit hoe de Middeleeuwers over het leven nadachten én leg uit hoe rijke Italianen uit de Renaissance over het leven nadachten. (2pt.)

Klaar?

Doe jouw laptop dicht en maak herhaalopdracht  14a) op blz. 25 (leerwerkboek B)  

Bekijk de bron. Geef twee argumenten uit de bron waarmee je kunt aantonen dat dit een katholieke kerk is. Betrek de bron in jouw antwoord. (2 punten)

4 (of toch 5) succescriteria bronvraag

1. Neem een deel over van de vraag in jouw antwoord. 

2. Is er sprak van een opsomming? Gebruik bulletpoints, of nummers of ten eerste, ten tweede 

3. Benoem wie of wat jij bedoelt.  

4. Wordt er een begrip gevraagd? Geef de betekenis van het begrip. 

5. Bronvraag? Ik lees in de tekst.... of Ik zie in de bron...... dat beketent dit..... 

Bekijk de bron. Beargumenteer waarom deze bron past bij de snelle verspreiding van de Luthers hervormingen.

5. Ik kan uitleggen welke punten van kritiek Luther rond 1500 op de kerk had. 

1. Leg uit wat er moest worden afgeschaft volgens Luther. 

•  Alles wat niet in de Bijbel stond: zoals de Paus en heiligenverering 

2. Leg uit hoe de ideeën van Luther en Calvijn zich verder verspreidden door het noorden van Europa. 

• Door boekdrukkunst. 

3. Leg uit wie de protestanten en wie katholieken zijn. 

• Protestanten waren het eens met de hervormers.
• Katholieken bleven trouw aan de paus.