In deze les zitten 31 slides, met tekstslides en 4 videos.
Lesduur is: 50 min
Onderdelen in deze les
De Middeleeuwen
6.3 Horigen en ridders
Slide 1 - Tekstslide
Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)
In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.
Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga
Slide 2 - Tekstslide
Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe edelen hun grondgebied organiseerden en bestuurden, en hoe het leven van de boeren er uit zag.
Slide 3 - Tekstslide
Leervragen
1. Ik kan de agrarische samenleving beschrijven aan de hand van het hofstelsel en het verschijnsel horigheid
2. Ik kan het drieslagstelsel uitleggen
3. Ik kan voorbeelden geven van ridderlijk gedrag
Slide 4 - Tekstslide
Slide 5 - Tekstslide
Hofstelsel (1)
Een dorp met landbouwgrond heette een domein
De heer, bijvoorbeeld een ridder (leenman), was de baas van een domein: alle grond was van hem.
Hij woonde in een vroomhof, een soort kasteel, de grote boerderij van de heer in het dorp (later een kasteel)
Slide 6 - Tekstslide
Slide 7 - Tekstslide
Het domein
Slide 8 - Tekstslide
Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.
Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.
De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.
De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.
Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.
Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.
Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof
Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.
Slide 9 - Tekstslide
Autarkie
Zelfvoorzienende landbouw
Slide 10 - Tekstslide
Aantekeningen
Slide 11 - Tekstslide
Horigen
Slide 12 - Tekstslide
Hofstelsel (2)
In het hofstelsel was het domein in twee stukken verdeeld.
Het ene deel van de grond was verhuurd aan horige boeren voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst als pacht (belasting) betalen)
De opbrengst van het andere deel was volledig van de heer.
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Tekstslide
Slide 15 - Tekstslide
Braak
🐄
Zomergraan
🏖
Hoe werkt het drieslagstelsel?
Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
Wintergraan
☃️
Zomergraan
🏖
Braak
🐄
Wintergraan
☃️
Braak
🐄
Wintergraan
☃️
Zomergraan
🏖
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Tekstslide
Slide 18 - Video
Slide 19 - Video
Aantekeningen
Slide 20 - Tekstslide
Slide 21 - Video
Slide 22 - Tekstslide
Ridders en kastelen
Ridders waren strijders te paard die vochten voor een heer
In naam van de heer sprak hij soms ook recht in zijn gebied.
De meeste kastelen die er nu nog staan zijn van na het jaar 1000
Slide 23 - Tekstslide
Slide 24 - Tekstslide
Ridders
Uitrusting ridder
Paard
Helm
beschermende kleding zoals: maliënkolder
schild
Vanaf de 14e eeuw ook een harnas
Slide 25 - Tekstslide
Eigenschappen ridder:
eer
kracht en moed
trouw
hoofsheid (= hoffelijkheid, beleefd gedrag)
vrijgevigheid
eerlijkheid
Slide 26 - Tekstslide
Ridderschild
Slide 27 - Tekstslide
Begrippen uit deze les
domein
hofstelsel
donjon (mottekasteel)
pacht
horigen
vroonhof
drieslagstelsel
ridder
Slide 28 - Tekstslide
Aantekeningen
maak van TvG par 6.3
opdracht ... t/m ....
+ aantekeningen
Slide 29 - Tekstslide
Slide 30 - Video
Teken een groot schild op een blaadje en versier het mooi.
Lesduur is: 50 min
